Nội dung được dịch bởi AI, chỉ mang tính chất tham khảo
Các loại sa sút trí tuệ, suy giảm nhận thức và tiên lượng sống ở người cao tuổi tham gia khám tại phòng khám trí nhớ ở Cape Town, Nam Phi: một nghiên cứu hồi cứu
Tóm tắt
Không có nghiên cứu kéo dài nào được công bố từ châu Phi về những người mắc chứng sa sút trí tuệ đến khám tại các phòng khám trí nhớ. Mục tiêu của nghiên cứu này là xác định tỷ lệ của các loại sa sút trí tuệ khác nhau, tỷ lệ suy giảm nhận thức và các yếu tố dự đoán tỷ lệ sống sót ở những bệnh nhân được chẩn đoán mắc chứng sa sút trí tuệ và đến khám tại phòng khám trí nhớ. Dữ liệu đã được thu thập hồi cứu từ hồ sơ khám bệnh của các bệnh nhân từ 60 tuổi trở lên được tiếp nhận tại phòng khám trí nhớ ở Bệnh viện Groote Schuur, Cape Town, Nam Phi trong vòng 10 năm qua. Tiêu chí trong Sổ tay Chẩn đoán và Thống kê về Rối loạn Tâm thần (DSM–5) đã được sử dụng để xác định những bệnh nhân mắc Rối loạn Thần kinh Nhất thiết Chính (sa sút trí tuệ). Các tiêu chí chẩn đoán bổ sung được sử dụng để xác định các loại cụ thể của chứng sa sút trí tuệ. Phân tích hồi quy tuyến tính được sử dụng để xác định tỷ lệ thô của sự suy giảm nhận thức, được biểu thị bằng điểm mất trong bài kiểm tra tình trạng tâm thần mini (MMSE) mỗi năm. Những thay đổi trong điểm số MMSE được rút ra bằng mô hình ảnh hưởng hỗn hợp để mô hình cong của sự thay đổi nhận thức, với thời gian là biến phụ thuộc. Phân tích sống còn multivariable cox được sử dụng để xác định các yếu tố tại thời điểm xuất phát dự đoán tỷ lệ tử vong. Trong số 165 bệnh nhân đủ tiêu chuẩn tham gia, 117(70,9%) mắc Rối loạn Thần kinh Nhất thiết Chính do bệnh Alzheimer (AD), 24(14,6%) Rối loạn Thần kinh Mạch máu (VND), 6(3,6%) Sa sút trí tuệ với Thể Lewy (DLB), 5(3%) sa sút trí tuệ liên quan đến bệnh Parkinson (PDD), 3(1,8%) sa sút trí tuệ trước trán - thái dương, 4(2,4%) sa sút trí tuệ hỗn hợp và 6(3,6%) các loại sa sút trí tuệ khác. Sự suy giảm trung bình hàng năm trong điểm số MMSE là 2,2(DLB/PDD), 2,1(AD) và 1,3(VND). Điểm nhận thức tại thời điểm đầu vào thấp hơn đáng kể ở những bệnh nhân có 8 năm học so với 13 năm học và ở những người mắc VND so với AD. Các yếu tố liên quan đến sống sót ngắn ngày bao gồm tuổi khởi phát lớn hơn 65 (HR = 1,82, 95% C.I. 1,11, 2,99, p = 0,017), MMSE tại thời điểm đầu vào thấp hơn (HR = 1,05, 95% C.I. 1,01, 1,10, p = 0,029), điểm số bệnh lý đồng mắc Charlson từ 3 đến 4 (HR = 1,88, 95% C.I. 1,14, 3,10, p = 0,014), điểm số từ 5 trở lên (HR = 1,97, 95% C.I. 1,16, 3,34, p = 0,012) và DLB/PDD (HR = 3,07, 95% C.I. 1,50, 6,29, p = 0,002). Sự tồn tại của phái nữ (HR = 0,59, 95% C.I.0,36, 0,95, p = 0,029) liên quan đến sống sót lâu hơn. Kiến thức về các loại sa sút trí tuệ, tỷ lệ và các yếu tố ảnh hưởng đến sự suy giảm nhận thức và kết quả sống sót sẽ giúp cung cấp thông tin cho quyết định lựa chọn bệnh nhân cho các liệu pháp tiềm năng trong tương lai và cho việc lập kế hoạch dịch vụ sa sút trí tuệ ở những khu vực thiếu nguồn lực.
