Supramolekulare Chemie – Moleküle, Übermoleküle und molekulare Funktionseinheiten (Nobel-Vortrag)

Angewandte Chemie - Tập 100 Số 1 - Trang 91-116 - 1988
Jean‐Maríe Lehn1
1Institut Le Bel, Université Louis Pasteur 4, rue Blaise Pascal, F‐67000 Strasbourg (Frankreich) und Collège de France 11 Place Marcelin Berthelot, F‐75005 Paris (Frankreich)

Tóm tắt

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

Lehn, 1973, Struct. Bonding (Berlin), 16, 1, 10.1007/BFb0004364

Lehn, 1978, Pure Appl. Chem., 50, 871, 10.1351/pac197850090871

Leçon Inaugurale, Collège de France, Paris 1980.

: Organische Molekülverbindungen, Enke Verlag, Stuttgart 1927.

Wolf, 1937, Z. Phys. Chem. Abt. B, 36, 17

Wolf, 1940, Z. Phys. Chem. Abt. B, 46, 287, 10.1515/zpch-1940-4620

Wolf, 1949, Angew. Chem., 61, 191, 10.1002/ange.19490610510

Lehn, 1978, Acc. Chem. Res., 11, 49, 10.1021/ar50122a001

in (Hrsg.): Biomimetic Chemistry, Kodansha, Tokio/Elsevier, Amsterdam 1983, S. 163.

Lehn, 1985, Science, 227, 849, 10.1126/science.227.4689.849

in (Hrsg.): Synthesis of Macrocycles: The Design of Selective Complexing Agents (Prog. Macrocyclic Chem. 3), Wiley, New York 1987, S. 167.

Fischer, 1894, Ber. Dtsch. Chem. Ges., 27, 2985, 10.1002/cber.18940270364

Cramer, 1987, Acc. Chem. Res., 20, 79, 10.1021/ar00135a001

Stoddart, 1979, Chem. Soc. Rev., 8, 85, 10.1039/cs9790800085

Annu. Rep. Prog. Chem. Sect. B, 1983, 353

Cram, 1978, Acc. Chem. Res., 11, 8, 10.1021/ar50121a002

Hayward, 1983, Chem. Soc. Rev., 12, 285, 10.1039/cs9831200285

Sutherland, 1986, Chem. Soc. Rev., 15, 63, 10.1039/cs9861500063

(Hrsg.): Design and Synthesis of Organic Molecules Based on Molecular Recognition, Springer, Berlin 1986.

Rebek, 1984, Acc. Chem. Res., 17, 258, 10.1021/ar00103a006

1987, Science, 235, 1478, 10.1126/science.3823899

(a) (Hrsg.): Stereochemistry of Organic and Bioorganic Transformations, VCH Verlagsgesellschaft 1987;

(b) , in [18a], S. 221;

(c) in [18a], S. 235.

(Hrsg.): Prog. Macrocyclic Chem. 1–3, Wiley, New York 1979 1981 bzw. 1987.

F. Vögtle (Hrsg.): Host Guest Chemistry (Top. Curr. Chem. 98 (1981),

1982, Top. Curr. Chem., 101

F. Vögtle, E. Weber (Hrsg.) Host Guest Chemistry (Top. Curr. Chem. 121 (1984).

, : Inclusion Compounds, Vol. 1–3, Academic Press, London 1984.

