G-index là gì? Cách tính g-index?

G-index là một chỉ số đo lường mức độ ảnh hưởng của các nhà khoa học dựa trên số lượng và trích dẫn của các công trình nghiên cứu của họ. Chỉ số g-index được đề xuất bởi Leo Egghe vào năm 2006 và được xem như một cải tiến của chỉ số h-index.

Cách tính chỉ số g-index

Đầu tiên, sắp xếp các công trình nghiên cứu của một nhà khoa học theo thứ tự giảm dần của số lần trích dẫn. Sau đó, tìm số g lớn nhất sao cho g công trình đầu tiên có tổng số lần trích dẫn lớn hơn hoặc bằng g².
Ví dụ, nếu một nhà khoa học có 10 công trình được sắp xếp theo thứ tự số lượng trích dẫn giảm dần như trong hình thì chỉ số g-index của người đó là 7 vì 7 công trình lớn nhất có tổng số lần trích dẫn lớn hơn hoặc bằng 7².

Ưu điểm và nhược điểm của chỉ số g-index

Được xem là một chỉ số cải tiến của chỉ số h-index, g-index có các ưu điểm sau:
- Chỉ số g-index có thể phản ánh được sự khác biệt giữa các nhà khoa học có cùng chỉ số h-index nhưng có phân bố trích dẫn khác nhau. Ví dụ, hai nhà khoa học A và B đều có chỉ số h-index là 10, nhưng A có 10 công trình được trích dẫn đều 10 lần, trong khi B có một công trình được trích dẫn 100 lần và 9 công trình còn lại được trích dẫn ít hơn 10 lần. Trong trường hợp này, chỉ số g-index của A là 10, còn của B là 19, cho thấy B có ảnh hưởng cao hơn A.
- Chỉ số g-index có thể khuyến khích các nhà khoa học tập trung vào chất lượng hơn là số lượng công trình nghiên cứu. Vì để tăng chỉ số g-index, không đơn thuần là tăng số lượng công trình, mà còn phải tăng số lần trích dẫn cho từng công trình. Do đó, chỉ số g-index có thể giảm thiểu hiện tượng xuất bản quá nhiều công trình kém chất lượng để đạt được chỉ số h-index cao.
Mặc dù vậy, chỉ số g-index cũng không được sử dụng phổ biến và rộng rãi như h-index và có một số nhược điểm như:
- Chỉ số g-index vẫn bị ảnh hưởng bởi các yếu tố ngoài kiến thức khoa học, như lĩnh vực nghiên cứu, ngôn ngữ xuất bản, thời gian xuất bản... Các lĩnh vực nghiên cứu khác nhau có mức độ cạnh tranh và quy mô khác nhau, do đó không thể so sánh được chỉ số g-index giữa các nhà khoa học thuộc các lĩnh vực khác nhau. Tương tự, các công trình xuất bản bằng tiếng Anh thường có nhiều cơ hội được trích dẫn hơn so với các công trình xuất bản bằng ngôn ngữ khác. Ngoài ra, các công trình cũ hơn thường có nhiều lần trích dẫn hơn so với các công trình mới hơn, do đó chỉ số g-index có thể thiên vị cho các nhà khoa học lâu năm hơn là các nhà khoa học trẻ.
- Chỉ số g-index không thể phản ánh được tầm quan trọng và đóng góp của từng công trình nghiên cứu riêng lẻ. Một công trình có thể có ảnh hưởng lớn đến sự phát triển của một lĩnh vực hay giải quyết được một vấn đề quan trọng, nhưng nếu nó không được trích dẫn nhiều thì chỉ số g-index của tác giả sẽ không cao. Ngược lại, một công trình có thể chỉ là một bài tổng quan hay một bài đánh giá, nhưng nếu nó được trích dẫn nhiều thì chỉ số g-index của tác giả sẽ cao. Do đó, chỉ số g-index không thể thay thế cho việc đọc và đánh giá chất lượng của từng công trình nghiên cứu.
Để tìm kiếm và tra cứu chỉ số g-index của tác giả, người dùng có thể cách tải xuống chương trình phần mềm phân tích trích dẫn miễn phí có tên Publish or Perish.