Từ khóa
Tài liệu tham khảo
Lekoubou A, Echouffo-Tcheugui JB, Kengne AP. Epidemiology of neurodegenerative diseases in sub-Saharan Africa: a systematic review. BMC Public Health. 2014;14:653.
Kalula SZ, Ferreira M, Thomas KG, de Villiers L, Joska JA, Geffen LN. Profile and management of patients at a memory clinic. S Afr Med J. 2010;100(7):449–51.
Ndiaye NND, Sylla A, Toure K, Thiam MH, Gueye M. Operations assessment in a senegalese memory clinic, Fann Teaching Hospital Psychiatric Department (Dakar, Senegal). Afr J Neurol Sci. 2011;30:2–10.
Amoo G, Akinyemi RO, Onofa LU, Akinyemi JO, Baiyewu O, Ogunlesi AO, Ogunniyi A. Profile of clinically-diagnosed dementias in a neuropsychiatric practice in Abeokuta, south-western Nigeria. Afr J Psychiatry (Johannesbg). 2011;14(5):377–82.
Chow TW, Hynan LS, Lipton AM. MMSE scores decline at a greater rate in frontotemporal degeneration than in AD. Dement Geriatr Cogn Disord. 2006;22(3):194–9.
Kramberger MG, Auestad B, Garcia-Ptacek S, Abdelnour C, Olmo JG, Walker Z, Lemstra AW, Londos E, Blanc F, Bonanni L, et al. Long-Term Cognitive Decline in Dementia with Lewy Bodies in a Large Multicenter. International Cohort J Alzheimers Dis. 2017;57(3):787–95.
Oh ES, Lee JH, Jeong SH, Sohn EH, Lee AY. Comparisons of cognitive deterioration rates by dementia subtype. Arch Gerontol Geriatr. 2011;53(3):320–2.
Arce Rentería M, Vonk JMJ, Felix G, Avila JF, Zahodne LB, Dalchand E, Frazer KM, Martinez MN, Shouel HL, Manly JJ. Illiteracy, dementia risk, and cognitive trajectories among older adults with low education. Neurology. 2019;93(24):e2247–56.
Stanley K, Whitfield T, Kuchenbaecker K, Sanders O, Stevens T, Walker Z. Rate of cognitive decline in Alzheimer’s disease stratified by age. J Alzheimers Dis. 2019;69(4):1153–60.
Sakurai H, Hanyu H, Sato T, Kanetaka H, Shimizu S, Hirao K, Kikukawa M, Iwamoto T. Vascular risk factors and progression in Alzheimer’s disease. Geriatr Gerontol Int. 2011;11(2):211–4.
Gerritsen AAJ, Bakker C, Verhey FRJ, Bor H, Pijnenburg YAL, de Vugt ME, Koopmans R. The progression of dementia and cognitive decline in a Dutch 2-year cohort study of people with young-onset dementia. J Alzheimers Dis. 2018;63(1):343–51.
Hui JS, Wilson RS, Bennett DA, Bienias JL, Gilley DW, Evans DA. Rate of cognitive decline and mortality in Alzheimer’s disease. Neurology. 2003;61(10):1356–61.
Rascovsky K, Salmon DP, Lipton AM, Leverenz JB, DeCarli C, Jagust WJ, Clark CM, Mendez MF, Tang-Wai DF, Graff-Radford NR, Galasko D. Rate of progression differs in frontotemporal dementia and Alzheimer disease. Neurology. 2005;65(3):397–403.
Olichney JM, Galasko D, Salmon DP, Hofstetter CR, Hansen LA, Katzman R, Thal LJ. Cognitive decline is faster in Lewy body variant than in Alzheimer’s disease. Neurology. 1998;51(2):351–7.
