Journal of Archaeological Method and Theory

The primary aim of this paper is to present a solution to the issue of the statistical validation of route models. In addition, it introduces a body of theory taken from the broader field of route studies, isolates individual physical variables commonly used to predict route locations and quantifies them against the preserved hollow ways in the North Jazira Survey area, ending with a discussion of the complexity of human travel and the paramount importance of cultural variables.

Việc lựa chọn nguyên liệu thô là một yếu tố thiết yếu trong quy trình ra quyết định công nghệ. Phân tích này đi xa hơn những nghiên cứu thường thấy về đá, điều tra mối liên kết giữa lựa chọn nguyên liệu thô và chức năng công cụ thực tiễn bằng cách tích hợp dữ liệu từ khoa học vật liệu và lịch sử dân tộc học với phân tích các công cụ làm từ xương và sừng. Một nghiên cứu trường hợp về các công nghệ xương từ vùng cận cực Alaska cung cấp một góc nhìn mới về các chiến lược công nghệ, đặc biệt là lựa chọn các vật liệu xương có độ bền cao (chống gãy) để tạo ra các công cụ đáng tin cậy cho việc thu thập thực phẩm trong các bối cảnh có nguy cơ cao.

Quantitative archaeological spatial analysis today is radically different from that introduced more than 20 years ago. Today spatial analysis is couched in more general formational terms that include earlier functional pursuits. Today spatial analysts (1) focus on individual formationally sensitive artifact or element attributes, rather than on types; (2) use distributional rather than partitive methods and techniques; (3) consider a suite of such attributes to construct the formational history of archaeological deposits; and, least commonly, (4) undertake comparative spatial analysis. An elaboration of the latter tactic is proposed here, that of characterizing spatial structure in terms of structural elements (or “grid cells”) and relationships among those elements. This proposal is illustrated through the analysis of five well-known ethnoarchaeological sites with different formational histories. The illustration focuses on the formational process of site maintenance and relies on the relative frequencies of small and large artifacts to monitor the operation of that process. Structural descriptors describe the configuration of grid cells with different artifact size profiles in formationally meaningful terms. Importantly, these descriptors enable the rigorous comparison of spatial structure among and between ethnoarchaeological and archaeological deposits.

Ethnoarchaeology appears nowadays as a poorly formulated field. However, it could become a real science of reference for interpreting the past if it was focused upon well-founded cross-cultural correlates, linking material culture with static and dynamic phenomena. For this purpose, such correlates have to be studied in terms of explanatory mechanisms. Cross-cultural correlates correspond to those regularities where explanatory mechanisms invoke universals. These universals can be studied by reference to the theories found in the different disciplines they relate to and which are situated outside of the domain of archaeology. In the domain of technology, cross-cultural correlates cover a wide range of static and dynamic phenomena. They allow the archaeologist to interpret archaeological facts—for which there is not necessarily analogue—in terms of local historical scenario as well as cultural evolution. In this respect, it is shown that ethnoarchaeology, when following appropriate methodologies and focussing on the universals that underlie the diversity of archaeological facts, does provide the reference data needed to climb up in the pyramid of inferences that make up our interpretative constructs.

In March 2011, a conference was held at the University of Aberdeen, Scotland, focusing on the possibilities and potentials of combining quantitative spatial studies with more human-centred and theoretically explicit approaches to past landscapes. This short introduction outlines the main themes and goals of the conference and the resultant papers, published here as a special issue.

We review palaeoenvironmental proxies and combinations of these relevant for understanding hunter-gatherer niche construction activities in pre-agricultural Europe. Our approach consists of two steps: (1) identify the possible range of hunter-gatherer impacts on landscapes based on ethnographic studies; (2) evaluate proxies possibly reflecting these impacts for both the Eemian (Last Interglacial, Middle Palaeolithic) and the Early–Middle Holocene (Mesolithic). We found these paleoenvironmental proxies were not able to unequivocally establish clear-cut differences between specific anthropogenic, climatic and megafaunal impacts for either time period in this area. We discuss case studies for both periods and show that published evidence for Mesolithic manipulation of landscapes is based on the interpretation of comparable data as available for the Last Interglacial. If one applies the ‘Mesolithic’ interpretation schemes to the Neanderthal record, three common niche construction activities can be hypothesised: vegetation burning, plant manipulation and impact on animal species presence and abundance. Our review suggests that as strong a case can be made for a Neanderthal impact on landscapes as for anthropogenic landscape changes during the Mesolithic, even though the Neanderthal evidence comes from only one high-resolution site complex. Further research should include attempts (e.g. by means of modelling studies) to establish whether hunter-gatherer impact on landscapes played out at a local level only versus at a larger scale during both time periods, while we also need to obtain comparative data on the population sizes of Last Interglacial and Holocene hunter-gatherers, as these are usually inferred to have differed significantly.

