Liên kết sự xói mòn nhanh chóng của đồng bằng sông Mê Kông với các hoạt động của con người

Scientific Reports - Tập 5 Số 1
Edward J. Anthony1, Guillaume Brunier1, Manon Besset1, Marc Goichot2, Philippe Dussouillez1, Van Lap Nguyen3
1Centre européen de recherche et d'enseignement des géosciences de l'environnement
2WWF Greater Mekong Programme
3Architecture et fonction des macromolécules biologiques

Tóm tắt

Tóm tắtKhi mối quan ngại quốc tế về sự sống còn của các đồng bằng ngày càng tăng, đồng bằng sông Mê Kông, đồng bằng lớn thứ ba thế giới, nơi có mật độ dân cư cao, được xem là vựa lúa quan trọng nhất của Đông Nam Á và đa dạng sinh học ở quy mô toàn cầu, cũng đang ngày càng bị ảnh hưởng bởi các hoạt động của con người và tiếp xúc với sự sụt lún và xói mòn bờ biển. Một số đập đã được xây dựng ở thượng nguồn của đồng bằng và nhiều đập khác đang được dự kiến. Chúng tôi định lượng từ hình ảnh vệ tinh độ phân giải cao SPOT 5 sự xói mòn bờ biển quy mô lớn và mất đất từ năm 2003 đến 2012, ảnh hưởng đến hơn 50% đoạn bờ dài hơn 600 km từng phát triển mạnh mẽ của đồng bằng. Xói mòn, không có thay đổi xác định trong lưu lượng sông và điều kiện sóng và gió trong giai đoạn gần đây, nhất quán với: (1) một sự giảm đáng kể đã được báo cáo trong lượng cặn lơ lửng mặt bờ biển từ sông Mê Kông có thể liên quan đến việc giữ cặn của đập, (2) khai thác cát thương mại quy mô lớn trong lòng sông và kênh đồng bằng và (3) sự sụt lún do khai thác nước ngầm. Xói mòn bờ biển đã chịu trách nhiệm cho sự di dời dân cư ven biển. Nó là mối nguy hiểm bổ sung đối với tính toàn vẹn của đồng bằng lớn châu Á này, hiện được xem là đặc biệt dễ bị tổn thương trước sự sụt lún gia tốc và mực nước biển dâng cao, và sẽ gia tăng nghiêm trọng hơn với các đập thuỷ điện trong tương lai.

Từ khóa

#Mekong River delta #shoreline erosion #human activities #sediment retention #subsidence #coastal erosion #hydropower dams #sand mining #groundwater extraction #Southeast Asia.

Tài liệu tham khảo

Ericson, J., Vörösmarty, C. J., Dingman, S. L., Ward, L. G. & Meybeck, M. Effective sea-level rise in deltas: Causes of change and human dimension implications. Global & Planet. Change 50, 63–82 (2006).

Syvitski, J. P. M. et al. Sinking deltas due to human activities. Nat. Geosci. 2, 681–686 (2009).

Foufoula-Georgiou, E. A vision for a coordinated effort on delta sustainability in Deltas: Landforms, Ecosystems and Human Activities (eds Young, G. & Perillo, G. M. ) 358, 3–11 (IAHS Publications, Gothenburg, 2013).

Giosan, L., Syvitsky, J. P. M., Constatinescu S. & Day, J. Protect the world’s deltas. Nature 516, 31–33 (2014).

Wang, H. et al. Recent changes of sediment flux to the western Pacific Ocean from major rivers in East and Southeast Asia. Earth-Sci. Rev. 108, 80–100 (2011).

Coleman, M. & Huh, O. K. Major Deltas of the World: A Perspective from Space. Coastal Studies Institute, Louisiana State University, Baton Rouge, LA, USA. Available at: www.geol.lsu.edu/WDD/PUBLICATIONS/C&Hnasa04/C&Hfinal04.htm. (Accessed: 12 April 2012).

Mekong River Commission. State of the Basin Report. (Vientiane, Lao PDR), 232 pp (2010).

General Statistics Office of Vietnam. Statistical Data. Available at: http://www.gso.gov.vn/default_en.aspx? tabid=491. (Accessed: 1 April 2015).

World Wide Fund for Nature (WWF). Ecological Footprint and Investment in Natural Capital in Asia and the Pacific. (Gland, Switzerland) 103 pp (2012).

Mekong River Commission. Basin Development Plan Programme, Phase 2: Assessment of Basin-wide Development Scenarios. Mekong River Comm., 1 (Main Report), p. 254 (2011). (Available at: http://www.mrcmekong.org/assets/Publications/basin-reports/BDP-Assessment-of-Basin-wide-Dev-Scenarios-2011.pdf). (Accessed: 1 April 2015).

Vaidyanathan, G. Dam controversy: Remaking the Mekong. Nature 478, 305–307 (2011).

Yong, M. L. & Grundy-Warr, C. Tangled nets of discourse and turbines of development: Lower Mekong mainstream dam debates. Third World Quarterly 33, 1037–1058 (2012).