Garcia-Ptacek S, Farahmand B, Kåreholt I, Religa D, Cuadrado ML, Eriksdotter M. Mortality risk after dementia diagnosis by dementia type and underlying factors: a cohort of 15,209 patients based on the Swedish Dementia Registry. J Alzheimers Dis. 2014;41(2):467–77.
Ientile L, De Pasquale R, Monacelli F, Odetti P, Traverso N, Cammarata S, Tabaton M, Dijk B. Survival rate in patients affected by dementia followed by memory clinics (UVA) in Italy. J Alzheimers Dis. 2013;36(2):303–9.
Connors MH, Ames D, Boundy K, Clarnette R, Kurrle S, Mander A, Ward J, Woodward M, Brodaty H. Predictors of mortality in dementia: the PRIME study. J Alzheimers Dis. 2016;52(3):967–74.
Garre-Olmo J, Ponjoan A, Inoriza JM, Blanch J, Sánchez-Pérez I, Cubí R, de Eugenio R, Turró-Garriga O, Vilalta-Franch J. Survival, effect measures, and impact numbers after dementia diagnosis: a matched cohort study. Clin Epidemiol. 2019;11:525–42.
Gerritsen AAJ, Bakker C, Verhey FRJ, Pijnenburg YAL, Millenaar JK, de Vugt ME, Koopmans R. Survival and life-expectancy in a young-onset dementia cohort with six years of follow-up: the NeedYD-study. Int Psychogeriatr. 2019;31(12):1781–9.
McKhann G, Drachman D, Folstein M, Katzman R, Price D, Stadlan EM. Clinical diagnosis of Alzheimer’s disease: report of the NINCDS-ADRDA Work Group under the auspices of Department of Health and Human Services Task Force on Alzheimer’s Disease. Neurology. 1984;34(7):939–44.
Román GC, Tatemichi TK, Erkinjuntti T, Cummings JL, Masdeu JC, Garcia JH, Amaducci L, Orgogozo JM, Brun A, Hofman A, et al. Vascular dementia: diagnostic criteria for research studies. Report of the NINDS-AIREN International Workshop. Neurology 1993, 43(2):250–260.
McKhann GM, Albert MS, Grossman M, Miller B, Dickson D, Trojanowski JQ. Clinical and pathological diagnosis of frontotemporal dementia: report of the Work Group on Frontotemporal Dementia and Pick’s Disease. Arch Neurol. 2001;58(11):1803–9.
McKeith IG, Galasko D, Kosaka K, Perry EK, Dickson DW, Hansen LA, Salmon DP, Lowe J, Mirra SS, Byrne EJ, et al. Consensus guidelines for the clinical and pathologic diagnosis of dementia with Lewy bodies (DLB): report of the consortium on DLB international workshop. Neurology. 1996;47(5):1113–24.
Barton B, Grabli D, Bernard B, Czernecki V, Goldman JG, Stebbins G, Dubois B, Goetz CG. Clinical validation of Movement Disorder Society-recommended diagnostic criteria for Parkinson’s disease with dementia. Mov Disord. 2012;27(2):248–53.
Emre M, Aarsland D, Brown R, Burn DJ, Duyckaerts C, Mizuno Y, Broe GA, Cummings J, Dickson DW, Gauthier S, et al. Clinical diagnostic criteria for dementia associated with Parkinson's disease. Mov Disord 2007, 22(12):1689–1707; quiz 1837.
Charlson ME, Pompei P, Ales KL, MacKenzie CR. A new method of classifying prognostic comorbidity in longitudinal studies: development and validation. J Chronic Dis. 1987;40(5):373–83.
StataCorp L: Stata statistical software: Release 17 College Station: StataCorp LLC 2021.
Sheng B, Law CB, Yeung KM. Characteristics and diagnostic profile of patients seeking dementia care in a memory clinic in Hong Kong. Int Psychogeriatr. 2009;21(2):392–400.
Alladi S, Mekala S, Chadalawada SK, Jala S, Mridula R, Kaul S. Subtypes of dementia: a study from a memory clinic in India. Dement Geriatr Cogn Disord. 2011;32(1):32–8.
