Tijdschrift voor Medisch Onderwijs

Inleiding en vraagstelling: Past de rol, die bij de vernieuwing van het onderwijs in de huisartsopleiding toebedeeld is aan de huisartsopleiders in de huisartsenpraktijk, bij het door hen ontwikkelde gedragspatroon? In deze studie wordt onderzocht welke gedragspatronen opleiders ontwikkeld hebben en hoe deze samenhangen met specifieke door de artsen in opleiding tot specialist (aios) ervaren leereffecten. Methode: Aan 166 aios, die in 2003 t/m 2005 het eerste jaar afsloten aan de huisartsopleiding VUmc, werden 17 gedragingen voorgelegd, waarvan zij de frequentie van voorkomen konden scoren op een vijfpuntsschaal. Gedragspatronen werden vastgelegd met behulp van factoranalyse. Per factor werden factorscores berekend. Daarnaast werd de aios gevraagd op een vijfpuntsschaal drie effectiviteitscriteria te beoordelen: 1) bijdrage van de stage aan de vorming tot huisarts, 2) bewustwording van de lacunes en 3) bewustwording van de kwaliteiten. De samenhang van de gedragspatronen met de drie effectiviteitscriteria werd vastgesteld door correlaties te berekenen tussen de factorscores en de schaalscores op de drie effectiviteitscriteria. Resultaten: 117 aios vulden de vragenlijsten in (respons 70%). De factoranalyse leverde vier clusters van gedragingen op, benoemd als: 1) het geven van feedback, 2) het affectief coachen, 3) het stimuleren van zelfstudie en 4) het stimuleren van samenwerking in de praktijk. De hoogste correlatie werd gevonden tussen de derde factor en de door de aios ervaren bijdrage van de stage aan de vorming tot huisarts (r = 0.44, p = 0.000). Discussie: De huisartsen in opleiding ervaren hun stages in de huisartspraktijk als het meest leerzaam als huisartsopleiders zich vooral bezighouden met het begeleiden van de leeractiviteiten. (Locher G, Blankenstein AH. Samenhang gedrag van huisartsopleiders met de door aios beleefde effectiviteit van de huisartsenstage. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2008;27(2):70-79.)

Een duidelijke structuur, een competentiegerichte benadering op basis van een competentieprofiel en een heldere verankering van verantwoordelijkheden wat betreft de organisatie, uitvoering en kwaliteitsbewaking zijn de bouwstenen van de selectieprocedure voor Nederlandse assistenten in opleiding tot uroloog. De procedure kent drie fasen: een schriftelijke voorselectie, een interviewsessie door een panel van urologen en een sollicitatieronde in de opleidingsclusters. Zowel de gekozen opzet als het opgestelde competentieprofiel worden kritisch besproken in het licht van drie essentiële criteria bij het inrichten van een selectieprocedure: zorgvuldigheid, transparantie en validiteit. Gewezen wordt op het belang om een procedure kritisch te blijven monitoren en onderzoek te doen naar de validiteit van procedure en competentieprofiel. Ook mogelijke implicaties van de huidige discussie over eindtermen en algemene competenties voor medisch specialisten komen aan de orde. (Loo RPJM van de. Competentiegerichte selectie van toekomstige urologen: ervaringen uit de praktijk. Tijdschrift voor Medisch Onderwijs 2004;23(1):30-39.)

In de spreekkamer moet de arts het doen met zijn parate kennis. De interactie met patiënten wordt van de zijde van de arts inhoudelijk vooral gevoed door kennis, deels bewust, deels onbewust. Een enkele keer zoekt de arts informatie op, omdat hij of zij die niet paraat wil of kan hebben. Bij het lezen van specialistenbrieven zal hij wellicht soms even iets nazoeken, maar tijdens het spreekuur draait het alleen om parate kennis.