Wipff, 1983, J. Mol. Struct., 93, 153

Ranghino, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 7873, 10.1021/ja00312a012

Wipff, 1985, Nouv. J. Chim., 9, 457

S. Lifson, M. Levitt (Hrsg.): Structure and Dynamics of Macromolecules (Isr. J. Chem. 27 (1986) Nr. 2).

Eine Vorstellung über die jeweilige Rolle von “Zusammenbringen” und “Organisieren” läßt sich durch Betrachtung der Energien gewinnen, die für eine Reihe von [Li(NH3)n]⊕-Komplexen und die entsprechenden (NH3)n-Einheiten — bei gleicher Anordnung — berechnet wurden. Die Komplexbildungsenergien in Gegenwart von Li⊕ sind bei optimierten Li⊕…NH3-Abständen erhalten worden. Wenn Li⊕ entfernt ist und die NH3-Moleküle noch in derselben Position sind, beziehen sich die berechneten Energien nur auf die Koordinationssphäre; diese Energien resultieren aus der Abstoßung zwischen den NH3-Gruppen. Sie sind ein Maß für die Abstoßungsenergie, die aufgebracht werden muß, um zwei, drei oder vier Amin-Bindungsstellen in einem mehrzähnigen Liganden gleicher Koordinationsgeometrie zusammenzubringen. Ergebnisse (NH3)n, Geometrie (Abstoßungsenergie [kcal/mol]): (NH3)2, linear (−2.4), abgewinkelt (−3.8); (NH3)3, trigonal (−9.1), pyramidal (−10.8); (NH3)4, tetraedrisch (−20.8). Somit sind die Gesamtenergien für das Zusammenbringen der Bindungsstellen merklich höher als die Energien für das Organisieren, d. h. bei Änderungen der Geometrien, z. B. von linear nach gewinkelt (1.4 kcal/mol) bzw. von trigonal nach pyramidal (1.7 kcal/mol). Die ab-initio-Berechnungen wurden mit einem Basissatz von Gauß-Funktionen, der zu einem Doppelsatz kontrahiert wurde und eine zusätzliche Polarisationsfunktion enthielt, durchgeführt: , unveröffentlicht; vgl. auch , 3è Cycle Thesis, Université Louis Pasteur, Strasbourg 1972.

(a) , : Membrane Active Complexones, Elsevier, New York 1974;

Pressman, 1976, Annu. Rev. Biochem., 45, 501, 10.1146/annurev.bi.45.070176.002441

Brockmann, 1957, Justus Liebigs Ann. Chem., 603, 217, 10.1002/jlac.19576030123

Shemyakin, 1921, Tetrahedron Lett., 1963

Moore, 1964, Biochem. Biophys. Res. Commun., 15, 562, 10.1016/0006-291X(64)90505-4

Pressman, 1965, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 53, 1077, 10.1073/pnas.53.5.1076

Beck, 1962, Helv. Chim. Acta, 74, 620, 10.1002/hlca.19620450227

Stefanac, 1966, Chimia, 20, 436

1967, Microchem. J., 12, 125, 10.1016/0026-265X(67)90014-8

Kilbourn, 1967, J. Mol. Biol., 30, 559, 10.1016/0022-2836(67)90370-1

Mueller, 1967, Biochem. Biophys. Res. Commun., 26, 398, 10.1016/0006-291X(67)90559-1

Andreoli, 1967, J. Gen. Biol., 50, 2527

Shemyakin, 1967, J. Gen. Biol., 29, 834

Pressman, 1967, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 58, 1949, 10.1073/pnas.58.5.1949

Pedersen, 1967, J. Am. Chem. Soc., 89, 7017, 10.1021/ja01002a035

Pedersen, 1972, Angew. Chem., 84, 16, 10.1002/ange.19720840104

1972, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 11, 16, 10.1002/anie.197200161

Cram, 1986, Angew. Chem., 98, 1041, 10.1002/ange.19860981202

1986, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 25, 1039, 10.1002/anie.198610393