Bickel H, Bürger K, Hampel H, Schreiber Y, Sonntag A, Wiegele B, Förstl H, Kurz A. Presenile dementia in memory clinics–incidence rates and clinical features. Nervenarzt. 2006;77(9):1079–85.
Slot RE, Sikkes SA, Berkhof J, Brodaty H, Buckley R, Cavedo E, Dardiotis E, Guillo-Benarous F, Hampel H, Kochan NA. Subjective cognitive decline and rates of incident Alzheimer’s disease and non–Alzheimer’s disease dementia. Alzheimers Dement. 2019;15(3):465–76.
Picard C, Pasquier F, Martinaud O, Hannequin D, Godefroy O. Early onset dementia: characteristics in a large cohort from academic memory clinics. Alzheimer Dis Assoc Disord. 2011;25(3):203–5.
Gan J, Liu S, Wang X, Shi Z, Shen L, Li X, Guo Q, Yuan J, Zhang N, You Y. Clinical characteristics of Lewy body dementia in Chinese memory clinics. BMC Neurol. 2021;21(1):1–11.
Cattel C, Gambassi G, Sgadari A, Zuccala G, Carbonin P, Bernabei R. Correlates of delayed referral for the diagnosis of dementia in an outpatient population. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2000;55(2):M98-102.
Ng NSQ, Ward SA. Diagnosis of dementia in Australia: a narrative review of services and models of care. Aust Health Rev. 2018;43(4):415–24.
Jia J, Zuo X, Jia XF, Chu C, Wu L, Zhou A, Wei C, Tang Y, Li D, Qin W. Diagnosis and treatment of dementia in neurology outpatient departments of general hospitals in China. Alzheimers Dement. 2016;12(4):446–53.
Farias ST, Mungas D, Reed BR, Harvey D, DeCarli C. Progression of mild cognitive impairment to dementia in clinic-vs community-based cohorts. Arch Neurol. 2009;66(9):1151–7.
Koedam EL, Lauffer V, van der Vlies AE, van der Flier WM, Scheltens P, Pijnenburg YA. Early-versus late-onset Alzheimer’s disease: more than age alone. J Alzheimers Dis. 2010;19(4):1401–8.
Fereshtehnejad SM, Lökk J, Wimo A, Eriksdotter M. No significant difference in cognitive decline and mortality between Parkinson’s disease dementia and dementia with Lewy bodies: naturalistic longitudinal data from the Swedish dementia registry. J Parkinsons Dis. 2018;8(4):553–61.
Tsuboi Y, Dickson DW. Dementia with Lewy bodies and Parkinson’s disease with dementia: are they different? Parkinsonism Relat Disord. 2005;11:S47–51.
Canevelli M, Kelaiditi E, Del Campo N, Bruno G, Vellas B, Cesari M. Predicting the rate of cognitive decline in Alzheimer disease: data from the ICTUS study. Alzheimer Dis Assoc Disord. 2016;30(3):237–42.
Kraybill ML, Larson EB, Tsuang DW, Teri L, McCormick WC, Bowen JD, Kukull WA, Leverenz JB, Cherrier MM. Cognitive differences in dementia patients with autopsy-verified AD, Lewy body pathology, or both. Neurology. 2005;64(12):2069–73.
Wakisaka Y, Furuta A, Tanizaki Y, Kiyohara Y, Iida M, Iwaki T. Age-associated prevalence and risk factors of Lewy body pathology in a general population: the Hisayama study. Acta Neuropathol. 2003;106(4):374–82.
Pilon MH, Poulin S, Fortin MP, Houde M, Verret L, Bouchard RW, Laforce R. Differences in rate of cognitive decline and caregiver burden between Alzheimer’s disease and vascular dementia: a retrospective study. Neurology (ECronicon). 2016;2(6):278–86.
Dong Y, Sharma VK. Chan BP-L, Venketasubramanian N, Teoh HL, Seet RCS, Tanicala S, Chan YH, Chen C. The Montreal Cognitive Assessment (MoCA) is superior to the Mini-Mental State Examination (MMSE) for the detection of vascular cognitive impairment after acute stroke. J Neurol Sci. 2010;299(1–2):15–8.
