Functions of Ceramide in Coordinating Cellular Responses to Stress

American Association for the Advancement of Science (AAAS) - Tập 274 Số 5294 - Trang 1855-1859 - 1996
Yusuf A. Hannun1
1The author is in the Department of Medicine, Duke University Medical Center, Durham, NC 27710, USA.

Tóm tắt

Sphingolipid metabolites participate in key events of signal transduction and cell regulation. In the sphingomyelin cycle, a number of extracellular agents and insults (such as tumor necrosis factor, Fas ligands, and chemotherapeutic agents) cause the activation of sphingomyelinases, which act on membrane sphingomyelin and release ceramide. Multiple experimental approaches suggest an important role for ceramide in regulating such diverse responses as cell cycle arrest, apoptosis, and cell senescence. In vitro, ceramide activates a serine-threonine protein phosphatase, and in cells it regulates protein phosphorylation as well as multiple downstream targets [such as interleukin converting enzyme (ICE)-like proteases, stress-activated protein kinases, and the retinoblastoma gene product] that mediate its distinct cellular effects. This spectrum of inducers of ceramide accumulation and the nature of ceramide-mediated responses suggest that ceramide is a key component of intracellular stress response pathways.

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

Divecha N., Irvine R. F., Cell 80, 269 (1995);

Moolenaar W. H., J. Biol. Chem. 270, 12949 (1995);

Liscovitch M., Cantley L. C., Cell 77, 329 (1994);

Exton J. H., Biochim. Biophys. Acta Lipids Lipid Metab. 1212, 26 (1994);

Serhan C. N., Biochim. Biophys. Acta 1212, 1 (1994).

10.1126/science.2643164

Brady R. O., in The Metabolic Basis of Inherited Disease, , Stanbury J. B., Wyngaarden J. B., Fredrickson D. S., Goldstein J. L., Brown M. S., Eds. (McGraw-Hill, New York, 1983), p. 831–841

Hanada K., et al., J. Biol. Chem. 267, 23527 (1992);

Buede R., Rinker-Schaffer C., Pinto W. J., Lester R. L., Dickson R. C., J. Bacteriol. 173, 4325 (1991).

Tomita M., Taguchi R., Ikezawa H., J. Toxicol. Toxin Rev. 10, 169 (1991);

10.1016/S0021-9258(18)98712-0

Zweerink M. M., Edison A. M., Wells G. B., Pinto W., Lester R. L., ibid. 267, 25032 (1992);

Hensens O. D., Helms G. L., Jones E. T. T., Harris G. H., J. Org. Chem. 60, 1772 (1995).

Merrill A. H., J. Bioenerg. Biomembr. 23, 83 (1991);

Hannun Y. A., Linardic C. M., Biochim. Biophys. Acta Bio-Membr. 1154, 223 (1993);

Hakomori S., J. Biol. Chem. 265, 18713 (1990);

Mathias S., Kolesnick R., Adv. Lipid Res. 25, 65 (1993);

10.1007/BF00233943

Liscovitch M., Lavie Y., Biochem. Pharmacol. 42, 2071 (1991).

Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 269, 3125 (1994);

Saba J. D., Obeid L. M., Hannun Y. A., Philos. Trans. R. Soc. London Ser. B 351, 233 (1996);

10.1016/0092-8674(94)90147-3

Van Veldhoven P. P., Matthews T. J., Bolognesi D. P., Bell R. M., Biochem. Biophys. Res. Commun. 187, 209 (1992);

De Simone C., et al., Immunol. Today 17, 48 (1996).

Venable M. E., Lee J. Y., Smyth M. J., Bielawska A., Obeid L. M., J. Biol. Chem. 270, 30701 (1995).

10.1126/science.1313189

Haimovitz-Friedman A., et al., J. Exp. Med. 180, 525 (1994);

Cifone M. G. et al. ibid. p. 1547;

10.1126/science.8424175

Kim M.-Y., Linardic C., Obeid L., Hannun Y., J. Biol. Chem. 266, 484 (1991);

Andrieu N., Salvayre R., Levade T., Biochem. J. 303, 341 (1994);

Tepper C. G., et al., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 92, 8443 (1995).

Smith E. R., Merrill A. H., J. Biol. Chem. 270, 18749 (1995).