Parker, 1983, Adv. Inorg. Chem. Radiochem., 27, 1, 10.1016/S0898-8838(08)60103-8

Dietrich, 1985, J. Chem. Ed., 62, 954, 10.1021/ed062p954

Sargeson, 1984, Pure Appl. Chem., 56, 1603, 10.1351/pac198456111603

Lehn, 1975, J. Am. Chem. Soc., 97, 6700, 10.1021/ja00856a018

Dietrich, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1973, 15

Dietrich, Tetrahedron Lett., 1969, 2885

Dietrich, 1973, Tetrahedron, 29, 1629, 10.1016/S0040-4020(01)83409-8

Dietrich, 1973, Tetrahedron, 29, 1647, 10.1016/S0040-4020(01)83410-4

Metz, Chem. Commun., 1970, 217

Mathieu, 1978, J. Am. Chem. Soc., 100, 4412, 10.1021/ja00482a016

Graf, 1975, J. Am. Chem. Soc., 97, 5022, 10.1021/ja00850a051

1981, Helv. Chim. Acta, 64, 1040, 10.1002/hlca.19810640410

, unveröffentlicht.

Graf, 1976, J. Am. Chem. Soc., 98, 6403, 10.1021/ja00436a066

Schmidtchen, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1984, 1115

Dye, 1979, Angew. Chem., 91, 613, 10.1002/ange.19790910805

1979, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 18, 587, 10.1002/anie.197905871

Dye, 1987, Annu. Rev. Phys. Chem., 38, 271, 10.1146/annurev.pc.38.100187.001415

Lehn, 1980, Pure Appl. Chem., 52, 2303, 10.1351/pac198052102303

in (Hrsg.): Coordination Chemistry of Macrocyclic Compounds, Plenum Press, New York 1979, S. 537.

Kolthoff, 1979, Anal. Chem., 51, 1r, 10.1021/ac50041a001

Montanari, 1982, Top. Curr. Chem., 101, 203

Blasius, 1981, Top. Curr. Chem., 98, 163, 10.1007/BFb0111248

Graf, 1982, J. Am. Chem. Soc., 104, 1672, 10.1021/ja00370a037

, , unveröffentlicht.

, , , , J. Phys. Chem., im Druck.

Cram, 1981, Top. Curr. Chem., 98, 43, 10.1007/BFb0111246

(b) in V. Gold, D. Bethell (Hrsg.): Adv. Phys. Org. Chem. 17 (1980) 219.

Lehn, 1980, Tetrahedron Lett., 21, 1323, 10.1016/S0040-4039(00)74566-7

Behr, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1976, 621

1982, Helv. Chim. Acta, 65, 1853, 10.1002/hlca.19820650620

Behr, 1980, Helv. Chim. Acta, 63, 2112, 10.1002/hlca.19800630737

Colquhoun, 1986, Angew. Chem., 98, 483, 10.1002/ange.19860980604

1986, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 25, 487, 10.1002/anie.198604873

Bei der Bindung von [Ru(NH3)6]3⊕ an 12b oder an das Hexacarboxylat von 14 wurden Stabilitätskonstanten von ungefähr 800 bzw. 105 L mol−1 erhalten (wäßrige Lösung, pH = 7.3); , unveröffentlichte Ergebnisse.

Metcalfe, 1977, J. Am. Chem. Soc., 99, 8317, 10.1021/ja00467a034

Krane, 1980, Acta Chem. Scand. B, 34, 397, 10.3891/acta.chem.scand.34b-0397

Lehn, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1979, 296

Madan, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1975, 427

Uiterwijk, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1982, 200

Vögtle, 1981, Top. Curr. Chem., 98, 107, 10.1007/BFb0111247

Saigo, 1982, Kagaku to Kogyo (Osaka), 35, 90

Pierre, Bull. Soc. Chim. Fr. II, 1983, 367

Kimura, 1985, Top. Curr. Chem., 128, 113, 10.1007/3-540-15136-2_5

Schmidtchen, 1986, Top. Curr. Chem., 132, 101, 10.1007/BFb0018065

Lehn, 1978, J. Am. Chem. Soc., 100, 4914, 10.1021/ja00483a059

Dietrich, 1984, Helv. Chim. Acta, 67, 91, 10.1002/hlca.19840670112

(c) bezüglich anderer makrocyclischer Rezeptoren siehe auch: Thèse de Doctorat-ès-Sciences, Université Louis Pasteur, Strasbourg 1983.

