Mortality là gì? Các công bố khoa học về Mortality

Mortality là thuật ngữ y học dùng để chỉ tỷ lệ cái chết trong một dân số hoặc trong một nhóm người trong một khoảng thời gian cụ thể, thường được thể hiện dưới dạng tỉ lệ phần trăm hoặc số lượng. Nó đo lường sự mất mát của mạng sống và được sử dụng để phân tích xu hướng sức khỏe, hiệu quả các chương trình chăm sóc sức khỏe cũng như để so sánh tỷ lệ cái chết trong các nhóm dân số khác nhau.
Mortality, hay tỷ lệ tử vong, là một chỉ số quan trọng trong y học và địa chính trị-xã hội. Nó đo lường sự mất mát của mạng sống trong một dân số hoặc nhóm người cụ thể trong một khoảng thời gian nhất định. Tỷ lệ tử vong thường được thể hiện dưới dạng tỉ lệ phần trăm (% tử vong) hoặc số lượng (số tử vong).

Có hai loại chính của tỷ lệ tử vong:
1. Tỷ lệ tử vong tác động: Đây là tỷ lệ tử vong được tính toán trên một dân số hoặc nhóm người trong một khoảng thời gian nhất định, không phân biệt theo tuổi, giới tính hay các yếu tố khác. Đây là chỉ số tổng quan cho thấy sự mất mát của mạng sống trong dân số.

2. Tỷ lệ tử vong chi tiết: Được tính toán dựa trên một nhóm nhỏ hơn trong dân số, ví dụ như theo nhóm tuổi, giới tính, vùng địa lý, nhóm nguyên nhân tử vong (như bệnh truyền nhiễm, bệnh tim mạch, tai nạn giao thông), nhóm thuật ngữ mật độ dân số, v.v. Chỉ số này giúp ta tìm hiểu rõ hơn về tác động của các yếu tố cụ thể lên tỷ lệ tử vong.

Tỷ lệ tử vong được sử dụng rộng rãi để đánh giá tình hình sức khỏe của một cộng đồng. Nó cung cấp thông tin quan trọng về các yếu tố tác động đến mạng sống như căn bệnh, tai nạn, bạo lực, và cung cấp cơ sở để đưa ra các quyết định về chính sách y tế. Ngoài ra, tỷ lệ tử vong còn được dùng để so sánh chất lượng chăm sóc sức khỏe giữa các quốc gia, vùng lãnh thổ, hay các nhóm có điều kiện sống khác nhau.
Tỷ lệ tử vong chi tiết được tính bằng cách chia số lượng cái chết trong một nhóm nhỏ hơn cho tổng số người trong nhóm đó và nhân 100 (nếu muốn tính theo tỉ lệ phần trăm). Thông thường, các nhóm được phân loại theo độ tuổi, giới tính, vùng địa lý, nhóm nguyên nhân tử vong, nhóm dân số mật độ, v.v.

Ví dụ, nếu chúng ta muốn tính tỷ lệ tử vong theo độ tuổi, chúng ta có thể lấy số lượng cái chết trong một nhóm tuổi nhất định và chia cho tổng số người trong nhóm đó. Sau đó, kết quả sẽ được nhân 100 để tính tỷ lệ phần trăm. Điều này giúp ta hiểu rõ hơn về tỷ lệ tử vong trong từng độ tuổi cụ thể.

Tỷ lệ tử vong theo giới tính có thể tính bằng cách chia số lượng cái chết tương ứng với nam hoặc nữ cho tổng số người nam hoặc nữ trong nhóm, và sau đó nhân 100. Điều này giúp ta tiếp cận sự khác biệt trong tỷ lệ tử vong giữa nam và nữ.

Tỷ lệ tử vong chi tiết rất hữu ích để xác định các yếu tố tác động đến sự mất mát của mạng sống trong nhóm nhỏ hơn của dân số. Nó cung cấp thông tin phân tách và chi tiết hơn về các mô hình tử vong và giúp định hướng các biện pháp phòng ngừa và điều trị.