Hiểu rõ nguồn gốc và quy trình sản xuất vữa lịch sử—một phương pháp mới sử dụng hóa thạch vi mô có chứa canxi

Archaeological and Anthropological Sciences - Tập 15 Số 9 - Trang 1-20 - 2023
Falkenberg, Janina1, Kaplan, Ulrich2, Mutterlose, Joerg1
1Institute of Geology, Mineralogy and Geophysics, Ruhr-Universität Bochum, Bochum, Germany
2Gütersloh, Germany

Tóm tắt

Đá vôi (CaCO3) đã là nguồn nguyên liệu quan trọng cho xây dựng và vữa trong suốt khoảng 10.000 năm qua của lịch sử nhân loại. Chúng thường được cấu thành từ các vỏ calcitic của các loại tảo biển nhỏ, được gọi là hóa thạch vi mô chứa canxi. Các bộ khung calcitic lớn từ 0.25–30 µm của những nhà sản xuất sơ cấp này đã được ghi nhận rõ ràng từ nhiều vật liệu khảo cổ học khác nhau, bao gồm cả đá xây dựng. Thật bất ngờ, những hóa thạch vi mô nhỏ này mới đây cũng được phát hiện trong các loại vữa trung cổ và các vật liệu dựa trên vữa, mặc dù đá nền dựa trên cacbonat của các loại vữa này đã được nung trong lò để sản xuất vôi sống. Các thí nghiệm đốt nóng đá trầm tích giàu cacbonat, chứa nhiều hóa thạch vi mô chứa canxi được bảo tồn tốt, đã ghi nhận sự suy giảm bảo tồn và giảm đa dạng cũng như độ phong phú tương đối của các hóa thạch vi mô này với nhiệt độ tăng lên. Bên cạnh chất kết dính dựa trên vôi, các loại vữa lịch sử thường chứa các cục vôi dưới tiêu chuẩn và trên tiêu chuẩn, cùng với các hạt cacbonat giàu; những thứ sau được thêm vào sau quá trình nung. Các cục vôi và hạt này cung cấp thêm thông tin, hiện vẫn chưa được hiểu rõ về quy trình cháy. Ở đây, hóa thạch vi mô chứa canxi đã được nghiên cứu trong các lớp siêu mỏng của các loại vữa lịch sử, dẫn đến phân tích riêng biệt của chất kết dính, các cục vôi và hạt. Các phát hiện cho phép (i) xác định nguồn gốc chính xác hơn của đá vôi và (ii) tái tạo chính xác hơn nhiệt độ đạt được trong quá trình sản xuất vôi sống trong lịch sử. Nghiên cứu của chúng tôi do đó cải thiện phương pháp phân tích nguồn gốc của đá vôi và làm sáng tỏ công nghệ sản xuất vữa lịch sử bằng cách sử dụng các hóa thạch vi mô chứa canxi.

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

citation_title=Introduction; citation_inbook_title=Calcareous Nannofossil Biostratigraphy; citation_publication_date=1998; citation_pages=1-15; citation_id=CR1; citation_author=PR Bown; citation_author=JR Young; citation_publisher=Kluwer citation_title=Chemistry and technology of lime and limestone; citation_publication_date=1980; citation_id=CR2; citation_author=RS Boynton; citation_publisher=John Wiley & Sons citation_title=Upper Cretaceous; citation_inbook_title=Calcareous Nannofossil Biostratigraphy; citation_publication_date=1998; citation_pages=132-199; citation_id=CR3; citation_author=JA Burnett; citation_publisher=Kluwer citation_journal_title=Int J Archit Herit; citation_title=A short history of the use of lime as a building material - beyond Europe and North America; citation_author=D Carran, JJ Hughes, A Leslie, C Kennedy; citation_volume=6; citation_issue=2; citation_publication_date=2012; citation_pages=117-146; citation_doi=10.1080/15583058.2010.511694; citation_id=CR4 Carran D (2015) The characterisation of historic mortars with a focus on provenance. Dissertation, University of the West of Scotland, Paisley citation_journal_title=Oxford J Archaeol; citation_title=The manufacture of lime and its uses in the western Roman provinces; citation_author=B Dix; citation_volume=1; citation_issue=3; citation_publication_date=1982; citation_pages=331-345; citation_doi=10.1111/j.1468-0092.1982.tb00318.x; citation_id=CR6 citation_journal_title=Cretac Res; citation_title=Upper Cretaceous shallow-marine deposits of the southwestern Münsterland (Northwest Germany) influenced by synsedimentary tectonics; citation_author=B Dölling, M Dölling, M Hiss, M Berensmeier, T Püttmann; citation_volume=87; citation_publication_date=2018; citation_pages=261-276; citation_doi=10.1016/j.cretres.2017.05.002; citation_id=CR7 citation_title=Geologischer Bau; citation_inbook_title=Geologie im Münsterland; citation_publication_date=1995; citation_pages=14-18; citation_id=CR8; citation_author=G Drozdzewski; citation_publisher=Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen citation_journal_title=Cem Concr Res; citation_title=Microscopy of historic mortars – a review; citation_author=J Elsen; citation_volume=36; citation_publication_date=2006; citation_pages=1416-1424; citation_doi=10.1016/j.cemconres.2005.12.006; citation_id=CR9 