Park, 1968, J. Am. Chem. Soc., 90, 2431, 10.1021/ja01011a047

Dietrich, 1981, J. Am. Chem. Soc., 103, 1282, 10.1021/ja00395a077

1985, Helv. Chim. Acta, 68, 289, 10.1002/hlca.19850680202

Cullinane, 1982, J. Am. Chem. Soc., 104, 3048, 10.1021/ja00375a018

Suet, 1984, Tetrahedron Lett., 25, 645, 10.1016/S0040-4039(00)99960-X

Hosseini, 1983, Helv. Chim. Acta, 66, 2454, 10.1002/hlca.19830660811

Kimura, 1982, J. Am. Chem. Soc., 104, 3182, 10.1021/ja00375a042

Marecek, 1986, Tetrahedron Lett., 27, 5943, 10.1016/S0040-4039(00)85368-X

Hosseini, 1987, Helv. Chim. Acta, 70, 1312, 10.1002/hlca.19870700512

Williams, 1987, J. Chem. Soc. Faraday Trans, 1, 83

Dietrich, 1979, Helv. Chim. Acta, 62, 2763, 10.1002/hlca.19790620827

Dietrich, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1978, 934

Mann, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1986, 158

Peter, 1983, J. Electroanal. Chem., 144, 279, 10.1016/S0022-0728(83)80161-2

Garcia-Espaňa, 1985, Inorg. Chim. Acta, 102, l9, 10.1016/S0020-1693(00)89060-X

Bianchi, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1987, 729

Manfrin, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 6888, 10.1021/ja00310a024

Lehn, 1980, Pure Appl. Chem., 52, 2441, 10.1351/pac198052112441

Lehn, 1973, Angew. Chem., 85, 621, 10.1002/ange.19730851409

1973, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 12, 578, 10.1002/anie.197305781

Motekaitis, 1984, Inorg. Chem., 23, 1588, 10.1021/ic00179a026

Motekaitis, 1986, Inorg. Chem., 25, 938, 10.1021/ic00227a012

Evers, 1986, Inorg. Chem., 25, 2160, 10.1021/ic00233a012

Whitmoyer, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1986, 677

Kintzinger, 1983, J. Am. Chem. Soc., 105, 7549, 10.1021/ja00364a013

Heyer, 1986, Tetrahedron Lett., 27, 5869, 10.1016/S0040-4039(00)85349-6

, unveröffentlicht.

Lybrand, 1986, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 83, 833, 10.1073/pnas.83.4.833

in (Hrsg.): IUPAC Frontiers of Chemistry, Pergamon Press, Oxford 1982, S. 265.

Jazwinski, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1987, 1691

Carroy, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1986, 1232

Comarmond, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1985, 74

Okuno, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1987, 1018

, in Bearbeitung.

Kotzyba-Hibert, 1980, Tetrahedron Lett., 21, 941, 10.1016/S0040-4039(00)77745-8

Kotzyba-Hibert, 1981, J. Am. Chem. Soc., 103, 4266, 10.1021/ja00404a057

Pascard, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1982, 557

Kintzinger, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1981, 833

Hosseini, 1982, J. Am. Chem. Soc., 104, 3525, 10.1021/ja00376a056

1986, Helv. Chim. Acta, 69, 587, 10.1002/hlca.19860690308

Schmidtchen, 1986, J. Am. Chem. Soc., 108, 8249, 10.1021/ja00286a023

Rebek, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 3474, 10.1021/ja00245a056

Lehn, 1978, Helv. Chim. Acta, 61, 2407, 10.1002/hlca.19780610713

Schmidtchen, 1986, J. Org. Chem., 51, 5161, 10.1021/jo00376a021

(b) Thèse de Doctorat d'Etat, Université Louis Pasteur, Strasbourg 1976;

siehe auch 28 in [14] S. 305;

Rebek, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 2432, 10.1021/ja00242a030

Behr, 1976, J. Am. Chem. Soc., 98, 1743, 10.1021/ja00423a018

: Einschlußverbindungen, Springer, Berlin 1954;

: Cyclodextrin Chemistry, Springer, Berlin 1978.

