Các axit béo không bão hòa đa omega-3 và các quá trình viêm: dinh dưỡng hay dược lý?

British Journal of Clinical Pharmacology - Tập 75 Số 3 - Trang 645-662 - 2013
Philip C. Calder1
1Human Development and Health Academic Unit, Faculty of Medicine, University of Southampton, MP887 Southampton General Hospital, Southampton, United Kingdom

Tóm tắt

Axit eicosapentaenoic (EPA) và axit docosahexaenoic (DHA) là các axit béo n‐3 có trong cá béo và thực phẩm bổ sung dầu cá. Những axit béo này có khả năng ức chế một phần một số khía cạnh của tình trạng viêm, bao gồm hóa ứng động của bạch cầu, biểu hiện phân tử bám dính và tương tác bám dính giữa bạch cầu và nội mô, sản xuất các eicosanoid như prostaglandin và leukotriene từ axit béo n‐6 arachidonic, sản xuất các cytokine viêm và khả năng hoạt động của tế bào T. Song song đó, EPA tạo ra các eicosanoid thường có hoạt tính sinh học thấp hơn so với những eicosanoid được sản xuất từ axit arachidonic, và EPA cùng với DHA tạo ra các resolvin và protectin có tác dụng chống viêm và giúp giảm thiểu viêm. Các cơ chế dẫn đến tác dụng chống viêm của các axit béo n‐3 bao gồm thay đổi thành phần axit béo phospholipid màng tế bào, gây rối loạn các ‘raft’ lipid, ức chế việc hoạt hóa yếu tố phiên mã gây viêm hạt nhân kappa B, từ đó giảm sự biểu hiện của các gen viêm, kích hoạt yếu tố phiên mã chống viêm NR1C3 (tức là thụ thể axit béo kích thích phát triển peroxisome γ) và gắn với thụ thể G protein liên kết GPR120. Các cơ chế này có liên quan tới nhau. Ở người lớn, việc tiêu thụ EPA và DHA lớn hơn 2 g ngày–1 dường như là cần thiết để phát huy tác dụng chống viêm, nhưng rất ít nghiên cứu xác định liều đã được thực hiện. Các mô hình động vật cho thấy lợi ích từ các axit béo n‐3 trong bệnh thấp khớp dạng thấp (RA), bệnh viêm ruột (IBD) và hen suyễn. Các thử nghiệm lâm sàng về dầu cá ở bệnh nhân với RA cho thấy lợi ích được hỗ trợ bởi các phân tích tổng hợp dữ liệu. Các thử nghiệm lâm sàng về dầu cá ở bệnh nhân mắc IBD và hen suyễn không nhất quán và không có bằng chứng rõ ràng về hiệu quả tổng thể.

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

10.1056/NEJM199901143400207

10.1056/NEJMra043430

10.1038/nri1937

10.1146/annurev-physiol-021909-135846

10.1079/NRR2005113

10.1093/ajcn/83.6.1467S

British Nutrition Foundation, 1999, Briefing Paper: N‐3 Fatty Acids and Health

10.1007/s11745-003-1074-0

10.1093/ajcn/83.6.1505S

10.1016/j.plefa.2008.09.016

10.1016/j.clnu.2009.11.003

10.1016/j.ejphar.2011.05.085

10.1056/NEJM198505093121903

10.1056/NEJM198902023200501

10.1172/JCI116245

10.1016/0021-9150(89)90009-9

10.3109/00365519209088790

10.1016/S0271-5317(05)80184-8

10.1161/01.ATV.11.2.429

10.1161/01.ATV.14.11.1829

10.1006/bbrc.1996.0516

10.1093/jn/126.3.603

10.1161/ATVBAHA.108.171736

10.1016/S0021-9150(99)00446-3

10.1046/j.1365-2567.1998.00474.x

10.1371/journal.pbio.1000177

10.3945/jn.111.139287

10.1093/ajcn/63.2.267

10.1016/j.atherosclerosis.2006.08.050

10.1042/CS20000198

10.1056/NEJM199009063231006

10.1172/JCI200113416

10.1097/00041433-200206000-00007

10.1016/S0022-2275(20)41983-2

10.1006/cimm.1995.1106

10.1007/s11745-998-0193-y

10.1093/jn/121.4.547

Von Schacky C, 1993, N‐3 fatty acids and cysteinyl‐leukotriene formation in humans in vitro, ex vivo and in vivo, J Lab Clin Med, 121, 302

