Tạp chí Khoa học xã hội miền Trung

Văn hóa truyền thống của người Bahnar đã tạo nên sự đa dạng văn hóa tộc người của tỉnh Gia Lai. Trong đó, giá trị hôn nhân của người Bahnar là một yếu tố quan trọng, được người Bahnar kế thừa, phát huy xây dựng hạnh phúc gia đình. Đặc điểm hôn nhân truyền thống của người Bahnar và những biến đổi của nó ở Gia Lai được trình bày qua mô tả, phân tích về quan niệm, nguyên tắc, hình thức cư trú và những quy định bảo vệ tính bền vững của hôn nhân người Bahnar. Kết quả nghiên cứu là cơ sở để nhìn nhận khách quan các giá trị cốt lõi của hôn nhân người Bahnar.

Sau năm 1954, ngành y tế Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đối mặt với nhiều khó khăn. Cơ sở vật chất, trang thiết bị y tế thiếu và lạc hậu. Đội ngũ cán bộ nhân viên y tế thiếu về số lượng, yếu về chuyên môn. Trước những khó khăn đó, ngoài sự nỗ lực của Chính phủ, ngành y tế Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của các nước xã hội chủ nghĩa (XHCN), trong đó có Liên Xô. Bài viết tập trung phân tích quá trình giúp đỡ của Liên Xô trên lĩnh vực y tế đối với Việt Nam Dân chủ Cộng hòa trong giai đoạn 1954-1975, nhằm thể hiện sự trân trọng đối với sự giúp đỡ của Chính phủ và nhân dân Liên Xô, đồng thời khẳng định đường lối đối ngoại đúng đắn của Đảng trong quá trình vận động, tranh thủ sự giúp đỡ của quốc tế, từ đó gợi mở những kinh nghiệm trong việc giải quyết các vấn đề quan hệ quốc tế trong bối cảnh hiện nay.

Trong những thập niên đầu thế kỷ XXI, Biển Đông là một trong những vùng biển quan trọng bậc nhất thế giới về địa kinh tế, địa chính trị và địa quân sự, có liên quan trực tiếp đến các hoạt động kinh tế biển của các quốc gia và vùng lãnh thổ trong khu vực và thế giới. Do vậy, đảm bảo an ninh Biển Đông được dư luận thế giới đặc biệt quan tâm. Tầm quan trọng của Biển Đông đem lại cho các nước nhiều cơ hội nhưng đồng thời không ít thách thức. Một trong những thách thức lớn đó là tình trạng tội phạm xuyên quốc gia trên biển đang ngày càng gia tăng dưới nhiều hình thức hoạt động phức tạp. Ở hầu hết các quốc gia giáp biển trên thế giới hiện nay, vấn đề an ninh trên biển gắn liền và là một bộ phận không tách rời với an ninh đất liền, trong bối cảnh các nước lớn liên tục tăng cường đầu tư chạy đua vũ trang, đặc biệt là hải quân thì các mối đe dọa từ biển luôn là vấn đề nóng và là một phần đáng quan tâm trong chính sách quốc phòng - an ninh của các quốc gia hiện nay.

Nghiên cứu này phác họa “bức tranh” hình thành và phát triển ngành bán lẻ, các mô hình kinh doanh bán lẻ, trên cơ sở tổng hợp các nghiên cứu trong và ngoài nước, kế thừa và tập trung chính yếu vào quá trình chuyển đổi số ngành bán lẻ nhằm chỉ ra những con đường chiến lược cho quyết định chuyển đổi số ở các doanh nghiệp bán lẻ Việt Nam. Ngành bán lẻ Việt Nam đang có nhiều cơ hội và thách thức trong bối cảnh chuyển đổi số gắn với sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0. Kết quả nghiên cứu là nguồn tham khảo quan trọng cho nghiên cứu và vận dụng vào thực tiễn nhằm phát triển ngành bán lẻ trong quá trình chuyển đổi số.

Trong những năm qua, hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam đã đạt được những thành công nhất định. Ngay cả trong thời kỳ thế giới bị ảnh hưởng nặng từ dịch bệnh Covid - 19, Việt Nam vẫn duy trì được mức xuất siêu và mức tăng trưởng dương về xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, xuất nhập khẩu của Việt Nam cũng đang đối mặt với không ít những khó khăn thách thức lớn bởi sự đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu do dịch bệnh, sự sụt giảm mạnh mẽ về cầu hàng hóa, dịch vụ do các thị trường xuất khẩu bị khủng hoảng kinh tế, sự cạnh tranh mạnh mẽ từ các quốc gia xuất khẩu khác và những hạn chế nội tại trong sản xuất và hàng hóa xuất khẩu. Bài viết tập trung phân tích thực trạng hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam hiện nay và đề xuất những giải pháp phát triển xuất nhập khẩu Việt Nam trong những năm tới.