citation_journal_title=Eur J Mineral; citation_title=Raw materials used in ancient mortars from the Cathedral of Notre-Dame in Tournai (Belgium); citation_author=J Elsen, G Mertens, K Balen; citation_volume=23; citation_publication_date=2011; citation_pages=871-882; citation_doi=10.1127/0935-1221/2011/0023-2139; citation_id=CR10 citation_journal_title=Archaeol Anthropol Sci; citation_title=Towards a better understanding of historic mortar production – burning experiments on calcareous nannofossils; citation_author=J Falkenberg, J Mutterlose; citation_volume=14; citation_issue=4; citation_publication_date=2022; citation_pages=66; citation_doi=10.1007/s12520-022-01535-0; citation_id=CR11 citation_journal_title=Archaeom; citation_title=Calcareous nannofossils in medieval mortar and mortar-based materials: a powerful tool for provenance analysis; citation_author=J Falkenberg, J Mutterlose, U Kaplan; citation_volume=63; citation_issue=1; citation_publication_date=2021; citation_pages=19-39; citation_doi=10.1111/arcm.12626; citation_id=CR12 citation_journal_title=Geol Paläont Westf; citation_title=Die Baumberge-Schichten (Ober-Campan) im nordwestlichen Münsterland – Biostratigraphie und Ablagerungsraum; citation_author=S Fesl, A Bornemann, J Mutterlose; citation_volume=65; citation_publication_date=2005; citation_pages=95-116; citation_id=CR13 citation_journal_title=Lethaia; citation_title=Where and when the earliest coccolithophores?; citation_author=S Gardin, L Krystyn, S Richoz, A Bartolini, B Galbrun; citation_volume=45; citation_publication_date=2012; citation_pages=507-523; citation_doi=10.1111/j.1502-3931.2012.00311.x; citation_id=CR14 citation_journal_title=Micropaleontol; citation_title=Calibration of the random settling technique for calculation of absolute abundances of calcareous nannoplankton; citation_author=M Geisen, J Bollmann, JO Herrle, J Mutterlose, JR Young; citation_volume=45; citation_issue=4; citation_publication_date=1999; citation_pages=437-442; citation_doi=10.2307/1486125; citation_id=CR15 citation_journal_title=J Field Archaeol; citation_title=Petrographic thin sections and the development of Neolithic plaster production in northern Israel; citation_author=Y Goren, P Goldberg; citation_volume=18; citation_issue=1; citation_publication_date=1991; citation_pages=131-140; citation_id=CR16 citation_journal_title=Israel Geoarchaeol; citation_title=Early pyrotechnology in the Near East: experimental lime-plaster production at the pre-pottery Neolithic B site of Kfar HaHoresh; citation_author=Y Goren, AN Goring-Morris; citation_volume=23; citation_issue=6; citation_publication_date=2008; citation_pages=779-798; citation_doi=10.1002/gea.20241; citation_id=CR17 citation_title=with contributions by Koert W, Stach E, Ihnen K, Erläuterungen zur Geologischen Karte von Preußen und benachbarter deutscher Länder; citation_publication_date=1933; citation_id=CR18; citation_author=O Grupe; citation_publisher=Blatt Minden citation_title=Kreide; citation_inbook_title=Geologie im Münsterland; citation_publication_date=1995; citation_pages=41-65; citation_id=CR19; citation_author=M Hiss; citation_publisher=Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen Hiss M, Mutterlose J (2010) Field trip E6: Cretaceous geosites of the eastern Ruhr area and the southern Münsterland. In: Mügge-Bartolović V, Röhling H-G, Wrede V (eds) Geotop 2010 – Geosites for the public. Paleontology and conservation of geosites. Schriftenreihe der Deutschen Gesellschaft für Geowissenschaften, Vol 66, Hannover, pp 168–183 citation_title=Marcus Porcius Cato Marcus Terentius Varro; citation_publication_date=1939; citation_id=CR21; citation_author=WD Hooper; citation_author=HB Ash; citation_publisher=William Heinemann Ltd, Harvard University Press, London citation_title=A traditional vertical batch lime kiln: thermal profile and quicklime characteristics; citation_inbook_title=Masonry: Opportunities for the 21st Century, ASTM STP 1432; citation_publication_date=2002; citation_pages=73-87; citation_id=CR22; citation_author=JJ Hughes; citation_author=DS Swift; citation_author=PJM Bartos; citation_author=PFG Banfill; citation_publisher=American Society for Testing and Materials citation_title=Geomaterials under the microscope: a colour guide; citation_publication_date=2011; citation_id=CR23; citation_author=JP Ingham; citation_publisher=Manson