Ballou L. R., Chao C. P., Holness M. A., Barker S. C., Raghow R., ibid. 267, 20044 (1992);

Chen J. Q., Nikolova-Karakashian M., Merrill A. H., Morgan E. T., ibid. 270, 25233 (1995);

Yanaga F., Watson S. P., Biochem. J. 298, 733 (1994);

Okazaki T., Bell R. M., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 264, 19076 (1989);

Okazaki T., Bielawska A., Bell R. M., Hannun Y. A., ibid. 265, 15823 (1990);

10.1126/science.8079174

10.1074/jbc.270.38.22135

Jayadev S., et al., J. Biol. Chem. 270, 2047 (1995);

Dbaibo G. S. et al. unpublished observations

Linardic C. M., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 269, 23530 (1994);

Andrieu N., Salvayre R., Levade T., Eur. J. Biochem. 236, 738 (1996).

Liu P. S., Anderson R. G. W., J. Biol. Chem. 270, 27179 (1995).

Bielawska A., Linardic C. M., Hannun Y. A., FEBS Lett. 307, 211 (1992);

10.1126/science.8456305

Jarvis W. D., et al., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 91, 73 (1994).

Bielawska A., Crane H. M., Liotta D., Obeid L. M., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 268, 26226 (1993).

Riboni L., Bassi R., Sonnino S., Tettamanti G., FEBS Lett. 300, 188 (1992);

Merrill A. H., et al., J. Biol. Chem. 261, 12610 (1986);

Merrill A. H., Wang E., Methods Enzymol. 209, 427 (1992);

Jarvis W. D., Turner A. J., Povirk L. F., Traylor R. S., Grant S., Cancer Res. 54, 1707 (1994);

Rani C. S. S., et al., J. Biol. Chem. 270, 2859 (1995);

Bielawska A., et al., ibid. 271, 12646 (1996).

Gómez-Muñoz A., Waggoner D. W., O'Brien L., Brindley D. N., J. Biol. Chem. 270, 26318 (1995);

Dbaibo G., et al., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 92, 1347 (1995).

Wolff R. A., Dobrowsky R. T., Bielawska A., Obeid L. M., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 269, 19605 (1994).

Gómez-Muñoz A. Martin A. O'Brien L. Brindley D. N. ibid. p. 8937;

Nakamura T. et al. ibid. p. 18384;

Venable M. E. Blobe G. C. Obeid L. M. ibid. p. 26040;

Kiss Z., Deli E., FEBS Lett. 365, 146 (1995);

Jones M. J., Murray A. W., J. Biol. Chem. 270, 5007 (1995);

Nakamura Y., et al., J. Immunol. 156, 256 (1996);

Wong K., Li X.-B., Hunchuk N., J. Biol. Chem. 270, 3056 (1995).

Quintans J., Kilkus J., McShan C. L., Gottschalk A. R., Dawson G., Biochem. Biophys. Res. Commun. 202, 710 (1994);

Chen M., et al., Cancer Res. 55, 991 (1995);

Martin S. J., et al., EMBO J. 14, 5191 (1995);

Sawai H., et al., J. Biol. Chem. 270, 27326 (1995);

Brugg B., Michel P. P., Agid Y., Ruberg M., J. Neurochem. 66, 733 (1996).

Smyth M. J., et al., Biochem. J. 316, 25 (1996);

Martin S. J., et al., J. Biol. Chem. 270, 6425 (1995).

Zhang J., et al., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 93, 5325 (1996).

Martin S. J., et al., Cell Death Differ. 2, 253 (1995).

Ito A., Horigome K., J. Neurochem. 65, 463 (1995);

Goodman Y., Mattson M. P., ibid. 66, 869 (1996).

Raines M. A., Kolesnick R. N., Golde D. W., J. Biol. Chem. 268, 14572 (1993).

Westwick J. K., Bielawska A. E., Dbaibo G., Hannun Y. A., Brenner D. A., ibid. 270, 22689 (1995);

10.1111/j.1432-1033.1996.0819p.x

10.1182/blood.V87.3.871.bloodjournal873871

10.1038/380075a0

Schütze S., Machleidt T., Krönke M., J. Leukocyte Biol. 56, 533 (1994);

Schütze S., et al., Cell 71, 765 (1992).

