Allan Mazur1, Alan Booth2
1Public Affairs Program, Syracuse University, NY 13244, USA.
2Sociology Department, Pennsylvania State University, University Park, PA 16802 [email protected] Tóm tắt
Ở nam giới, hàm lượng testosterone nội sinh (T) cao dường như khuyến khích hành vi nhằm thống trị – để nâng cao vị thế của một người hơn so với người khác. Đôi khi hành vi thống trị có tính chất hung hăng, với ý định rõ ràng nhằm gây hại cho người khác, nhưng thường thì sự thống trị được thể hiện một cách không hung hăng. Đôi khi hành vi thống trị có hình thức hành vi phản xã hội, bao gồm nổi loạn chống lại quyền lực và vi phạm pháp luật. Đo lường T tại một thời điểm nhất định, có thể cho thấy mức độ T cơ bản của một người đàn ông, có thể dự đoán nhiều hành vi thống trị hoặc phản xã hội này. T không chỉ ảnh hưởng đến hành vi mà còn phản ứng lại với nó. Hành động cạnh tranh để đạt được địa vị thống trị ảnh hưởng đến mức T của nam giới theo hai cách. Thứ nhất, T tăng lên khi đương đầu với thách thức, như thể đó là phản ứng dự đoán trước cuộc cạnh tranh sắp tới. Thứ hai, sau cuộc cạnh tranh, T tăng lên ở người thắng cuộc và giảm ở người thua cuộc. Do đó, có một sự tương tác qua lại giữa T và hành vi thống trị, mỗi yếu tố ảnh hưởng lẫn nhau. Chúng tôi đối chiếu một mô hình tương tác, trong đó mức T là biến đổi, vừa là nguyên nhân và là kết quả của hành vi, với một mô hình cơ bản, trong đó mức T được giả định là một đặc điểm dai dẳng ảnh hưởng đến hành vi. Một bộ dữ liệu đặc biệt về cựu chiến binh Không quân, trong đó dữ liệu được thu thập bốn lần trong một thập kỷ, cho phép chúng tôi so sánh mô hình cơ bản và mô hình tương tác như một lời giải thích cho mối quan hệ giữa T và ly hôn. Chúng tôi thảo luận ý nghĩa xã hội học của những mô hình này.