Crum RM, Anthony JC, Bassett SS, Folstein MF. Population-based norms for the Mini-Mental State Examination by age and educational level. JAMA. 1993;269(18):2386–91.
Iyer GK, Alladi S, Bak TH, Shailaja M, Mamidipudi A, Rajan A, Gollahalli D, Chaudhuri JR, Kaul S. Dementia in developing countries: does education play the same role in India as in the West? Dementia & Neuropsychologia. 2014;8(2):132–40.
O’Bryant SE, Humphreys JD, Smith GE, Ivnik RJ, Graff-Radford NR, Petersen RC, Lucas JA. Detecting dementia with the mini-mental state examination in highly educated individuals. Arch Neurol. 2008;65(7):963–7.
https://www.westerncape.gov.za/text/2005/12/11_soer_education_optimised_05.pdf. (Accessed 12 Oct 2023):91.
Hanyu H, Sato T, Hirao K, Kanetaka H, Sakurai H, Iwamoto T. Differences in clinical course between dementia with Lewy bodies and Alzheimer’s disease. Eur J Neurol. 2009;16(2):212–7.
Williams MM, Xiong C, Morris JC, Galvin JE. Survival and mortality differences between dementia with Lewy bodies vs Alzheimer disease. Neurology. 2006;67(11):1935–41.
Loi SM, Tsoukra P, Chen Z, Wibawa P, Mijuskovic T, Eratne D, Di Biase MA, Evans A, Farrand S, Kelso W, et al. Mortality in dementia is predicted by older age of onset and cognitive presentation. Aust N Z J Psychiatry. 2021:48674211041003.
Ferrucci L, Gonzalez-Freire M, Fabbri E, Simonsick E, Tanaka T, Moore Z, Salimi S, Sierra F, de Cabo R. Measuring biological aging in humans: a quest. Aging Cell. 2020;19(2).
Foguem C, Kamsu-Foguem B. Neurodegeneration in tauopathies and synucleinopathies. Rev Neurol (Paris). 2016;172(11):709–14.
Brodaty H, Woodward M, Boundy K, Ames D, Balshaw R. Patients in Australian memory clinics: baseline characteristics and predictors of decline at six months. Int Psychogeriatr. 2011;23(7):1086–96.
Cullum S, Varghese C, Coomarasamy C, Whittington R, Hadfield L, Rajay A, Yeom B, Liu B, Christie M, Appleton K, et al. Predictors of mortality in Māori, Pacific Island, and European patients diagnosed with dementia at a New Zealand Memory Service. Int J Geriatr Psychiatry. 2020;35(5):516–24.
Haaksma ML, Eriksdotter M, Rizzuto D. Leoutsakos J-MS, Rikkert MGO, Melis RJ, Garcia-Ptacek S: Survival time tool to guide care planning in people with dementia. Neurology. 2020;94(5):e538–48.
Aubert L, Pichierri S, Hommet C, Camus V, Berrut G, de Decker L. Association between comorbidity burden and rapid cognitive decline in individuals with mild to moderate Alzheimer’s disease. J Am Geriatr Soc. 2015;63(3):543–7.
Fischer CE, Jiang D, Schweizer TA. Determining the association of medical co-morbidity with subjective and objective cognitive performance in an inner city memory disorders clinic: a retrospective chart review. BMC Geriatr. 2010;10:89.
Magaki S, Yong WH, Khanlou N, Tung S, Vinters HV. Comorbidity in dementia: update of an ongoing autopsy study. J Am Geriatr Soc. 2014;62(9):1722–8.
Zhang Y-Q, Wang C-F, Xu G, Zhao Q-H, Xie X-Y, Cui H-L, Wang Y, Ren R-J, Guo Q-H, Wang G. Mortality of Alzheimer’s disease patients: a 10-year follow-up pilot study in Shanghai. Can J Neurol Sci. 2020;47(2):226–30.
Hogervorst E, Barnetson L, Jobst K, Nagy Z, Combrinck M, Smith A. Diagnosing dementia: interrater reliability assessment and accuracy of the NINCDS/ADRDA criteria versus CERAD histopathological criteria for Alzheimer’s disease. Dement Geriatr Cogn Disord. 2000;11(2):107–13.