Wizualna Teoria Ugruntowana. Nauczanie teorii ugruntowanej przy pomocy obrazów i analizy wizualnej

Przeglad Socjologii Jakosciowej - Tập 6 Số 2 - Trang 1-35
Krzysztof T. Konecki1
1Uniwersytet Łódzki, Wydział Ekonomiczno-Socjologiczny, Katedra Socjologii Organizacji i Zarządzania, Instytut Socjologii, ul. Rewolucji 1905r. Nr 41/43, 90-214 Łódź

Tóm tắt

Artykuł powstał na podstawie mojego 20-letniego doświadczenia w nauczaniu metod jakościowych i teorii ugruntowanej. Chciałbym w nim pokazać użyteczność analizy wizualnej w nauczeniu metodologii teorii ugruntowanej i konstruowaniu kategorii i hipotez przy pomocy obrazów. Proces nauczania będzie pokazany na przykładzie realizowanego projektu badawczego dotyczącego bezdomności. Bardzo ważnym narzędziem jest sekwencjonowanie obrazów/zdjęć, które daje porównawczy wgląd w dane empiryczne i uczy metody porównawczej. Studenci mogą się nauczyć porównywać i odnajdywać wzory w empirycznych przykładach mających charakter wizualny. Niektóre z sekwencji pokazują fazy działań. W innych przypadkach kolejność zdjęć danych studentom nie jest dokładnie zaplanowana. Kolejność jest niemal przypadkowo (i sztucznie) stworzona, co zmusza studentów do znalezienia wzorów przy pomocy analizy porównawczej. Powinniśmy zawsze mieć świadomość tego co widzieliśmy przed obejrzeniem danej fotografii i co ewentualnie będziemy widzieć dalej – wszystko to ma wpływ na to co widzimy aktualnie. Przypomina to trochę analizę sekwencyjną danych tekstowych. W tego typu analizie zachęca się również studentów do nasycania kategorii przy pomocy danych pochodzących z obrazów. Dzięki temu nie tracą oni świadomości powiązań podczas przechodzenia od empirycznych przykładów do opracowanych koncepcyjnie własności kategorii i w końcu do ich definicji oraz tez teoretycznych. W ten sposób studenci uczą się również nasycania kategorii i ostatecznie uczą się jak budować teorię ugruntowaną przy pomocy obrazów, to jest uczą się generowania kategorii, własności i tez poprzez kodowanie i analizę teoretyczną obrazów.

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

Anderson, Nels (1923/1965) The Hobo. The Sociology of the Homless Man. Chicago, London: Phoenix Books, The University of Chicago Press.

Banks, Marcus (2007) Using Visual Qualitative Data. LA, London, New Delhi, Singapore: Sage.

Blumer, Herbert (1969/2007) Interakcjonizm symboliczny. Kraków: Nomos.

Bryant, Anthony i Kathy Charmaz (2007) The Sage Handbook of Grounded Theory. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage.

Borkowska, Iwona i Radosław Skrobacki (2008) "Fotoopowieści kobiet i mężczyzn – co ich łączy, a co dzieli?" w Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej, pod redakcją J. Kaczmarek. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Charmaz Kathy (2009) Teoria Ugruntowana. Praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: PWN.

Chenail, Ronald (2004) When Disney meets the research park: Metaphors and models for engineering an online learning community of tomorrow. Internet and Higher Education, 7(2), 107-121. Dostęp: 14.02.2009 http://www.nova.edu/~ron/Disney.pdf

Chenail, Ronald (2008) "YouTube as a qualitative research asset: Reviewing user generated videos as learning resources." The Weekly Qualitative Report 1(4), 18-24. Dostęp: 14.02.2009 http://www.nova.edu/ssss/QR/WQR/youtube.pdf

Chenail, Ronald J., Spong, Jennifer L., Chenail, Jan, Liscio, Michele, McLean, Lenworth. G., Cox, Holly G., Shepherd, Brenda i Mowzoon, Nura C. (2006). "Creating and using learning objects in qualitative research education." The Qualitative Report 11(3): 450-473. Dostęp: 14.09.2009 http://www.nova.edu/ssss/QR/QR11-3/chenail.pdf

Chenail, Ronald. J., St. George, Sally, Wulff, Dan, Duffy, Maureen, Laughlin, Martha, Warner, Kate i Sahni, Tarmeen (2007). "Mentoring qualitative research authors globally: The Qualitative Report experience." The Qualitative Report, 12(1): 67-81. Dostęp: 14.02.2009 http://www.nova.edu/ssss/QR/QR12-1/chenail.pdf

Clarke, Adele (2005) Situational Analysis: Grounded Theory after the Postmodern Turn. Thousand Oaks, Ca: Sage.

Corbin, Juliet i Anselm Strauss (2007) Basics of Qualitative Research. Techniques and Procedures for Developing Grounded Theory. 3rd Edition. London: Sage.

