Wild vascular plants gathered for consumption in the Polish countryside: a review

Łukasz Łuczaj1, Wojciech M Szymański2
1Department of Humanities, High School of Humanities and Economics in Łódź, ul Rewolucji 1905 r. nr 64, Łódź, 90-222, Poland
2ul. Witosa 6/18, Pińczów, 28-400, Poland

Tóm tắt

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

Maurizio A: Pożywienie roślinne w rozwoju dziejowym. Warszawa: Kasa Mianowskiego; 1926.

Moerman DE: Native American Ethnobotany. Portland (Oregon): Timber Press; 1998.

Couplan F: Le régal végétal. Plantes sauvages comestibles. Encyclopédie des plantes comestibles de l'Europe. Volume 1. Flers: Equilibres; 1989.

Hedrick UP, (Ed): Sturtevant's Edible Plants of the World. New York: Dover Publications; 1919.

Tanaka T: Cyclopaedia of Edible Plants of the World. Tokyo: Keigaku Publishing; 1976.

Kunkel G: Plants for Human Consumption. Koenigstein: Koelz Scientific Books; 1984.

Plants For A Future – 7000 useful plants[ http://www.pfaf.org ]

Bonet MA, Vallès J: Use of non-crop food vascular plants in Montseny biosphere reserve (Catalonia, Iberian Peninsula). International Journal of Food Sciences and Nutrition 2002, 53: 225-248. 10.1080/09637480220132841

Tardío J, Pascual H, Morales R: Wild food plants traditionally used in the province of Madrid. Economic Botany 2005,59(2):122-136. 10.1663/0013-0001(2005)059[0122:WFPTUI]2.0.CO;2

Pardo de Santayana M, Tardío J, Morales R: The gathering and consumption of wild edible plants in the Campoo (Cantabria, Spain). International Journal of Food Sciences and Nutrition 2005,56(7):529-542. 10.1080/09637480500490731

Rivera D, Obón C, Inocencio C, Heinrich M, Verde A, Fajardo J, Llorach R: The ethnobotanical study of local mediterranean food plants as medicinal resources in Southern Spain. Journal of Physiology and Pharmacology 2005,56(Suppl):97-114.

Pieroni A, Nebel S, Quave C, Münz H, Heinrich M: Ethnopharmacology of liakra: traditional weedy vegetables of the Arbëreshë of the Vulture area in southern Italy. Journal of Ethnopharmacology 2002, 81: 165-185. 10.1016/S0378-8741(02)00052-1

Guarrera PM: Food medicine and minor nourishment in the folk traditions of Central Italy (Marche, Abruzzo and Latium). Fitoterapia 2003, 74: 515-544. 10.1016/S0367-326X(03)00122-9

Pieroni A, Nebel S, Santoro RF, Heinrich M: Food for two seasons: culinary uses of non-cultivated local vegetables and mushrooms in a south Italian village. International Journal of Food Sciences and Nutrition 2005, 56: 245-272. 10.1080/09637480500146564

Guarrera PM, Salerno G, Caneva G: Food, flavouring and feed plant traditions in the Tyrrhenian sector of Basilicata, Italy. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 2006, 2: 37. 10.1186/1746-4269-2-37

Della A, Paraskeva-Hadjichambi D, Hadjichambis AC: An ethnobotanical survey of wild edible plants of Paphos and Larnaca countryside of Cyprus. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 2006, 2: 34. 10.1186/1746-4269-2-34

Leonti M, Nebel S, Rivera D, Heinrich M: Wild gathered food plants in the European Mediterranean: a comparison analysis. Economic Botany 2006, 60: 130-142. 10.1663/0013-0001(2006)60[130:WGFPIT]2.0.CO;2

Tardío J, Pardo de Santayana M, Morales R: Ethnobotanical review of wild edible plants in Spain. Botanical Journal of the Linnean Society 2006, 152: 27-72. 10.1111/j.1095-8339.2006.00549.x

Redzic S: Wild edible plants and their traditional use in the human nutrition in Bosnia-Herzegovina. Ecology of Food and Nutrition 2006,45(3):189-232. 10.1080/03670240600648963

Cerne M: Wild plants from Slovenia used as vegetables. Acta Horticulturae (ISHS) 1992, 318: 87-96.

Maurizio A: Geschichte unserer Pflanzennahrung, von den Urzeiten bis zur Gegenwart. Berlin: Paul Parey; 1927.

Maurizio A: Histoire de l'alimentation depuis la Préhistoire jusqu' à nos jours. Paris: Payot; 1932.

Mirek Z, Pięknoś-Mirkowa H, Zając A, Zając M, (eds): Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin kwiatowych i paprotników Polski. Kraków: Instytut Botaniki Polskiej Akademii Nauk; 2002.

Stomma L: Antropologia kultury wsi polskiej XIX wieku. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX; 1986.

Kluk K: Dykcyonarz Roślinny. Volume 1–3. Warszawa: Drukarnia Xięży Piarów; 1805-1811. (reprint of 1786 work).

