Các yếu tố liên quan đến chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe của bệnh nhân đột quỵ trong bối cảnh Sri Lanka

Health and Quality of Life Outcomes - Tập 18 Số 1 - 2020
Pramudika Nirmani Kariyawasam1, K.D. Pathirana2, Chandana Hewage3
1Department of Nursing, Faculty of Allied Health Sciences, University of Ruhuna, Galle, Sri Lanka
2Department of Medicine, Faculty of Medicine, University of Ruhuna, Galle, Sri Lanka
3Department of Physiology, Faculty of Medical Sciences, University of Sri Jayewardenepura, Gangodawila, Sri Lanka

Tóm tắt

Tóm tắtĐặt vấn đềĐột quỵ là một mối quan tâm sức khỏe toàn cầu chính ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe (HRQOL). Khi tỷ lệ đột quỵ đang gia tăng đặc biệt tại các nước có thu nhập trung bình thấp, việc xác định các yếu tố liên quan đến HRQOL của các cá nhân bị ảnh hưởng là vô cùng cần thiết.Tài liệu hiện có về HRQOL sau đột quỵ và các yếu tố liên quan chủ yếu đến từ các nước có thu nhập cao. Do đó, chúng tôi đã thực hiện nghiên cứu này để xác định các yếu tố liên quan đến HRQOL của những người sống sót sau đột quỵ bằng cách sử dụng thang đo cụ thể cho đột quỵ.Phương phápMột nghiên cứu theo dõi đã được thực hiện với sự tham gia của 257 người sống sót sau đột quỵ. Các tham gia được theo dõi sau 3 tháng tại các phòng khám thần kinh và y tế của Bệnh viện Giảng dạy, Karapitiya, Sri Lanka.Chất lượng cuộc sống liên quan đến sức khỏe được đánh giá bằng phiên bản đã được xác thực của thang đo Chất lượng Cuộc sống Đột quỵ Aphasia (SAQOL)-39. Phân tích tương quan Pearson, kiểm định t mẫu độc lập, phân tích ANOVA một chiều và phân tích hồi quy được sử dụng để xác định các yếu tố liên quan đến chất lượng cuộc sống.Kết quảTuổi trung bình của các tham gia bị đột quỵ là 66,1 (SD 11,7) năm. Tổng HRQOL trung bình là 3,15 (SD 0,96) theo thang SAQOL-39 g. Các yếu tố xã hội - nhân khẩu học có mối liên hệ đáng kể với HRQOL bao gồm: giới tính, trình độ học vấn, tình trạng hôn nhân, nghề nghiệp và thu nhập hàng tháng (p < 0,05). Các yếu tố lâm sàng có mối liên hệ đáng kể với HRQOL bao gồm: mức độ phụ thuộc và tàn tật, loại đột quỵ, bên tổn thương, loại thất ngôn, mức độ rối loạn ngôn ngữ, nhận điều trị vật lý trị liệu và liệu pháp ngôn ngữ cũng như chăm sóc theo dõi (p < 0,05). Kết quả hồi quy chỉ ra sáu yếu tố dự đoán độc lập [F (6,234) = 42,6,p < 0,05], với R2 đạt 0,52. HRQOL được dự đoán một cách đáng kể bởi mức độ phụ thuộc (β = .43,p < .01), mức độ rối loạn ngôn ngữ (β = .20,p < .01), tuổi tác (β = −.23,p < .01), loại đột quỵ (β = −.19,p < .01), bên tổn thương (β = .17,p < .01) và trình độ học vấn (β = .12,p < .05).Kết luậnMức độ phụ thuộc nặng, mức độ rối loạn ngôn ngữ nghiêm trọng, độ tuổi cao, đột quỵ xuất huyết, và tổn thương bên trái có liên quan đến HRQOL thấp hơn. Trình độ học vấn cao có liên quan đến điểm HRQOL cao hơn.