Drozdowski, Rafał (2008) "Autodefiniujące pamiątki." w Wyobraźnia społeczna. Horyzonty – źródła – dynamika. Uwarunkowania strategii dostosowawczych współczesnego społeczeństwa polskiego – studium socjologiczne, pod redakcją R. Drozdowski i M. Krajewski. Poznań: Wydawnictwo UAM.

Drozdowski, Rafał i Marek Krajewski, redaktorzy (2008) Wyobraźnia społeczna. Horyzonty – źródła – dynamika. Uwarunkowania strategii dostosowawczych współczesnego społeczeństwa polskiego – studium socjologiczne. Poznań: Wydawnictwo UAM.

Glaser, Barney (1965) "The Constant Comparative Method of Qualitative Analysis." Social Problems 12(4): 436 – 445.

Glaser, Barney (1978) Theoretical Sensitivity. San Francisco: The Sociology Press.

Glaser, Barney i Anselm Strauss L. (1967) Discovery of Grounded Theory. Strategies for Qualitative Research. Chicago : Aldine.

Goode, David (2007) Playing With My Dog Katie. An Ethnomethodological Study of Dog– Human Interaction. West Lafayette, Indiana: Purdue University Press.

Hesse – Biber, Sharlene N. (2007) "Teaching Grounded Theory.” W The Sage Handbook of Grounded Theory, pod redakcją A. Bryant i K. Charmaz. Los Angeles, London, New Delhi, Singapore: Sage.

Hurworth, Rosalind E. (2008) Teaching qualitative research: Cases and issues. Rotterdam: Sense Publishers.

Iacocca, Lee i William Novak (1984) Iaccoca – An Autobiography. New York: The Bantam Dell Publishing Group.

Johnsen, Sarah i John May and Paul Cloke (2008) "Imag(in)ing ‘homeless places’: using auto – photography to re-examine the geographies of homelessness." Area 40(2): 194 – 207.

Jahoda, Marie, Paul Lazarsfeld, Hans Zeisel (2007) Bezrobotni Marienthalu. Warszawa: Oficyna Naukowa.

Knoblauch, Hubert i Bernt Schnettler, Jurgen Raab, Hans Georg Soeffner (2006) Video Analysis: Methodology and Methods. Qualitative Audiovisual Data Analysis in Sociology. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Kaczmarek, Jerzy, redaktor (2008) Do zobaczenia. Socjologia wizualna w praktyce badawczej. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Konecki, Krzysztof Tomasz (2000) Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa: PWN.

Konecki, Krzysztof Tomasz (2008) "Dotyk i wymiana gestów jako element wytwarzania więzi emocjonalnej. Zastosowania socjologii wizualnej i metodologii teorii ugruntowanej w badaniu interakcji zwierząt i ludzi." Przegląd Socjologii Jakościowej IV(1). Dostęp grudzień 2008 http://www.qualitativesociologyreview.org/PL/Volume6/PSJ_4_1_Konecki.pdf

Liberman, Kenneth (2004) Dialectical Practice In Tibetan Philosophical Culture. An Ethnomethodological Inquiry Into Formal Reasoning. Lanham, Boulder, New York, Toronto, Plymouth, UK: Rowman & Littlelfield Publishers.

Mastenbroek, Willem (2000) "Organizational Behaviour As Emotion Management". S. 19-35 w Emotions in the workplace, pod redakcją Neal M. Ashkanasy, Charmine E.J Härtel i Wilfred J. Zerbe. Quorum Books, Westpoort, Connecticut/London.

Pink, Sarah (2007) Doing Visual Ethnography. London, Thousand Oaks, New Delhi: Sage.

Radley, Alan, Darin Hodgetts i Andrea Cullen (2005) "Vizualizing homlessness: a study in photography and estrangement." Journal of Community and Applied Social Psychology, 15: 273 – 295.

Schubert, Cornelius (2006) "Video Analysis of Practice and Practice of Video Analysis. Selecting field and focus in videography." W Video Analysis: Methodology and Methods. Qualitative Audiovisual Data Analysis in Sociology, pod redakcją H. Knoblauch, B. Schnettler, J. Raab, H. G. Soeffner. Frankfurt am Main: Peter Lang.

Silverman, David (2007) A Very Short, Fairly Interesting And Reasonably Cheap Book About Qualitative Research, LA, London, New Delhi, Singapore: Sage.

Strübing, Jörg (2004) Grounded Theory. Zur sozialtheoretischen und epistemologischen Fundierung des Verfahrens der empirisch begründeten Theoriebildung (Reihe: Qualitative Sozialforschung Bd. 15). Wiesbaden: VS Verlag für Sozialwissenschaften.

Strübing, Jörg (2007) Anselm Strauss. Konstanz: Uvk Verlags GmbH.

Suchar, Charles (1997) "Grounding visual research in shooting scripts." W Qualitative Sociology 20(1): 33-55.