Franke, 1986, Top. Curr. Chem., 132, 137

Vögtle, 1984, Top. Curr. Chem., 125, 131, 10.1007/3-540-13569-3_4

Gutsche, 1984, Top. Curr. Chem., 123, 1, 10.1007/3-540-13099-3_1

1983, Acc. Chem. Res., 16, 161, 10.1021/ar00089a003

Cram, 1983, Science, 219, 1177, 10.1126/science.219.4589.1177

Canceill, 1982, Helv. Chim. Acta, 65, 1894, 10.1002/hlca.19820650623

Dhaenens, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1984, 1097

Schneider, 1986, Angew. Chem., 98, 635, 10.1002/ange.19860980711

1986, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 25, 647, 10.1002/anie.198606471

Allwood, 1985, Angew. Chem., 97, 584, 10.1002/ange.19850970720

1985, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 24, 581, 10.1002/anie.198505811

Hamilton, 1985, Tetrahedron Lett., 26, 5735, 10.1016/S0040-4039(00)98911-1

Saigo, Chem. Lett., 1986, 519

Odashima, 1980, Tetrahedron Lett., 21, 5311, 10.1016/S0040-4039(00)77854-3

Diederich, 1984, J. Am. Chem. Soc., 106, 8024, 10.1021/ja00338a005

Blacker, 1987, Helv. Chim. Acta, 70, 1, 10.1002/hlca.19870700102

, , unveröffentlicht.

Jazwinski, 1987, Tetrahedron Lett., 28, 6057

, , in Bearbeitung.

, , unveröffentlicht.

(a) , unveröffentlicht;

(b) , in Bearbeitung;

Rebek, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 5033, 10.1021/ja00250a051

Hamilton, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 5035, 10.1021/ja00250a052

Canceill, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1986, 339

Canceill, 1987, C. R. Acad. Sci. Ser. 2 Paris, 304, 815

Hamilton, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1984, 311

1986, J. Am. Chem. Soc., 108, 5158, 10.1021/ja00277a021

Bezüglich anderer Metallorezeptor-ähnlicher Spezies siehe z. B. Zitate in [15];

Richards, 1985, Tetrahedron Lett., 26, 3739, 10.1016/S0040-4039(00)89237-0

Gonzalez, 1985, Can. J. Chem., 63, 602, 10.1139/v85-099

in [9], S. 1;

Thanabal, 1982, J. Am. Chem. Soc., 104, 3643, 10.1021/ja00377a016

Maiya, 1985, Inorg. Chem., 24, 3253, 10.1021/ic00214a032

Breslow, 1982, Science, 218, 532, 10.1126/science.7123255

Science, 3, 473

Kellogg, 1982, Top. Curr. Chem., 101, 111, 10.1007/3-540-11103-4_8

Tabushi, 1983, Top. Curr. Chem., 113, 145, 10.1007/3-540-12397-0_3

Murakami, 1983, Top. Curr. Chem., 115, 107, 10.1007/3-540-12478-0_3

Sirlin, Bull. Soc. Chim. Fr. II, 1984, 5

Kellogg, 1984, Angew. Chem., 96, 769, 10.1002/ange.19840961006

1984, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 23, 782, 10.1002/anie.198407821

D'Souza, 1987, Acc. Chem. Res., 20, 146, 10.1021/ar00136a004

Lehn, 1979, Pure Appl. Chem., 51, 979, 10.1351/pac197951050979

1986, Ann. N. Y. Acad. Sci., 471, 41, 10.1111/j.1749-6632.1986.tb48024.x

Chao, 1979, J. Am. Chem. Soc., 101, 4948, 10.1021/ja00511a026

Lehn, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1978, 949

1987, New J. Chem., 11, 693

Sasaki, 1979, Heterocycles, 12, 1305, 10.3987/R-1979-10-1305

Behr, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1978, 143

Lehn, Chem. Lett., 1987, 215

Hosseini, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 537, 10.1021/ja00236a036