Kuenzer, C. et al. Understanding the impact of hydropower developments in the context of upstream–downstream relations in the Mekong river basin. Sustain. Sci. 10.1007/s11625-012-0195-z (2012).

Grumbine, R. E., Dore, J. & Xu, J. Mekong hydropower: drivers of change and governance challenges. Front. in Ecol. and the Environ. 10, 91–98 (2012).

Grumbine, R. E. & Xu, J. Mekong hydropower development. Science 332, 178–179 (2012).

Ziv, G., Baran, E., Nam, S., Rodríguez-Iturbe, I. & Levin, S. A. Trading-off fish biodiversity, food security and hydropower in the Mekong River Basin. Proc. Nat. Acad. Sci. USA. 109, 5609–5614 (2012).

Lu, X. X. & Siew, R. Y. Water discharge and sediment flux changes over the past decades in the Lower Mekong River: possible impact of the Chinese dams. Hydrol. & Earth System Sciences 10, 181–195 (2006).

Kummu, M., Lu, X. X., Wang, J. J. & Varis, O. Basin-wide sediment trapping efficiency of emerging reservoirs along the Mekong. Geomorphology 119, 181–197 (2010).

Xue, Z., Liu, J. P., & Ge, Q. Changes in hydrology and sediment delivery of the Mekong River in the last 50 years: connection to damming, monsoon and ENSO. Earth Surf. Proc. Landf. 36, 296–308 (2011).

Kondolf, G. M., Rubin, Z. K., Minear, J. T. Dams on the Mekong: Cumulative sediment starvation. Water Resources Res. 50, 5158–5169 (2014).

Manh, N. V. et al. Future sediment dynamics in the Mekong Delta floodplains: Impacts of hydropower development, climate change and sea level rise. Global & Planet. Change 127, 22–23 (2015).

Fan, H., He, D., Wang, H. Environmental consequences of damming the mainstream Lancang-Mekong River: A review. Earth-Sci. Rev. 146, 77–91 (2015).

Global Witness. Shifting Sand. How Singapore’s Demand for Cambodian Sand Threatens Ecosystems and Undermines Good Governance (Global Witness Ltd, London, 49 pp 2010).

Bravard, J. P., Goichot, M. & Gaillot, S. Geography of sand and gravel mining in the Lower Mekong River. First survey and impact assessment. EchoGéo. URL: http://echogeo.revues.org/13659, 10.4000/echogeo.13659 (2013).

Tamura, T. et al. Monsoon-influenced variations in morphology and sediment of a mesotidal beach on the Mekong River delta coast. Geomorphology 116, 11–23 (2010).

Tamura, T. et al. Luminescence dating of beach ridges for characterizing multi-decadal to centennial deltaic shoreline changes during Late Holocene, Mekong River delta. Mar. Geol. 326-328, 140–153 (2012).

Anthony, E. J. et al. Large-scale erosion of the Mekong delta: the role of human activities. Abstract, AGU Fall Meeting, San Francisco (2013).

Schmitt, K., Albers, T. Area coastal protection and the use of bamboo breakwaters in the Mekong Delta. In Coastal Disasters and Climate Change in Vietnam: Engineering and Planning Perspectives [eds Thao N. D., Takagi, H. & Esteban, M. 107–132] (Elsevier, 2014).

Besset, M., Brunier, G. & Anthony, E. J. Recent morphodynamic evolution of the coastline of Mekong river Delta: Towards an increased vulnerability. Geophysical Research Abstracts Vol. 17, EGU2015-5427-1, EGU General Assembly 2015, Vienna (2015).

Phan, S. K., van Thiel de Vries, J. S. M. & Stive, M. J. F. Coastal mangrove squeeze in the Mekong Delta. J. Coast. Res. 31, 233–243 (2015).

Viêt Nam News. Erosion threatens valuable coastal forest. Available at: http://vietnamnews.vn/environment/252405/erosion-threatens-valuable-coastal-forest.html (Accessed: 12 April, 2015).

Erban, L. E., Gorelick, S. M. & Zebker, H. A. Groundwater extraction, land subsidence and sea-level rise in the Mekong Delta, Vietnam. Environ. Res. Lett. 9, 084010 (6 pp). 10.1088/1748-9326/9/8/084010. (2014)

Ghimire, R., Ferreira, S. & Dorfman, J. H. Flood-Induced displacement and civil conflict. World Development 66, 614–628 (2015).

Boateng, I. GIS assessment of coastal vulnerability to climate change and coastal adaption planning in Vietnam. J Coast Conserv. 16, 25–36 (2012).

Thanh, N. D. Climate change in the coastal regions of Vietnam. In Coastal Disasters and Climate Change in Vietnam: Engineering and Planning Perspectives [eds Thao N. D., Takagi, H. & Esteban, M. 175–198] (Elsevier, 2014).

Ta, T. K. O. et al. Holocene delta evolution and sediment discharge of the Mekong River, southern Vietnam. Quatern. Sci. Rev. 21, 1807–1819 (2002).

Nguyen, L. V., Ta, T. K. O., Tateishi, M. Late Holocene depositional environments and coastal evolution of the Mekong River Delta, Southern Vietnam. J. Asian Earth Sci. 18, 427–439 (2000).