Từ khóa


Tài liệu tham khảo

Lozano R, Naghavi M, Foreman K, Lim S, Shibuya K, Aboyans V, Abraham J, Adair T, Aggarwal R, Ahn SY, AlMazroa MA. Global and regional mortality from 235 causes of death for 20 age groups in 1990 and 2010: a systematic analysis for the global burden of disease study 2010. Lancet. 2012;380(9859):2095–128. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(12)61728-0.

Feigin VL, Krishnamurthi RV, Parmar P, Norrving B, Mensah GA, Bennett DA, Barker-Collo S, Moran AE, Sacco RL, Truelsen T, Davis S. Update on the global burden of ischemic and hemorrhagic stroke in 1990-2013: the GBD 2013 study. Neuroepidemiology. 2015;45(3):161–76. https://doi.org/10.1159/000441085.

Mayo NE, Wood-Dauphinee S, Coˆte R, Durcan L, Carlton J. Activity, participation, and quality of life 6 months poststroke. Arch Phys Med Rehabil. 2002;83(8):1035–42. https://doi.org/10.1053/apmr.2002.33984.

Feigin VL, Lawes CM, Bennett DA, Barker-Collo SL, Parag V. Worldwide stroke incidence and early case fatality reported in 56 population-based studies: a systematic review. Lancet Neurol. 2009;8(4):355–69. https://doi.org/10.1016/S1474-4422(09)70025-0.

Mukherjee D, Patil CG. Epidemiology and the global burden of stroke. World Neurosurgery. 2011;76(6):S85–90. https://doi.org/10.1016/j.wneu.2011.07.023.

Annual Health Bulletin, Indoor Morbidity Mortality Report. Ministry of Health Sri Lanka. 2014. http://www.health.gov.lk/enWeb/publication/AHB2014/AHB2014.pdf. Accessed 12 Dec 2016.

Wijeratne T, Gunaratne P, Gamage R, Pathirana G, Senanayake S, De Silva N, Sirisena D, Wijegunasinghe D. Stroke care development in Sri Lanka: the urgent need for Neurorehabilitation services. Neurology Asia. 2011;16(2).

Bays CL. Quality of life of stroke survivors: a research synthesis. J Neurosurg Nurs. 2001;33(6):310 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11776713.

Abubakar SA, Isezuo SA. Health related quality of life of stroke survivors: experience of a stroke unit. Int J Biomed Sci. 2012;8(3):183 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3615283/.

Carr AJ, Gibson B, Robinson PG. Is quality of life determined by expectations or experience? Bmj. 2001;322(7296):1240–3. https://doi.org/10.1136/bmj.322.7296.1240.

Haley WE, Roth DL, Hovater M, Clay OJ. Long-term impact of stroke on family caregiver well-being: a population-based case-control study. Neurology. 2015;84(13):1323–9. https://doi.org/10.1212/WNL.0000000000001418.

Jeon NE, Kwon KM, Kim YH, Lee JS. The factors associated with health-related quality of life in stroke survivors age 40 and older. Ann Rehabil Med. 2017;41(5):743. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0195713.

Mahesh PK, Gunathunga MW, Jayasinghe S, Arnold SM, Liyanage SN. Factors influencing pre-stroke and post-stroke quality of life among stroke survivors in a lower middle-income country. Neurol Sci. 2018;39(2):287–95. https://doi.org/10.1007/s10072-017-3172-6.

Ranawaka U, Alexander F, Nawaratne D, Liyanage H, Kulatunga A, Tissera N, Cooray M, Kasthuriratne A, Wickramasinghe R. Factors Affecting Early Outcome in Sri Lankan Patients with Stroke (P06. 234). http://n.neurology.org/content/78/1_Supplement/P06.234.short.

Kwok T, Lo RS, Wong E, Wai-Kwong T, Mok V, Kai-Sing W. Quality of life of stroke survivors: a 1-year follow-up study. Arch Phys Med Rehabil. 2006;87(9):1177–82. https://doi.org/10.1016/j.apmr.2006.05.015.

Baumann M, Couffignal S, Le Bihan E, Chau N. Life satisfaction two-years after stroke onset: the effects of gender, sex occupational status, memory function and quality of life among stroke patients (Newsqol) and their family caregivers (Whoqol-bref) in Luxembourg. BMC Neurol 2012; 12(1):105. doi: 10.1186%2F1471-2377-12-105.