Blackburn, 1987, Tetrahedron Lett., 28, 2779, 10.1016/S0040-4039(00)96208-7

Hosseini, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1985, 1155

1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 7047, 10.1021/ja00257a024

Yohannes, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 8288, 10.1021/ja00312a094

Sasaki, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 3371, 10.1021/ja00297a066

Lutter, 1986, Angew. Chem., 98, 1125, 10.1002/ange.19860981227

1986, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 25, 1125, 10.1002/anie.198611251

Menger, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 3145, 10.1021/ja00244a047

Kaiser, 1984, Science (Washington), 226, 505, 10.1126/science.6238407

Fersht, 1984, Angew. Chem., 96, 455, 10.1002/ange.19840960704

1984, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 23, 467, 10.1002/anie.198404673

Gerlt, 1987, Chem. Rev., 87, 1079, 10.1021/cr00081a010

Russell, 1987, Nature (London), 328, 496, 10.1038/328496a0

Tramontano, 1986, Science (Washington), 234, 1566, 10.1126/science.3787261

Pollack, 1986, Science (Washington), 234, 1570, 10.1126/science.3787262

Lerner, 1987, Trends Biochem. Sci, 12, 427, 10.1016/0968-0004(87)90208-8

Selektiver Kationen-Transport war eines unserer ersten Ziele bei der Untersuchung von Cryptaten; siehe [29a, 125].

in (Hrsg.): Physical Chemistry of Transmembrane Ion Motions, Elsevier, Amsterdam 1983, S. 181.

Simon, 1973, Struct. Bonding (Berlin), 16, 113, 10.1007/BFb0004366

Morf, Vol., 1, 1

Behr, 1973, J. Am. Chem. Soc., 95, 6108, 10.1021/ja00799a044

Lamb, Vol., 3, 571

Kirch, 1975, Angew. Chem., 87, 542, 10.1002/ange.19750871507

1975, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 14, 555, 10.1002/anie.197505551

Thèse de Doctorat-ès-Sciences, Université Louis Pasteur, Strasbourg 1980.

Behr, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 241, 10.1021/ja00287a043

Fyles, 1987, Can. J. Chem., 65, 884, 10.1139/v87-149

Castaing, 1986, J. Membr. Biol., 89, 251, 10.1007/BF01870668

Castaing, 1987, J. Membr. Biol., 97, 79, 10.1007/BF01869415

Bacon, J. Chem. Res. (S), 1980, 136

Tsukube, 1982, Angew. Chem., 94, 312, 10.1002/ange.19820940432

1982, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 21, 304

Angew. Chem. Suppl., 1982, 575

Anionen-Transport mit Anion-Cryptanden ist kürzlich beobachtet worden: , unveröffentlicht.

Harada, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1987, 527

Grimaldi, 1979, J. Am. Chem. Soc., 101, 1333, 10.1021/ja00499a074

Anderson, 1976, Nature (London), 259, 147, 10.1038/259147a0

Grimaldi, 1977, Nature (London), 265, 229, 10.1038/265229a0

Hurst, 1986, J. Membr. Sci., 28, 10.1016/S0376-7388(00)82197-3

Tabushi, 1984, Tetrahedron Lett., 25, 3723, 10.1016/0040-4039(84)80115-X

Okahara, 1985, Top. Curr. Chem., 128, 37, 10.1007/3-540-15136-2_2

Hriciga, 1983, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 80, 6426, 10.1073/pnas.80.20.6426

Frank, 1982, Z. Naturforsch. A, 37, 1253, 10.1515/zna-1982-1106

Tabushi, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 1859, 10.1021/ja00293a009