Rostafiński J: O nazwach oraz użytkach ćwikły, buraków i barszczu. Kraków: Akademia Umiejętności; 1916.

Moszyński K: Kultura ludowa słowian. Tom I. Kultura materialna. Kraków: Polska Akademia Umiejętności; 1929.

Henslowa M: Rośliny dziko rosnące w kulturze ludu polskiego. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze; 1962.

Mowszowicz J: Botaniczne zestawienie naczyniowych roślin jadalnych dziko rosnących w naszym kraju. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Seria 2 1970, 36: 3-22.

Mowszowicz J: Systematyczny przegląd roślin przyprawowych dziko rosnących i niektórych hodowanych w Polsce. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Łódzkiego. Nauki matematyczno-przyrodnicze. Seria 2 1969, 31: 3-19.

Bohdanowicz J: Pożywienie. Zbieractwo – pożywienie głodowe. In Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego t. III. Pożywienie i sprzęty z nim związane. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze; 1996:10-21.

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Kultury Materialnej: Polski Atlas Etnograficzny. Zeszyt V. Warszawa; 1974.

Polska Akademia Nauk, Instytut Historii Kultury Materialnej: Polski Atlas Etnograficzny. Zeszyt VI. Warszawa; 1981.

Bohdanowicz J: Polski Atlas Etnograficzny. Zeszyt VII. Manuscript stored in the archive of Polish Ethnographic Atlas, Silesian University, Cieszyn;

Jędrusik M: Grzyby i rośliny dzikorosnące w pożywieniu ludności wsi (na przykładzie badań osiemdziesięciu dwóch miejscowości z obszaru Polski). In Masters thesis. Silesian University, Ethnology, Cieszyn; 2004.

Łuczaj Ł: Dzikie rośliny jadalne Polski. Przewodnik survivalowy. Second edition. Krosno: Chemigrafia; 2004.

Kolberg O: Mazowsze. Obraz etnograficzny. Część IV. Mazowsze Stare. Mazury, Kurpie. Kraków: Akademia Umiejętności; 1888.

Kolberg O: Mazowsze. Obraz etnograficzny. Część V. Mazury, Podlasie. Kraków: Akademia Umiejętności; 1888.

Kolberg O: Chełmskie. Obraz etnograficzny. Część I. Kraków: Akademia Umiejętności; 1890.

Kolberg O: Chełmskie. Obraz etnograficzny. Część II. Kraków: Akademia Umiejętności; 1890.

Kolberg O: Góry i Podgórze. Część. 1. Wrocław – Poznań: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze; 1968. [Jasiewicz Z, Pawlak D (Series Editors): Oskar Kolberg. Dzieła wszystkie, vol 44.]

Eljasz-Radzikowski S: Polscy górale tatrzańscy. Lud 1897, 3: 225-272.

Sarna W: Opis powiatu krośnieńskiego pod względem geograficzno-historycznym. Przemyśl: Nakładem Autora i Prenumeratorów; 1898.

Sulisz J: Zapiski etnograficzne z Ropczyc. Lud 1906, 12: 57-81.

Jostowa W: Tradycyjne pożywienie ludności Podhala. Lud 1954, 41: 703-727.

Wacławski A: Pożywienie ludowe. In Nad Rzeką Ropą. Zarys kultury ludowej powiatu gorlickiego. Edited by: Reinfuss R. Kraków: Wydawnictwo Literackie; 1965:211-228.

Piekło S: Gospodarka przyswajająca we wsi Brenna, powiat Cieszyn, w latach 1945–1970. In Masters thesis. Jagiellonian University, Philosophy and Ethnography Department, archives of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, Kraków; 1971.

Kopacz M: Prymitywne sposoby zdobywania żywności w Jurgowie na polskim Spiszu pod koniec XIX i w XX wieku. Rocznik Muzeum Etnograficznego w Krakowie 1976, 6: 197-212.

Doliński W: Zbieractwo, łowiectwo, rybołówstwo na Polskim Spiszu w XX w. na przykładzie wsi Łapsze Niżne. In Masters thesis. Jagiellonian University, Department of the Ethnology of Slavs, archives of the Institute of Ethnology and Cultural Anthropology, Kraków; 1982.

Janicka-Krzywda U: Podstawowe produkty używane do przygotowania pożywienia. In Kalendarz 2004 – z informacjami co się dawniej jadło i piło i z czego się pod Babią Górą strawę robiło oraz z przepisami kulinarnymi dawnymi i nowszymi. Edited by: Kociołek J. Zawoja: Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich; 2004:10-14.

Udziela S, (ed): Ziemia biecka. Lud polski w powiatach gorlickim i grybowskim. Nowy Sącz: Sądecka Oficyna Wydawnicza WOK; 1994.

Chętnik A: Pożywienie Kurpiów. Jadło i napoje zwykłe, obrzędowe i głodowe. Prace Komisji Etnograficznej 1936, 16: 1-134.