Dbaibo G., Obeid L. M., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 268, 17762 (1993);

Betts J. C., Agranoff A. B., Nabel G. J., Shayman J. A., ibid. 269, 8455 (1994).

Yang Z., Costanzo M., Golde D. W., Kolesnick R. N., ibid. 268, 20520 (1993);

Reddy S. A. G., et al., ibid. 269, 25369 (1994).

Jaffrézou J.-P., et al., Biochim. Biophys. Acta Mol. Cell Res. 1266, 1 (1995);

Higuchi M., Singh S., Jaffrézou J. -P., Aggarwal B. B., J. Immunol. 157, 297 (1996).

Kuno K., Sukegawa K., Ishikawa Y., Orii T., Matsushima K., Int. Immunol. 6, 1269 (1994).

Pagano R. E., Sepanski M. A., Martin O. C., J. Cell Biol. 109, 2067 (1989);

Rosenwald A. G., Pagano R. E., J. Biol. Chem. 268, 4577 (1993);

Field F. J., Chen H., Born E., Dixon B., Mathur S., J. Clin. Invest. 92, 2609 (1993);

Linardic C. M., Jayadev S., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 267, 14909 (1992);

Oda T., Chen C.-H., Wu H. C., ibid. 270, 4088 (1995);

Linardic C. M., Jayadev S., Hannun Y. A., Cell Growth Differ. 7, 765 (1996).

Riboni L., Prinetti A., Bassi R., Caminiti A., Tettamanti G., J. Biol. Chem. 270, 26868 (1995).

Hayakawa M., Jayadev S., Tsujimoto M., Hannun Y. A., Ito F., Biochem. Biophys. Res. Commun. 220, 681 (1996);

10.1073/pnas.92.26.12275

Ridgway N. D., Biochim. Biophys. Acta Lipids Lipid Metab. 1256, 39 (1995);

Santana P., et al., Endocrinology 136, 2345 (1995).

Strum J. C., Swenson K. I., Turner J. E., Bell R. M., J. Biol. Chem. 270, 13541 (1995).

Laulederkind S. J. F., Bielawska A., Raghow R., Hannun Y. A., Ballou L. R., J. Exp. Med. 182, 599 (1995).

Dobrowsky R. T., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 267, 5048 (1992);

Dobrowsky R. T., Kamibayashi C., Mumby M. C., Hannun Y. A., ibid. 268, 15523 (1993);

Law B., Rossie S., ibid. 270, 12808 (1995);

Dobrowsky R. T., Hannun Y. A., Adv. Lipid Res. 25, 91 (1993).

Nickels J. T., Broach J. R., Genes Dev. 10, 382 (1996).

Fishbein J. D., Dobrowsky R. T., Bielawska A., Garrett S., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 268, 9255 (1993).

10.1002/j.1460-2075.1995.tb07188.x

Lozano J., et al., J. Biol. Chem. 269, 19200 (1994).

Joseph C. K., Byun H.-S., Bittman R., Kolesnick R. N., J. Biol. Chem. 268, 20002 (1993);

Mathias S., Dressler K. A., Kolesnick R. N., Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 88, 10009 (1991).

Faucher M., Girones N., Hannun Y. A., Bell R. M., Davis R., J. Biol. Chem. 263, 5319 (1988);

Goldkorn T., et al., ibid. 266, 16092 (1991).

Liu J., Mathias S., Yang Z., Kolesnick R. N., ibid. 269, 3047 (1994).

Okazaki T. Bielawska A. Domae N. Bell R. M. Hannun Y. A. ibid. p. 4070;

Spence M. W., Adv. Lipid Res. 26, 3 (1993);

Chatterjee S. ibid. p. 25.

Jayadev S., Linardic C. M., Hannun Y. A., J. Biol. Chem. 269, 5757 (1994).

Larrick J. W., Wright S. C., FASEB J. 4, 3215 (1990);

Hayakawa M., et al., J. Biol. Chem. 268, 11290 (1993).

10.1126/science.271.5250.808

Kalén A., Borchardt R. A., Bell R. M., Biochim. Biophys. Acta Lipids Lipid Metab. 1125, 90 (1992);

Bose R., et al., Cell 82, 405 (1995).

Jaffrézou J.-P., et al., EMBO J. 15, 2417 (1996).

Dbaibo G. Pushkareva M. Alter N. Smyth M. Obeid L. Hannun Y. unpublished observations.