Shinkai, 1984, Top. Curr. Chem., 121, 67, 10.1007/3-540-12821-2_3

Urry, 1985, Top. Curr. Chem., 128, 175, 10.1007/3-540-15136-2_7

Nagaraj, 1981, Acc. Chem. Res., 14, 356, 10.1021/ar00071a005

Fox, 1982, Nature (London), 300, 325, 10.1038/300325a0

Behr, 1982, Nature (London), 295, 526, 10.1038/295526a0

Kragten, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1985, 1275

Tabushi, 1982, Tetrahedron Lett., 23, 4601, 10.1016/S0040-4039(00)85664-6

Fuhrhop, 1984, J. Am. Chem. Soc., 106, 4643, 10.1021/ja00328a072

Fuhrhop, 1985, Angew. Chem., 97, 337, 10.1002/ange.19850970427

1985, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 24, 339, 10.1002/anie.198503391

Lehn, 1977, Helv. Chim. Acta, 60, 141, 10.1002/hlca.19770600116

Lehn, 1974, J. Am. Chem. Soc., 96, 4011, 10.1021/ja00819a048

Fischer, 1981, Biophys. Chem., 13, 105, 10.1016/0301-4622(81)80009-9

Etchebest, 1984, FEBS Lett, 173, 301, 10.1016/0014-5793(84)80795-4

Kauffmann, 1980, J. Am. Chem. Soc., 102, 2274, 10.1021/ja00527a023

Amit, 1986, Science (Washington), 233, 747, 10.1126/science.2426778

Geysen, 1987, Science (Washington), 235, 1184, 10.1126/science.3823878

, unveröffentlicht.

Tomalia, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 1601, 10.1021/ja00239a068

Newkome, 1986, J. Am. Chem. Soc., 108, 849, 10.1021/ja00264a054

Newkome, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1986, 752

McConnell, 1984, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 81, 3249, 10.1073/pnas.81.10.3249

Weiss, 1984, Nature (London), 310, 47, 10.1038/310047a0

Kunitake, 1981, J. Am. Chem. Soc., 103, 5401, 10.1021/ja00408a021

Nakashima, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 509, 10.1021/ja00288a043

: Membrane Mimetic Chemistry, Wiley, New York 1982

Kuhn, 1971, Angew. Chem., 83, 672, 10.1002/ange.19710831705

1971, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 10, 620, 10.1002/anie.197106201

Moebius, 1981, Acc. Chem. Res., 14, 63, 10.1021/ar00063a001

1978, Ber. Bunsenges. Phys. Chem., 82, 848, 10.1002/bbpc.19780820903

1987, Z. Phys. Chem. (Munich), 154, 121, 10.1524/zpch.1987.154.Part_1_2.121

(Hrsg.): New Technological Applications of Phospholipid Bilayers, Thin Films and Vesicles, Plenum Press, London 1986.

in [163];

Netzer, 1983, J. Am. Chem. Soc., 105, 674, 10.1021/ja00341a087

Hub, 1980, Angew. Chem., 92, 962, 10.1002/ange.19800921134

1980, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 19, 938, 10.1002/anie.198009381

Gros, 1981, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 93, 311, 10.1002/ange.19810930405

1981, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 20, 305, 10.1002/anie.198103051

Ringsdorf, 1988, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 100, 117, 10.1002/ange.19881000111

1988, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 27

Wegner, 1982, Chimia, 36, 63

Paleos, 1985, Chem. Soc. Rev., 14, 45, 10.1039/cs9851400045

Kuhn, 1981, Pure Appl. Chem., 53, 2105, 10.1351/pac198153112105

Fuhrhop, 1984, Angew. Chem., 96, 124, 10.1002/ange.19840960206

1984, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 23, 100, 10.1002/anie.198401001

Fuhrhop, 1986, Acc. Chem. Res., 19, 130, 10.1021/ar00125a002

Okahata, 1986, Acc. Chem. Res., 19, 57, 10.1021/ar00122a005

(a) (Hrsg.): Supramolecular Photochemistry, Reidel, Dordrecht, Niederlande 1987;

(b) in [169a], S. 29.

