Estrogen là gì? Các nghiên cứu khoa học về Estrogen

Estrogen là gì?

Estrogen là một nhóm hormone steroid đóng vai trò trung tâm trong việc điều hòa chức năng sinh sản và nhiều quá trình sinh lý khác trong cơ thể, đặc biệt ở phụ nữ. Estrogen ảnh hưởng đến sự phát triển của các đặc điểm sinh dục phụ, chu kỳ kinh nguyệt, sức khỏe xương, tim mạch, não bộ và da. Mặc dù được sản xuất chủ yếu ở buồng trứng, estrogen cũng được tổng hợp tại tuyến thượng thận, mô mỡ và nhau thai trong thai kỳ.

Các loại estrogen chính

Cơ thể người sản xuất ba loại estrogen nội sinh chính:

• Estradiol (E2): Là dạng estrogen mạnh nhất và phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi sinh sản.
• Estrone (E1): Dạng estrogen chủ yếu sau mãn kinh, được sản xuất tại mô mỡ và tuyến thượng thận.
• Estriol (E3): Dạng estrogen yếu hơn, chủ yếu xuất hiện trong thời kỳ mang thai.

Mỗi loại estrogen có đặc điểm hóa học và vai trò sinh lý khác nhau, phản ánh các giai đoạn sinh lý trong đời sống phụ nữ.

Quá trình tổng hợp estrogen

Estrogen được tổng hợp từ cholesterol thông qua một chuỗi phản ứng enzyme phức tạp. Quá trình này bắt đầu với sự chuyển đổi cholesterol thành pregnenolone, sau đó thành progesterone, và cuối cùng là estrogen. Enzyme aromatase đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển đổi androgen (như testosterone) thành estrogen trong các mô như buồng trứng, mô mỡ và não.

Vai trò sinh lý của estrogen

Estrogen ảnh hưởng đến nhiều hệ thống trong cơ thể:

• Hệ sinh sản: Điều hòa chu kỳ kinh nguyệt, kích thích phát triển niêm mạc tử cung và hỗ trợ quá trình rụng trứng.
• Hệ xương: Duy trì mật độ xương bằng cách ức chế hoạt động của tế bào hủy xương và kích thích tế bào tạo xương.
• Hệ tim mạch: Giảm cholesterol LDL và tăng HDL, giúp bảo vệ tim mạch.
• Hệ thần kinh: Ảnh hưởng đến tâm trạng, trí nhớ và chức năng nhận thức.
• Da và tóc: Thúc đẩy sản xuất collagen và elastin, duy trì độ đàn hồi và độ ẩm của da.

Estrogen và chu kỳ kinh nguyệt

Trong chu kỳ kinh nguyệt, nồng độ estrogen dao động theo các pha:

• Pha nang trứng: Estrogen tăng dần, kích thích phát triển niêm mạc tử cung.
• Rụng trứng: Mức estrogen đạt đỉnh, kích thích sự gia tăng hormone LH, dẫn đến rụng trứng.
• Pha hoàng thể: Estrogen giảm, nếu không có thụ tinh, niêm mạc tử cung bong ra, gây ra kinh nguyệt.

Estrogen trong thai kỳ

Trong thai kỳ, estrogen, đặc biệt là estriol, được sản xuất với lượng lớn bởi nhau thai. Estrogen giúp duy trì thai kỳ bằng cách:

• Thúc đẩy sự phát triển của tử cung và lưu lượng máu đến nhau thai.
• Chuẩn bị tuyến vú cho việc tiết sữa sau sinh.
• Điều hòa hệ miễn dịch để ngăn cơ thể mẹ từ chối thai nhi.

Estrogen ở nam giới

Mặc dù estrogen chủ yếu liên quan đến nữ giới, hormone này cũng hiện diện và đóng vai trò quan trọng ở nam giới:

• Hỗ trợ sự trưởng thành của tinh trùng.
• Điều hòa chức năng tình dục và ham muốn.
• Duy trì sức khỏe xương và chuyển hóa lipid.

Rối loạn liên quan đến estrogen

Sự mất cân bằng estrogen có thể dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe:

• Thiếu estrogen: Gây ra các triệu chứng mãn kinh như bốc hỏa, khô âm đạo, loãng xương và thay đổi tâm trạng.
• Thừa estrogen: Có thể dẫn đến tăng nguy cơ ung thư vú, nội mạc tử cung, và các vấn đề về đông máu.

Liệu pháp estrogen

Estrogen được sử dụng trong nhiều liệu pháp điều trị, như:

• Liệu pháp thay thế hormone (HRT): Giúp làm giảm triệu chứng mãn kinh và phòng ngừa loãng xương.
• Thuốc tránh thai kết hợp: Gồm estrogen và progestin để ức chế rụng trứng.
• Hỗ trợ sinh sản: Kích thích niêm mạc tử cung phát triển thuận lợi cho làm tổ.

Tuy nhiên, việc sử dụng estrogen phải được giám sát vì nguy cơ tăng đông máu, ung thư vú hoặc nội mạc tử cung nếu dùng kéo dài hoặc không đúng liều.

Estrogen ngoại sinh và môi trường

Các hợp chất có hoạt tính estrogen từ môi trường, như xenoestrogens, có thể ảnh hưởng đến hệ nội tiết. Chúng có mặt trong nhựa (BPA), thuốc trừ sâu và một số loại mỹ phẩm. Tác động lâu dài của xenoestrogens có thể bao gồm giảm khả năng sinh sản, phát triển bất thường ở thai nhi và tăng nguy cơ ung thư nội tiết.

Xem thêm về vấn đề này tại: Endocrine Society – Endocrine Disrupting Chemicals.

Kết luận

Estrogen là hormone chủ chốt trong điều hòa chức năng sinh sản và nhiều quá trình chuyển hóa khác của cơ thể, đặc biệt ở nữ giới. Hiểu biết đầy đủ về cơ chế hoạt động, chức năng và ảnh hưởng của estrogen giúp cá nhân và bác sĩ đưa ra lựa chọn