Dekowski JP: Rośliny dziko rosnące w tradycyjnym pożywieniu chłopów kozienickich. In Pożywienie ludności wiejskiej. Kraków: Muzeum Etnograficzne w Krakowie; 1973:247-256.

Dekowski JP: Z badań nad pożywieniem ludu łowickiego. Prace i Materiały Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi. Seria Etnograficzna 1968, 12: 1-245.

Libera Z, Paluch A: Lasowiacki zielnik. Varia Kolbuszowskie 2. Kolbuszowa: Biblioteka Publiczna Miasta i Kminy w Kolbuszowej; 1993.

Szot-Radziszewska E: Sekrety ziół. Wiedza ludowa, magia, obrzędy, leczenie. Warszawa: Trio; 2005.

Dydowiczowa J: Zbieractwo. In Kultura ludowa Wielkopolski. Volume 2. Edited by: Burszta W. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie; 1964:299-328.

Skłodowska-Antoniewicz H: Zbieractwo w pow. Złotowskim. Lud 1965, 49: 368-369.

Szromba-Rysowa Z: Zbieranie i użytkowanie płodów naturalnych. In Stare i Nowe Siołkowice. Część 2. Edited by: Gładysz M. Wrocław-Warszawa-Kraków : Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk; 1966:147-159. [Dynowski W (Series Editor): Biblioteka Etnografii Polskiej, vol. 12.]

Łęga W: Okolice Świecia. Materiały etnograficzne. Gdańsk: Gdańskie Towarzystwo Naukowe; 1960.

Łęga W: Ziemia Chełmińska. Prace i Materiały Etnograficzne 1961, 17: 1-494.

Malicki Z: Zbieractwo roślin i produktów dzikich na Pomorzu. Litery 1971, 9: 14-16.

Jostowa W: Pożywienie pasterzy, zbójników i myśliwych tatrzańskich. Wiedza i Życie 1954, 21: 96-98.

Wysłouchowa M: Przyczynki do opisu wsi Wisły w Cieszyńskiem. Lud 1896, 2: 126-141.

Paluch A: Świat roślin w tradycyjnych praktykach leczniczych wsi polskiej. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego; 1984. [Staniszewska M (Series Editor): Acta Universitatis Wratislaviensis, vol 752.]

Dembińska M: Konsumpcja żywnościowa w Polsce średniowiecznej. Warszawa: Instytut Kultury Materialnej PAN; 1963.

Twarowska E: Zdobywanie pożywienia (zbieractwo wczesnośredniowieczne w Polsce). In Człowiek i środowisko w pradziejach. Edited by: Kozłowski JK, Kozłowski SK. Warszawa: PWN; 1983:218-231.

Dembińska M, Weaver WW: Food and drink in medieval Poland. Rediscovering a cuisine of the past. Philadelphia: University of Pennsylvania Press; 1999.

Kubiak-Martens L: The botanical component of hunter-gatherer subsistence strategies in temperate Europe during the late glacial and Early Holocene (evidence from selected archeological sites). PhD thesis. Polish Academy of Sciences, Institute of Botany, Cracow; 1999.

Zając A, Zając M, (eds): Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Uniwersytet Jagielloński; 2001.

Tutin TG, Hywood VH, Burges DM, Moore DH, Valentine SM, Walters SM, Webb DA: Flora Europaea. Volume 1–5. Cambridge and London: The University Press; 1964.

Marcin z Urzędowa: Zielnik. Kraków; 1595.

Gerarde J: The Herball or Generall Historie of Plantes. London: John Norton; 1597.

Syrennius S: Zielnik. Kraków; 1613.

Karbowiak A: Obiady profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego w XVI i XVII wieku. Kraków: Towarzystwo Miłośników Historyi i Zabytków Krakowa; 1900.

Ładowski R: Historya naturalna Królestwa Polskiego. Kraków: Drukarnia Ignacego Gröbla; 1783.

Jundziłł J: Botanika Stosowana. Vilnius. 1799.

Lentini F, Venza F: Wild food plants of popular use in Sicily. Journal of Ethnobiology and Ethnomedicine 2007, 3: 15.

Picchi G, Pieroni A: Atlante dei prodotti tipici. Le erbe. Roma: Rai – Agra; 2005.

Conti F, Abbate G, Alessandrini A: Annotated checklist of the Italian vascular flora. Roma: Palombi; 2005.

Facciola S: Cornucopia – A Source Book of Edible Plants. Vista (California): Kampong Publications; 1990.

Gumowska I: Kuchnia pod chmurką. Warszawa: PTTK; 1981.

Gumowska I: Owoce z lasów i pól. Warszawa: Watra; 1985.

Zieliński J: The genus Rubus (Rosaceae) in Poland. Polish Botanical Studies 2004, 16: 1-300.

Hryniewiecki B: Owoce i nasiona. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe; 1952.