Publishing citation_title=Coccolithophores; citation_inbook_title=Encyclopedia of Microbiology; citation_publication_date=2009; citation_pages=593-605; citation_id=CR24; citation_author=RW Jordan; citation_publisher=Elsevier Academic Press citation_journal_title=Geol Paläont Westf; citation_title=Naturbausteine historischer Bauwerke des Münsterlandes und seiner angrenzenden Gebiete; citation_author=U Kaplan; citation_volume=73; citation_publication_date=2009; citation_pages=7-178; citation_id=CR25 citation_title=Erläuterungen zu Blatt C 5102 Mönchengladbach – Geologische Karte von Nordrhein-Westfalen 1:100000; citation_publication_date=1990; citation_id=CR26; citation_author=J Klostermann; citation_author=W Paas; citation_author=J Prüfert; citation_author=W Schlimm; citation_author=A Thiermann; citation_author=M Zeller; citation_publisher=Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen Kommende Steinfurt (1686–1722) Angelegenheiten der Eingesessenen des Ksp. Rheine, insb. Emsbrücke, Hölting und Kalkbrennen, betr. Laufzeit 1686–1722. Bur.H.Ak. 505. Vereinigte Westfälische Adelsarchive e.V., Landesarchiv NRW Abteilung Westfalen, Münster citation_title=Naturwissenschatfliche Untersuchungen von Mörtelproben; citation_inbook_title=Die Ausgrabungen im Dom zu Paderborn 1978/80 und 1983; citation_publication_date=1986; citation_pages=309-317; citation_id=CR28; citation_author=H Kühn; citation_publisher=Landschaftsverband Westfalen-Lippe citation_title=Lime calcination; citation_inbook_title=Handbook of Environmental Engineering; citation_publication_date=2007; citation_pages=611-633; citation_id=CR29; citation_author=GS Kumar; citation_author=A Ramakrishnan; citation_author=Y-T Hung; citation_publisher=Humana Press Inc. citation_title=Die Ausgrabungen im Dom zu Paderborn 1978/80 und 1983; citation_publication_date=1986; citation_id=CR30; citation_author=U Lobbedey; citation_publisher=Landschaftsverband Westfalen-Lippe citation_journal_title=Archaeom; citation_title=A micropalaeontologically based provenance analysis of masonry and floor tiles from the medieval cathedral of Paderborn (Northern Germany); citation_author=N Lübke, J Mutterlose, N Börste, U Kaplan; citation_volume=60; citation_issue=6; citation_publication_date=2018; citation_pages=1170-1183; citation_doi=10.1111/arcm.12394; citation_id=CR31 citation_title=Microscopical techniques: I. Slides, slices, stains and peels; citation_inbook_title=Techniques in Sedimentology; citation_publication_date=1988; citation_pages=86-107; citation_id=CR32; citation_author=J Miller; citation_publisher=Blackwell Science Publications, Oxford, London, Edinburgh, Boston citation_title=Vitruvius: the ten books on architecture; citation_publication_date=1914; citation_id=CR33; citation_author=MH Morgan; citation_publisher=Harvard University Press citation_title=Sediment-Petrologie 1; citation_publication_date=1964; citation_id=CR34; citation_author=G Müller; citation_publisher=Methoden der Sedimentuntersuchung. Schweizerbart’sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgart citation_journal_title=Constr Build Mater; citation_title=An investigation of Roman mortar technology through the petrographic analysis of archaeological material; citation_author=S Pavía, S Caro; citation_volume=22; citation_publication_date=2008; citation_pages=1807-1811; citation_doi=10.1016/j.conbuildmat.2007.05.003; citation_id=CR35 citation_title=Mesozoic Calcareous Nannofossils; citation_inbook_title=Plankton Stratigraphy; citation_publication_date=1985; citation_pages=329-426; citation_id=CR36; citation_author=K Perch-Nielsen; citation_publisher=Cambridge University Press citation_journal_title=Geoarchaeol; citation_title=The occurrence and research potential of microfossils in inorganic archaeological materials; citation_author=PS Quinn; citation_volume=23; citation_issue=2; citation_publication_date=2008; citation_pages=275-291; citation_doi=10.1002/gea.20213; citation_id=CR37 citation_journal_title=Archaeom; citation_title=Calcareous microfossils in Bronze Age Aegean ceramics: illuminating technology and provenance; citation_author=PS Quinn, PM Day; citation_volume=49; citation_issue=4; citation_publication_date=2007; citation_pages=775-793; citation_doi=10.1111/j.1475-4754.2007.00335.x; citation_id=CR38 citation_title=Calcareous nannoplankton: leg 14 of the Deep Sea Drilling