Dayapoglu N, Tan M. Quality of life in stroke patients. Neurol India. 2010;58(5):697. https://doi.org/10.4103/0028-3886.72165.

Serda EM, Bozkurt M, Karakoc M, Çağlayan M, Akdeniz D, Oktayoğlu P, Varol S, Kemal NA. Determining quality of life and associated factors in patients with stroke. Turk Soc Phys Med Rehabil. 2015;61:148–54 http://www.ftrdergisi.com/uploads/sayilar/293/buyuk/148-154y.pdf.

Veerbeek JM, Kwakkel G, van Wegen EE, Ket JC, Heymans MW. Early prediction of outcome of activities of daily living after stroke: a systematic review. Stroke. 2011;42(5):1482–8. https://doi.org/10.1161/STROKEAHA.110.604090.

Sturm JW, Donnan GA, Dewey HM, Macdonell RA, Gilligan AK, Srikanth V, Thrift AG. Quality of life after stroke: the north East Melbourne stroke incidence study (NEMESIS). Stroke. 2004;35(10):2340–5. https://doi.org/10.1161/01.STR.0000141977.18520.3b.

Jaracz K, Jaracz J, Kozubski W, Rybakowski JK. Post-stroke quality of life and depression. Acta Neuropsychiatrica. 2002;14(5):219–25. https://doi.org/10.1034/j.1601-5215.2002.140504.x.

Carod-Artal J, Egido JA, González JL. Varela de Seijas E. quality of life among stroke survivors evaluated 1 year after stroke: experience of a stroke unit. Stroke. 2000;31(12):2995–3000 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11108762.

Hilari K. The impact of stroke: are people with aphasia different to those without? Disabil Rehabil. 2011;33(3):211–8. https://doi.org/10.3109/09638288.2010.508829.

Hilari K, Wiggins R, Roy P, Byng S, Smith S. Predictors of health-related quality of life (HRQL) in people with chronic aphasia. Aphasiology. 2003;17(4):365–81. https://doi.org/10.1080/02687030244000725.

Ross K, Wertz R. Quality of life with and without aphasia. Aphasiology. 2003;17(4):355–64. https://doi.org/10.1080/02687030244000716.

Oni OD, Aina OF, Ojini FI, Olisah VO. Quality of life and associated factors among poststroke clinic attendees at a university teaching Hospital in Nigeria. Niger Med J. 2016;57(5):290.

Kariyawasam PN, Pathirana KD, Hewage DC. Validation of the Sinhala version of Mississippi Aphasia Screening Test (MAST), Proceedings of 5th Biennial Conference of South Asian Association of Physiologists; 2016. p. 138.

Kariyawasam PN, Pathirana KD, Hewage DC, Dissanayake RDA. (2017), Validation of Sinhala version of stroke aphasia quality of life −39 generic (SAQOL-39g) scale, proceedings of academic sessions (IPURSE), vol. 21. Sri Lanka: University of Peradeniya; 2017. p. 164.

Hilari K, Lamping DL, Smith SC, Northcott S, Lamb A, Marshall J. Psychometric properties of the stroke and aphasia quality of life scale (SAQOL-39) in a generic stroke population. Clin Rehabil 2009; 23(6):544 doi: 10.1177%2F0269215508101729.

Lekamwasam S, Karunatilake K, Lekamwasam V. Physical dependency of elderly and physically disabled; measurement concordance between 10-item Barthel index and 5-item shorter version. Ceylon Med J. 2011;56(3).

Broderick JP, Adeoye O, Elm J. Evolution of the modified Rankin scale and its use in future stroke trials. Stroke. 2017;48(7):2007–12.

Paolucci S. Epidemiology and treatment of post-stroke depression. Neuropsychiatr Dis Treat. 2008;4(1):145 https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2515899/.

Thông tin
Thông tin xuất bản

Health and Quality of Life Outcomes

Tập 18 Số 1

Thông tin tác giả