10.1093/ajcn/63.1.116

10.1093/ajcn/78.3.376

10.1016/S0140-6736(85)92024-0

10.7326/0003-4819-106-4-497

Cleland LG, 1988, Clinical and biochemical effects of dietary fish oil supplements in rheumatoid arthritis, J Rheumatol, 15, 1471

Cleland LG, 2006, Reduction of cardiovascular risk factors with longterm fish oil treatment in early rheumatoid arthritis, J Rheumatol, 33, 1973

10.1002/art.1780330914

10.1111/j.1365-2036.1989.tb00232.x

10.1136/gut.33.7.922

10.7326/0003-4819-116-8-609

10.1097/00005176-200311000-00015

10.1093/ajcn/80.5.1137

10.1093/ajcn/83.2.331

10.1073/pnas.0601280103

10.1016/0006-291X(83)91572-3

10.1016/S0021-9258(17)43363-1

10.1073/pnas.0334211100

10.1074/jbc.M703169200

10.1007/s00125-008-1048-2

10.1371/journal.pone.0008688

10.1096/fj.10-176602

10.1016/j.bbalip.2008.01.006

10.3945/jn.109.104844

10.1194/jlr.M002436

10.1073/pnas.101119098

Plastina P, 2009, Inhibition of nitric oxide production by RAW264.7 macrophages by n‐acyl ethanolamides, Naunyn Schmiedebergs Arch Pharmacol, 380, 268

10.1093/carcin/bgq151

10.1016/j.bbalip.2010.06.006

10.1017/S0007114510005635

Serhan CN, 2000, Anti‐inflammatory lipid signals generated from dietary n‐3 fatty acids via cyclooxygenase‐2 and transcellular processing: a novel mechanism for NSAID and n‐3 PUFA therapeutic actions, J Physiol Pharmacol, 4, 643

10.1084/jem.192.8.1197

10.1084/jem.20020760

10.1038/nri2294

10.1074/jbc.M300218200

10.1111/j.1476-5381.2011.01345.x

10.1073/pnas.0409271102

10.1016/j.bbrc.2008.01.012

10.1038/ni.1627

10.1084/jem.20042031

10.4049/jimmunol.178.6.3912

10.1074/jbc.M806516200

10.1073/pnas.0907342107

Khalfoun B, 1997, Docosahexaenoic and eicosapentaenoic acids inhibit in vitro human endothelial cell production of interleukin‐6, Adv Exp Biol Med, 400, 589

10.1006/jsre.1998.5524

10.1006/jsre.2002.6498

10.1152/ajplung.00077.2002

10.1080/07315724.2004.10719345

Billiar T, 1988, Fatty acid uptake and Kupffer Cell function: fish oil alters eicosanoid and monokine production to endotoxin stimulation, Surgery, 104, 343

10.1161/01.ATV.13.10.1515

10.1046/j.1365-2567.1999.00701.x

10.1002/art.1780330607

10.1007/BF02207200

10.1016/j.clinbiochem.2009.12.011

10.1016/0020-711X(87)90052-8

10.1042/bj3000509

10.1042/cs0820695

10.1155/S0962935192000188

10.1189/jlb.69.3.449

Yaqoob P, 1994, The effect of dietary lipid manipulation on rat lymphocyte subsets and proliferation, Immunology, 82, 603