Rodriguez-Ubis, 1984, Helv. Chim. Acta, 67, 2264, 10.1002/hlca.19840670833

Alpha, 1987, Angew. Chem., 99, 259, 10.1002/ange.19870990323

1987, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 26, 266, 10.1002/anie.198702661

Alpha, 1987, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 99, 1310, 10.1002/ange.19870991226

1987, Angew. Chem. Int. Ed. Engl., 26, 1266, 10.1002/anie.198712661

, , , in [169a], S. 187.

Bouas-Laurent, 1980, Pure Appl. Chem., 52, 2633, 10.1351/pac198052122633

Bouas-Laurent, 1986, J. Am. Chem. Soc., 108, 315, 10.1021/ja00262a032

Konopelski, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1985, 433

Eaton, 1987, Tetrahedron, 43, 1551, 10.1016/S0040-4020(01)90270-4

Guarino, 1986, J. Photochem., 35, 1, 10.1016/0047-2670(86)87112-X

, , , J. Chem. Soc. Chem. Commun., im Druck.

Balzani, 1986, Chem. Rev., 86, 319, 10.1021/cr00072a002

Blacker, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1986, 1035

(a) (Hrsg.): Non-linear Optical Properties of Organic Molecules and Crystals, Vol. 1, Academic Press, New York 1987;

(b) in [179a], S. 215;

(c) in [179a], S. 221.

Takagi, 1984, Top. Curr. Chem., 121, 39, 10.1007/3-540-12821-2_2

Löhr, 1985, Acc. Chem. Res., 18, 65, 10.1021/ar00111a001

, , , , Eur. Pat. Apl. 83100281.1 (14. Januar 1983), Merck GmbH.

Haddon, 1985, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 82, 1874, 10.1073/pnas.82.7.1874

Munn, Chem. Br., 1984, 518

Simon, 1986, Nouv. J. Chim., 10, 295

Simon, 1987, New J. Chem., 11, 383

Nagle, 1981, Inorg. Chem., 20, 1760, 10.1021/ic50220a030

Jones, 1987, J. Am. Chem. Soc., 109, 5526, 10.1021/ja00252a039

Arrhenius, 1986, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 83, 5355, 10.1073/pnas.83.15.5355

Tabushi, 1984, J. Am. Chem. Soc., 106, 219, 10.1021/ja00313a043

Schwyzer, 1970, Helv. Chim. Acta, 53, 15, 10.1002/hlca.19700530103

1970, Experientia, 26, 577, 10.1007/BF01898699

siehe auch [1], S. 19.

Shinkai, 1987, Pure Appl. Chem., 59, 425, 10.1351/pac198759030425

Gustowski, 1986, J. Am. Chem. Soc., 108, 7553, 10.1021/ja00284a019

Lehn, J. Chem. Soc. Chem. Commun., 1985, 1794

Masurel, 1987, New. J. Chem., 11, 455

Carafoli, 1985, Sci. Am., 253, 50, 10.1038/scientificamerican1185-70

Spektrum Wiss., 1986, 76

Hiraoki, 1987, J. Cardiovasc. Pharm., 10, 14, 10.1097/00005344-198710001-00004

Tabushi, 1985, J. Am. Chem. Soc., 107, 5159, 10.1021/ja00304a021

Pörchske, 1971, J. Mol. Biol., 62, 361, 10.1016/0022-2836(71)90433-5

Lehn, 1987, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 84, 2565, 10.1073/pnas.84.9.2565

, unveröffentlicht.

Drexler, 1981, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 78, 5275, 10.1073/pnas.78.9.5275

Joachim, 1984, Nouv. J. Chim., 8, 723

Opportunities in Chemistry (“Pimentel-Report”), National Academy Press, Washington, DC, USA, S. 219f.