While network techniques are now used with some frequency in archaeology for tackling questions of connectivity and mobility at regional and inter-regional scales, they are still somewhat underexploited for more local scales. The considerable potential for multiscalar analysis has recently seen some progress, however, wedded to the idea of communities of practice. In this paper, I consider how this multiscalar approach could aid in the study of ancient globalizations, with the particular case of Minoanization from the Aegean Bronze Age. Although this specific problem has seen some network applications, they have mostly not been multiscalar in nature. I address some of the reasons for this state of affairs, using a distinction between “theory” and “data” models—and suggest some possible outcomes of a more explicitly multiscalar approach to Minoanization.

Lithic microwear develops as a result of abrasive friction between a stone tool’s working edge and the surface of a worked material. Variation in the loading (i.e. force) applied to a stone tool during its use alters the amount of friction created between these two materials and should subsequently affect the level of any wear accrued. To date, however, no comprehensive account of the interaction between variable working loads and wear development has been undertaken. If such a relationship does exist, it may be possible to calculate the loading levels applied to stone tool artefacts during their use. Here, we use 30 basalt flakes knapped from raw materials collected in Olduvai Gorge, Tanzania, in a controlled experimental cutting task of standardized duration. Loading levels are recorded throughout with each flake being used with a predetermined load, ranging between 150 g and 4.5 kg. Laser scanning confocal microscopy (LSCM), coupled with the relative area (Srel) algorithm, is used to mathematically document the surface texture of the flakes to determine whether variation in loading does in fact significantly affect the amount of wear on the flake surfaces. Results indicate that working load does play a role in the development of lithic microwear; however, its interaction with other variables, including the naturally rough surface of basalt, may reduce the likelihood of its accurate determination on tools recovered from archaeological deposits.

Việc sản xuất và sử dụng công cụ đá được coi là những thích nghi chính trong tiến hóa của con người. Sự hiểu biết về các đặc điểm sinh cơ học và những ràng buộc giải phẫu của các loài hominin trong quá trình sản xuất công cụ đá đã nhận được sự chú ý ngày càng nhiều trong những năm gần đây. Tương tự, nghiên cứu về khả năng nhận thức và độ phức tạp trong việc thao tác chế tạo công cụ đang được tiến hành. Tuy nhiên, dữ liệu về các ràng buộc sinh lý học cổ đại trong việc cắt đá vẫn còn hạn chế. Sự cân bằng giữa việc thu nhận năng lượng và tiêu tốn năng lượng là một yếu tố chính để xác định mức độ khỏe mạnh của bất kỳ cá nhân nào, và việc cắt đá là cần thiết cho việc thu thập tài nguyên trong bất kỳ xã hội Đá cũ nào. Vì vậy, sự kết hợp giữa các phân tích năng lượng và khảo cổ học thực nghiệm cung cấp một công cụ tuyệt vời để cải thiện sự hiểu biết của chúng ta về các hành vi tiền sử. Tại đây, chúng tôi trình bày nghiên cứu thực nghiệm về năng lượng trong quá trình sản xuất công cụ đá với sự tham gia của chín đối tượng có kinh nghiệm. Mỗi đối tượng đã sản xuất ba công cụ tay thông qua hai phương pháp gõ, là gõ cứng và gõ mềm, trong tổng số 27 thử nghiệm chế tạo công cụ. Tất cả những người làm công cụ đã được mô tả thông qua các dữ liệu hình thể của họ và mức tiêu tốn năng lượng của họ đã được theo dõi trong một quy trình đo năng lượng gián tiếp từng nhịp thở. Do việc cắt đá được coi là một hoạt động cường độ nhẹ, dựa trên giá trị MET (Chỉ số Tương đương Chuyển hóa của Cường độ), kết quả của chúng tôi cho thấy một số khác biệt trong mức tiêu tốn năng lượng ròng giữa việc cắt đá bằng gõ cứng và gõ mềm trong quá trình cấu hình một công cụ tay. Hơn nữa, kết quả của chúng tôi cho thấy chỉ số bắp tay của các đối tượng đại diện cho một ràng buộc giải phẫu đối với việc cắt đá vì cánh tay ngắn hơn làm giảm mức tiêu tốn năng lượng trong quá trình gõ và tạo ra lợi thế trong quá trình sản xuất công cụ tay. Những khác biệt trong hiệu quả năng lượng của việc cắt đá, ngay cả khi thấp, có thể tăng cường sức sống chung của cá nhân và thực sự, khả năng sinh tồn của họ.