Project; citation_inbook_title=Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project; citation_publication_date=1972; citation_pages=421-485; citation_id=CR39; citation_author=PH Roth; citation_author=H Thierstein; citation_publisher=US Government Printing Office citation_title=Jurassic and Lower Cretaceous calcareous nannofossils in the western North Atlantic (Site 543): biostratigraphy, preservation and some observations on biogeography and paleoceanography; citation_inbook_title=Initial Reports of the Deep Sea Drilling Project; citation_publication_date=1983; citation_pages=587-621; citation_id=CR40; citation_author=PH Roth; citation_publisher=US Government Printing Office citation_title=The mathematical theory of communication; citation_publication_date=1949; citation_id=CR41; citation_author=CE Shannon; citation_author=W Weaver; citation_publisher=University of Illinois Press citation_title=Tertiär; citation_inbook_title=Geologie im Münsterland; citation_publication_date=1995; citation_pages=66-70; citation_id=CR42; citation_author=K Skupin; citation_publisher=Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen citation_title=Quartär; citation_inbook_title=Geologie im Münsterland; citation_publication_date=1995; citation_pages=71-95; citation_id=CR43; citation_author=K Skupin; citation_author=H Staude; citation_publisher=Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen citation_title=Die Eiszeit in Nordwestdeutschland; citation_publication_date=1993; citation_id=CR44; citation_author=K Skupin; citation_author=E Speetzen; citation_author=JG Zandstra; citation_publisher=Zur Vereisungsgeschichte der Westfälischen Bucht und angrenzender Gebiete citation_title=Geschichte der Baustoffe; citation_publication_date=1998; citation_id=CR45; citation_author=J Stark; citation_author=B Wicht; citation_publisher=Bauverlag GmbH citation_title=with contributions by Mertens H, Rehagen H-W, Wolf M, Erläuterungen zu Blatt 4615 Meschede – Geologische Karte von Nordrhein-Westfalen 1:25000; citation_publication_date=1968; citation_id=CR46; citation_author=KN Thome; citation_publisher=Geologisches Landesamt Nordrhein-Westfalen citation_journal_title=Lime News (journal of the Building Limes Forum); citation_title=Lime technology in architectural conservation; citation_author=G Torraca; citation_volume=4; citation_issue=1; citation_publication_date=1995; citation_pages=34-41; citation_id=CR47 citation_title=Einführung in die Sedimentpetrologie; citation_publication_date=1985; citation_id=CR48; citation_author=M Tucker; citation_publisher=Enke Verlag citation_title=Cretaceous; citation_inbook_title=The Geology of Central Europe; citation_publication_date=2008; citation_pages=921-997; citation_id=CR49; citation_author=S Voigt; citation_author=M Wagreich; citation_author=F Surlyk; citation_author=I Walaszczyk; citation_author=D Uličný; citation_author=S Čech; citation_author=T Voigt; citation_author=F Wiese; citation_author=M Wilmsen; citation_author=B Niebuhr; citation_author=M Reich; citation_author=H Funk; citation_author=J Michalík; citation_author=JWM Jagt; citation_author=PJ Felder; citation_author=AS Schulp; citation_publisher=The Geological Society citation_journal_title=J Nannoplankton Res; citation_title=Calcareous nannofossils in the arts; citation_author=K Salis; citation_volume=17; citation_issue=2; citation_publication_date=1995; citation_pages=88-90; citation_id=CR50 citation_title=Carbonates; citation_inbook_title=Differential thermal analysis; citation_publication_date=1970; citation_pages=303-341; citation_id=CR51; citation_author=TL Webb; citation_author=JE Krüger; citation_publisher=Academic Press Wegner T (1927) Geologie der Münsterschen Ebene. In: Wegner T (ed) Westfalenland. Eine Landes- und Volkskunde Westfalens, Vol IV. Beiträge zur Westfälischen Heimatkunde, Münster, pp 1–44 citation_title=Coccoliths and other marine microfossils in microparticle analysis; citation_inbook_title=Handbook for the Analysis of Micro-Particles in Archaeological Samples; citation_publication_date=2020; citation_pages=7-21; citation_id=CR53; citation_author=JR Young; citation_publisher=Springer citation_journal_title=Rev Mineral Geochem; citation_title=Biomineralization within vesicles: the calcite of Coccoliths; citation_author=JR Young, K Henriksen; citation_volume=54; citation_issue=1; citation_publication_date=2003; citation_pages=189-215; citation_doi=10.2113/0540189; citation_id=CR54