TBV – Tijdschrift voor Bedrijfs- en Verzekeringsgeneeskunde

Eén van de kerntaken van de bedrijfarts is het verstrekken van individuele en collectieve preventief medische adviezen aan werknemers en werkgevers. 1 Echter het is nog maar de vraag in hoeverre de adviezen werkzaam zijn en in hoeverre deze adviezen ook in de praktijk (kunnen) worden opgevolgd. Adviezen worden veelal gegeven om gedragsverandering bij de werknemers en/of werkgevers te bewerkstelligen.

De rol van de bedrijfsarts bij de begeleiding van verzuimende werknemers is sedert 2002 aan grote veranderingen onderhevig. Momenteel zien we in de praktijk zeer uiteenlopende modellen van verzuimbegeleiding. Deze situatie brengt veel onduidelijkheid met zich mee voor werkgevers, werknemers en de bij de begeleiding betrokken personen. Met name over wat nu goede en gewenste zorg is, zijn de meningen bij de genoemde stakeholders behoorlijk verdeeld. In de praktijk leidt dat tot discussies en conflicten inzake verantwoordelijkheden en competenties, tot het schenden van bestaande wet- en regelgeving, en tot klachten van werknemers bij klachtencommissies van arbodiensten en tuchtcolleges voor de gezondheidszorg.

Onder deze titel organiseerde Arbo Unie op 7 oktober 2004 een seminar over sociale innovatie en productiviteit. Dit om de ingebruikneming van het hoofdgebouw van 's lands grootste arbodienst in het Utrechtse bedrijvenpark Rijnsweerd kracht bij te zetten. Centrale boodschap: presteren is geen vies woord, integendeel, het mag weer en het moet ook, willen wij ‘als Nederland’ niet steeds verder achterop raken bij ‘Europa’ en de rest van de wereld. Wat is hierbij de bijdrage van arbodiensten? Gaat het alleen maar om de bescherming van de gezondheid, of mag het ook gaan om het verbeteren van de prestaties van medewerkers?

De ministerraad heeft ingestemd met een voorstel om de bovenwettelijke loonaanvulling in het tweede ziektejaar te voorkomen. Met het voorstel dat naar de Raad van State is gezonden, en waarvan de beoogde datum van inwerkingtreding 30 december 2004 is, wordt een aanvullende voorwaarde geïntroduceerd voor het verkrijgen van een arbeidsongeschiktheidsuitkering. Als een zieke werknemer in het tweede ziektejaar een aanvulling van zijn werkgever op het loon krijgt, wordt de uitke-ring bij eventuele latere arbeidsongeschiktheid niet meer afgeleid van het loon. Eerst moet de werkgever het loon door blijven betalen totdat 52 weken zijn verstreken zonder loonaanvulling.

Een van de adviezen van de SER om de arbeidsgerelateerde zorg te verbeteren betreft het versterken van de kennisinfrastructuur op het terrein van arbeid en gezondheid.1 Onder een ‘kennisinfrastructuur’ wordt een samenwerkingsverband verstaan waarin ‘kennisgebruikers’ en ‘kennisproducenten’ met elkaar afstemmen welke onderzoeksvragen prioriteit verdienen. Ook gaat het om de voorzieningen die nodig zijn om nieuwe kennis te genereren en toepasbaar te maken voor het praktijkveld.2

Het Schattingsbesluit wordt herzien. Na een zogenoemde ‘voorhangprocedure’ waarbij commentaar van de kamer mogelijk was en nadat de Raad van State geen commentaar had, is het wachten slechts op publicatie in de Staatscourant. Centraal staat het aanscherpen van de beoordeling van arbeidsongeschiktheid. Aan deze maatregel is een herbeoordelingsoperatie van ongeveer een half miljoen mensen in de WAO, Waz (zelfstandigen) of Wajong (jongeren) gekoppeld. De nieuwe regels zijn niet van toepassing op mensen die bij inwerkingtreding van deze regels al een WAO-uitkering hebben en geboren zijn vóór of op 1 juli 1949.

Het doel was te onderzoeken hoe experts het nut van FCE (Functionele Capaciteit Evaluatie) waarderen als een instrument om de functionele fysieke capaciteit vast te stellen voor reïntegratie en claimbeoordeling. Eenentwintig experts op het terrein van reïntegratie en 29 claimbeoordelingexperts zijn telefo­nisch geïnterviewd aan de hand van semi-gestructureerde vragen. De reïntegratie-experts zijn over­wegend positief over het nut van FCE, terwijl claimbeoordelingexperts verdeeld zijn. Positieve argu­menten voor het nut van FCE zijn versterking van de eigen visie en de objectiviteit van meten. Als negatieve argumenten worden genoemd het gebrek aan nieuwe informatie en de mogelijke invloed van de patiënt op de uitkomst van het onderzoek. Randvoorwaarden voor het gebruik van FCE zijn aandoeningen van het bewegingsapparaat, een positieve visie van de patiënt over zijn arbeidsmoge­lijkheden en de aanwezigheid van een concrete baan. Verder onderzoek is nodig om te toetsen of de argumenten die genoemd werden op de vraag of FCE een nuttig instrument is, valide zijn.