10.1093/jn/127.1.37

10.1093/jn/131.7.1918

10.1042/bj2690807

10.1046/j.1365-2362.2000.00623.x

10.1007/s11745-000-0583-1

10.1093/ajcn/77.5.1287

10.1093/ajcn/79.4.674

10.3945/jn.110.132985

10.1046/j.1365-2222.1999.00604.x

10.1146/annurev-nutr-080508-141205

10.1111/j.1348-0421.2001.tb01259.x

10.1111/j.1365-2567.2004.01998.x

10.1016/j.coi.2004.03.013

10.1083/jcb.143.3.637

10.1074/jbc.M106193200

10.1007/s11745-004-1344-x

10.1016/j.plipres.2006.01.002

10.1093/jn/133.6.1913

10.4049/jimmunol.173.10.6151

10.1074/jbc.M203343200

10.4049/jimmunol.170.12.6033

10.1007/s00109-004-0555-y

10.1097/01.rhu.0000231385.94784.e4

Perkins ND, 2007, Integrating cell‐signalling pathways with NF‐kappaB and IKK function. Nature Rev, Mol Cell Biol, 8, 49

10.1074/jbc.M011695200

10.4049/jimmunol.174.9.5390

10.1186/1476-511X-9-12

10.1016/j.imbio.2008.07.015

10.1084/jem.193.7.827

10.1172/JCI7145

10.1136/gut.2006.093484

10.1007/978-1-4419-9072-3_22

10.1073/pnas.94.9.4312

10.1073/pnas.94.9.4318

10.1073/pnas.89.10.4653

10.1210/mend.11.6.0007

10.1189/jlb.1007688

10.1016/j.cell.2010.07.041

10.1017/S0029665108008690

10.1002/mnfr.200700289

10.1084/jem.162.4.1336

10.1093/jn/130.3.559

10.1186/1471-2474-11-136

10.1016/0895-4356(95)00028-3

10.1016/j.pain.2007.01.020

10.1093/jn/137.1.200S

10.1111/j.1365-2796.1989.tb01461.x

10.1136/gut.32.10.1151

10.1056/NEJM199606133342401

10.1001/jama.299.14.1690

MacLeanCH MojicaWA MortonSC PencharzJ Hasenfeld GarlandR TuW NewberrySJ JungvigLK GrossmanJ KhannaP RhodesS ShekelleP.Effects of omega‐3 fatty acids on lipid and glycemic control in type II diabetes and the metabolic syndrome and on inflammatory bowel disease rheumatoid arthritis renal disease systemic lupus erythematosus and osteoporosis. Evidence Report/Technical Assessment no. 89. AHRQ Publication no. 04‐E012‐2. Rockville MD: Agency for Healthcare Research and Quality 2004. Available athttp://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK37146?(last accessed 26 July 2012).

Turner D, 2007, Omega 3 fatty acids (fish oil) for maintenance of remission in ulcerative colitis, Cochrane Database Syst Rev

10.1002/14651858.CD006320.pub3

10.1002/14651858.CD005986.pub2

Sperling RI, 1995, Eicosanoids in rheumatoid arthritis, Rheum Dis Clin North Am, 21, 741, 10.1016/S0889-857X(21)00465-8

10.1046/j.1365-2222.2003.01637.x

Roper RL, 1994, Prostaglandin E2 regulation of the immune response, Adv Prostaglandin Thromboxane Leukot Res, 22, 101

10.1183/09031936.97.10010006

10.1159/000053645

10.1007/s12016-009-8186-2

10.1007/BF00915380

10.1136/thx.43.2.84

10.1111/j.1365-2222.1988.tb02857.x

10.1183/09031936.98.11020361

10.1183/09031936.00.16586100

10.1002/14651858.CD001283

Scientific Advisory Committee on Nutrition/Committee on Toxicity, 2004, Advice on Fish Consumption: Benefits and Risks

Food and Agriculture Organisation of the United Nations, 2010, Fats and Fatty Acids in Human Nutrition: Report of an Expert Consultation

10.2903/j.efsa.2010.1461

Thông tin
Thông tin xuất bản

British Journal of Clinical Pharmacology

Tập 75 Số 3

645-662

Thông tin tác giả