Chủ quyền quốc gia luôn gắn với quá trình lịch sử và có tính lịch sử. Cùng với sự tiến bộ và sự phát triển nhanh chóng các nền tảng công nghệ, nội hàm của “chủ quyền quốc gia” cũng phải được bổ sung, hoàn thiện. Nếu như trước đây “chủ quyền quốc gia” được giới định bằng vùng đất, vùng trời, vùng biển-hải đảo và sau đó đến “không gian thứ tư”: không gian vũ trụ, thì ngày nay với xu thế của kinh tế số, xã hội số,… chủ quyền quốc gia phải được bổ sung “không gian thứ năm”: không gian mạng. Bài viết phân tích một số vấn đề lý luậnthực tiễn, tính tất yếu, quan điểm, giải pháp để xác lập và tuyên bố chủ quyền quốc gia trên không gian mạng làm căn cứ pháp lý cho việc đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch, góp phần bảo vệ vững chắc Tổ quốc trong bối cảnh mới.

Bài viết đề cập đến tư tưởng khoan dung của Hồ Chí Minh trong công tác kỷ luật và thi hành kỷ luật đảng; về vai trò, vị trí, tính tất yếu của công tác kỷ luật và thi hành kỷ luật đảng. Trên cơ sở đó, bài viết làm rõ sự vận dụng của Đảng ta trong giai đoạn hiện nay và đề xuất hệ thống các giải pháp cơ bản để nâng cao chất lượng công tác kiểm tra, kỷ luật đảng, góp phần xây dựng Đảng ngày càng xứng đáng là đạo đức, là văn minh.

Đấu tranh ngăn chặn quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn học và nghệ thuật là nhiệm vụ quan trọng, thường xuyên của Đảng, Nhà nước, các tổ chức chính trị - xã hội và của toàn xã hội. Để thực hiện tốt nhiệm vụ này cần phải xây dựng được thể chế, cơ chế đấu tranh hiệu quả, để các cá nhân, tổ chức và toàn xã hội áp dụng trong quá trình thực thi. Bài viết phân tích quan niệm và đề xuất các yêu cầu đặt ra đối với xây dựng và hoàn thiện thể chế, cơ chế đấu tranh ngăn chặn quan điểm sai trái, thù địch trong lĩnh vực tư tưởng, lý luận, văn học và nghệ thuật ở Việt Nam trong bối cảnh mới hiện nay.

Vùng Nam Trung Bộ có nhiều lợi thế trong cạnh tranh thu hút dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), song thực tế vùng vẫn chưa trở thành điểm hấp dẫn thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. Bài báo tập trung phân tích thực trạng thu hút dòng vốn FDI vào vùng. Kết quả nghiên cứu chỉ ra một số đặc trưng chủ yếu của dòng FDI tại vùng như sau: (i) Dòng vốn FDI vào vùng NTB còn khá khiêm tốn cả về số dự án và quy mô vốn đầu tư; (ii) Sự phân bố dòng FDI giữa các địa phương trong vùng là không đồng đều; (iii) Số lượng các quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới được cấp phép đầu tư tại vùng NTB là khá đa dạng; và (iv) FDI vào vùng NTB chủ yếu tập trung ở vào khu vực công nghiệp – xây dựng, dịch vụ du lịch. Trên cơ sở đó, bài viết nhận diện một số rào cản trong thu hút dòng vốn FDI vào vùng Nam Trung Bộ trong bối cảnh mới.

Nghiên cứu này đánh giá vai trò của ngành dịch vụ logisics đối với phát triểnkinh tế ở vùng kinh tế trọng điểm miền Trung giai đoạn 2011-2020 theo 3 nhóm chỉ tiêu chínhgồm tăng trưởng kinh tế, cơ cấu kinh tế và tiến bộ xã hội (thông qua phân tích chỉ tiêu năngsuất lao động). Phương pháp vecto (tính hệ số Cos α) và Phương pháp chuyển dịch cơ cấutỷ trọng (Shift-Share Analysis - SSA) được sửa dụng để đánh giá. Kết quả phân tích cho thấyngành logistics có vai trò quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, chuyển dịch cơ cấu GDP và laođộng, và tăng năng suất lao động tại vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung. Trên cơ sở đó, bàiviết đề xuất một số khuyến nghị góp phần đưa vùng Kinh tế trọng điểm miền Trung trở thànhkhu vực phát triển sôi động về lĩnh vực logistics, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế vùngnhanh và bền vững.