Xue, Z., Liu, J. P., DeMaster, D., Nguyen, V. L. & Ta, T. K. O. Late Holocene evolution of the Mekong subaqueous delta, southern Vietnam. Mar. Geol. 269, 46 (2010).

Walling, D. E. The changing sediment load of the Mekong River. Ambio 37, 150–157 (2008).

Wang, J. J., Lu, X. X. & Kummu, M. Sediment load estimates and variations in the lower Mekong River. River Res. & Applications 27, 33–46 (2011).

Koehnken, L. Discharge and sediment monitoring program review, recommendations and data Analysis: Part 2—Data analysis of preliminary results. Information and Knowledge Management Programme (IKMP), Mekong River Commission, Phnom Penh, 53 pp (2012).

Lu, X., Kummu, M. & Oeurng, C. Reappraisal of sediment dynamics in the Lower Mekong River, Cambodia. Earth Surf. Proc. & Landf. 39, 1855–1865 (2014).

Wolanski, E., Nhan, N. H. & Spagnol, S. Sediment dynamics during low flow conditions in the Mekong River estuary, Vietnam. J. Coast. Res. 14, 472–482 (1998).

Xue, Z., He, R., Liu, J. P. & Warner J. C. Modeling transport and deposition of the Mekong River sediment. Cont. Shelf Res. 37, 66–78 (2012).

Unverricht, D. et al. Modern sedimentation and morphology of the subaqueous Mekong Delta, Southern Vietnam. Global & Planet. Change 110, 223–235 (2013).

Loisel, H. et al. Variability of suspended particulate matter concentration in coastal waters under the Mekong’s influence from ocean color (MERIS) remote sensing over the last decade. Remote Sens. of Environment 150, 218–230 (2014).

Nguyen, V. L., T. K. O. Ta, M. Tateishi, & I. Kobayashi . Coastal variation and salt water intrusion on the coastal lowlands of the Mekong River Delta, Southern Vietnam. In Land-Sea Link in Asia [eds Saito, Y., Ikehara, I. & Katayama, H. 212–217] (JISTEC-GSJ, 1999).

Brunier, G., Anthony, E. J., Goichot, M., Provansal, M. & Dussouillez, P. Recent morphological changes in the Mekong and Bassac river channels, Mekong Delta: The marked impact of river-bed mining and implications for delta destabilisation. Geomorphology 224, 177–191 (2014).

Dietsch, B. J., Densmore, B. K. & Wilson, R. C. Hydrographic survey of Chaktomuk, the confluence of the Mekong, Tonlé Sap and Bassac Rivers near Phnom Penh, Cambodia, 2012. Scientific Investigations Report 2014-5227, United States Geological Survey, 23 pp (2014)

Dyer, K. R. Estuaries: A physical Introduction. 2nd Edition, Wiley, 210 pp (1998).

Trung, N. H. T. & V. P. D. Tri . Possible impacts of seawater intrusion and strategies for water management in coastal areas in the Vietnamese Mekong delta in the context of climate change. In Coastal Disasters and Climate Change in Vietnam: Engineering and Planning Perspectives [eds Thao N. D., Takagi, H. & Esteban, M. 219–232] (Elsevier, 2014).

Anthony, E. J. Wave influence in the construction, shaping and destruction of river deltas: A review. Mar. Geol. 361, 53–78 (2015).

Phan, N. H. & Hoang, T. S. Mangroves of Vietnam. (IUCN, Bangkok, 173 pp 1993).

Christensen, S. M., Tarp, P. & Hjortso, C. N. Mangrove forest management planning in coastal buffer and conservation zones, Vietnam: a multimethodological approach incorporating multiple stakeholders. Ocean & Coast. Management 51, 712–726 (2008) 10.1088/1748-9326/9/8/084010 (2014).

International Union for Conservation of Nature (IUCN). Why Healthy Ecosystems Matter: The Case of Mangroves in the Mekong Delta. Available at: http://iucn.org/about/union/secretariat/offices/asia/regional_activities/building_coastal_resilience/?8865/Why-healthyecosystems-matter-the-case-of-mangroves-in-the-Mekong-delta. (Accessed: 12 April, 2015).

Bao, T. Q. Effect of mangrove forest structures on wave attenuation in coastal Vietnam. Oceanologia, 53, 807–818 (2011).

Anthony, E. J. et al. The Amazon-influenced muddy coast of South America: A review of mud bank-shoreline interactions. Earth-Sci. Rev. 103, 99–129 (2010).

Thieler, E. R., Himmelstoss, E. A., Zichichi, J. L., & Ergul, A. The Digital Shoreline Analysis System (DSAS) version 4.0—an ArcGIS Extension for Calculating Shoreline Change (2009). Available at: http://woodshole.er.usgs.gov/project-pages/DSAS/version4/index.html. (Accessed: 10 June 2014).

https://lpdaac.usgs.gov, maintained by the NASA EOSDIS Land Processes Distributed Active Archive Center (LP DAAC) at the USGS/Earth Resources Observation and Science (EROS) Center, Sioux Falls, South Dakota. (Accessed: 13 July 2015).