Pallium

In het kader van de opleiding Kunstzinnige Therapie Beeldend aan de Hogeschool Leiden is onderzoek gedaan naar de manier waarop kunstzinnige therapie een bijdrage kan leveren binnen de palliatieve oncologie in het Erasmus MC – Daniel den Hoed. In dit artikel een overzicht van de resultaten.

Over palliatieve zorg bij mensen met hartfalen is veel minder bekend dan over palliatieve zorg bij mensen met kanker. Het is dan ook goed om te zien dat in april van dit jaar de Europese Cardiologie Vereniging (the European Society of Cardiology ) een themanummer over palliatieve zorg bij hartpatiënten heeft uitgebracht. The European Journal of Cardiovasculair Nursing vol. 13 nr. 2) omvat 1 review, 8 onderzoeksartikelen en een kort verslag over dit onderwerp. Deze samenvatting gaat over de implementatie van palliatieve-zorgconsultatie in de zorg voor patiënten met hartfalen. Chronisch hartfalen wordt gekenmerkt door een verminderde pompfunctie van het hart. Het kent een grillig maar progressief beloop. Hartfalen gaat gepaard met lichamelijke klachten zoals vermoeidheid en benauwdheid, en psychische ongemakken zoals angst, depressie en sociale isolatie. Hartfalen beperkt een persoon in zijn activiteiten en leidt vaak tot terugkerende ziekenhuisopnamen. Al deze problemen kunnen patiënten het gevoel geven onvoldoende controle te hebben op hun eigen gezondheid. Dit kan weer leiden tot onvoldoende zelfmanagement, kennis, vaardigheden en self-efficacy, samengevat in het construct activation. In de hier beschreven studie werd bij patiënten die in het ziekenhuis opgenomen waren geweest vanwege een acute decompensatie, onderzocht wat hun oordeel was over de mate van controle die ze hadden over hun gezondheid en hun mate van activation. Direct na ontslag en 3 maanden later zijn metingen gedaan. Daarnaast is een vergelijking gemaakt tussen patiënten die intensieve begeleiding kregen van een palliatief team en patiënten die dat niet kregen. Het onderzoek is uitgevoerd bij een kleine groep van 42 patiënten met hartfalen die net met ontslag gingen uit het ziekenhuis. 36 van die 42 patiënten kregen een week na ontslag een initieel palliatieve-zorgconsult. In dit consult passeerde een aantal zaken de revue, zoals symptomen, zorgproblemen, ziekte-inzicht, zorg voor de mantelzorger en coördinatie van zorg. Patiënten werden aangemoedigd om de telefonische helpdesk van het palliatieteam te bellen in geval van verslechtering of problemen. Van de 36 patiënten maakten er maar liefst 29 gebruik van deze service. Patiënten scoorden bij de nulmeting gemiddeld laag op gepercipieerde controle en activation. Resultaten lieten zien dat de patiënten die de intensievere palliatieve zorg kregen (meer dan 2 follow-up-bezoeken en/of telefonische consulten van een palliatieteam), grotere verbeteringen lieten zien in de gepercipieerde controle en de activation-scores en ook een significante verbetering van hun symptoomlast ten opzichte van de groep die niet of slechts beperkt gebruikmaakte van het palliatieteam. De studie suggereert dat samenwerking tussen een palliatieteam en standaard ‘hartfalen’-zorg effectief is.

Sinds januari dit jaar is vanuit ziekenhuis Bernhoven in Uden het Regionaal Palliatief Adviesteam Oss-Uden-Veghel van start gegaan. Binnen Bernhoven was al enkele jaren een palliatief team actief, maar dit jaar is de stap naar transmuraal werken gezet: professionals van de regio adviseren professionals in de regio over palliatieve zorg. “Als ziekenhuismuren wegvallen, worden de adviezen beter.”

Martin den Hartog is eind vorig jaar begonnen als bestuursvoorzitter van de Associatie Hospicezorg Nederland (AHzN). In deze nieuwe functie heeft Den Hartog de ambitie om zowel de financiering als de uitvoering van de hospicezorg naar een volgende fase van volwassenheid te tillen.

Palliatieve zorg voor mensen met een verstandelijke beperking naar een hoger niveau brengen. Dat is de missie van het kernteam palliatieve zorg van Prisma, aanbieder van zorg aan mensen met een verstandelijke beperking in Brabant. Het team opereert Prismabreed. De kern hiervan ligt op het Landpark Assisië in Biezenmortel, waar kloosterbroeders ruim een eeuw geleden al de zorg voor verstandelijk gehandicapte mannen op zich namen. Nu wonen zo’n 250 mensen met een verstandelijke beperking in verschillende woongroepen op het terrein.