Nội dung được dịch bởi AI, chỉ mang tính chất tham khảo
Kiểm tra hiệu quả điều trị của kích thích dòng điện trực tiếp xuyên sọ (tDCS) trong bệnh sa sút ngữ nghĩa: một thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên, mù đôi và kiểm soát giả dược
Tóm tắt
Sa sút ngữ nghĩa là một bệnh thoái hóa thần kinh chủ yếu ảnh hưởng đến vỏ não thái dương trước bên trái, dẫn đến việc mất dần kiến thức khái niệm. Hiện tại chưa có phương pháp điều trị đã được xác thực. Kích thích xuyên sọ đã cung cấp bằng chứng về những tác động kéo dài lên ngôn ngữ, có khả năng liên quan đến tính dẻo não do kích thích gây ra trong chứng giảm ngôn ngữ sau đột quỵ. Tuy nhiên, những nghiên cứu đánh giá tác động của nó trong các bệnh thoái hóa thần kinh như sa sút ngữ nghĩa vẫn còn hiếm và cần có bằng chứng từ các thử nghiệm điều trị ngẫu nhiên, mù đôi. Mục tiêu chính của thử nghiệm lâm sàng hiện tại (STIM-SD) là đánh giá hiệu quả điều trị của chế độ kích thích dòng điện trực tiếp xuyên sọ (tDCS) đa ngày lên rối loạn ngôn ngữ ở bệnh nhân sa sút ngữ nghĩa. Nghiên cứu cũng khám phá quá trình cải thiện tiềm năng do tDCS gây ra và sử dụng các chỉ số hình ảnh có thể phản ánh tính dẻo não do kích thích gây ra. Đây là một nghiên cứu ngẫu nhiên, mù đôi, kiểm soát giả dược sử dụng Kích thích Dòng Điện Trực Tiếp Xuyên Sọ (tDCS) được áp dụng hàng ngày trong 10 ngày, với đánh giá ngôn ngữ/sa sút ngữ nghĩa và hình ảnh tại bốn thời điểm: lúc bắt đầu, 3 ngày, 2 tuần và 4 tháng sau 10 phiên kích thích. Các đánh giá ngôn ngữ/sa sút ngữ nghĩa sẽ được thực hiện vào đúng 4 thời điểm này. Một số công nghệ hình ảnh như chụp cắt lớp phát xạ positron sử dụng fluorodeoxyglucose (FDG-PET), hình ảnh cộng hưởng từ chức năng trạng thái nghỉ (rs-fMRI), hình ảnh T1 và hình ảnh tensor khuếch tán chất trắng (DTI) sẽ được áp dụng tại thời điểm bắt đầu và sau 2 tuần. Theo nguyên tắc ức chế giữa hai bán cầu não giữa các vùng liên quan đến ngôn ngữ bên trái và đối xứng bên phải, chúng tôi sẽ sử dụng hai phương thức kích thích - tDCS có điện cực dương bên trái và điện cực âm bên phải trên các thùy thái dương trước. Do đó, quần thể bệnh nhân (n = 60) sẽ được chia thành ba nhóm con: tDCS có điện cực dương bên trái (n = 20), tDCS có điện cực âm bên phải (n = 20) và tDCS giả dược (n = 20). Kích thích sẽ kéo dài trong 20 phút với cường độ 1.59 mA. Nó sẽ được thực hiện thông qua các điện cực kích thích tròn 25cm2 (mật độ dòng điện 0.06 mA/cm2) đặt lên hai thùy thái dương trước bên trái và bên phải cho kích thích dương và âm, tương ứng. Một nhóm những người tham gia khỏe mạnh (n = 20) được chọn theo độ tuổi, giới tính và trình độ học vấn cũng sẽ được tuyển mộ và kiểm tra để cung cấp giá trị chuẩn cho các nhiệm vụ ngôn ngữ/sa sút ngữ nghĩa và các biện pháp hình ảnh. Mục tiêu của nghiên cứu này là đánh giá hiệu quả của tDCS đối với các rối loạn ngôn ngữ/sa sút ngữ nghĩa trong bệnh sa sút ngữ nghĩa. Một phương pháp điều trị tiềm năng sẽ dễ dàng áp dụng, không tốn kém, và có thể lặp lại khi các tác động điều trị biến mất do sự tiến triển của bệnh. ClinicalTrials.gov NCT03481933. Được đăng ký vào tháng 3 năm 2018.
Từ khóa
Tài liệu tham khảo
Gorno-Tempini ML, Hillis AE, Weintraub S, et al. Classification of primary progressive aphasia and its variants. Neurology. 2011;76:1006–14 PMID: 21325651.
Davies R, Hodges JR, Kril J, Patterson K, Halliday G, Xuereb J. The pathological basis of semantic dementia. Brain. 2005;128:1984–95 PMID: 16000337.
Hodges JR, Mitchell J, Dawson K, Spillantini MG, Xuereb JH, McMonagle P, et al. Semantic dementia: demography, familial factors and survival in a consecutive series of 100 cases. Brain. 2010;133:300–6 PMID: 19805492.
Mesulam MM, Rogalski E, Wieneke C, Hurley RS, Geula C, Bigio E. Primary progressive aphasia and the evolving neurology of the language network. Nat Rev Neurol. 2014;10:554–69 PMID: 25179257.
Patterson K, Nestor PJ, Rogers TT. Where do you know what you know? The representation of semantic knowledge in the human brain. Nat Rev Neurosci. 2007;8(12):976–87 PMID: 18026167.
Pulvermuller F, Hauk O, Nestor PJ, Patterson K. The word processing deficit in semantic dementia: all categories are equal but some categories are more equal than others. J Cognitive Neurosci. 2009;22:2027–41 PMID: 19722916.
Snowden JS, Thompson JC, Neary D. Knowledge of famous faces and names in semantic dementia. Brain. 2004;127:860–72 PMID: 14985259.
Garrard P, Carroll E. Lost in semantic space: a multi-modal, non-verbal assessment of feature knowledge in semantic dementia. Brain. 2006;129:1152–63 PMID: 16585052.
Bozeat S, Lambon Ralph M, Patterson K, Garrard P, Hodges JR. Non-verbal semantic impairment in semantic dementia. Neuropsychologia. 2000;38:1207–15 PMID: 10865096.
Corbett F, Jefferies E, Ehsan S, Lambon RM. Different impairments of semantic cognition in semantic dementia and semantic aphasia: evidence from the non-verbal domain. Brain. 2009;132:2593–608 PMID: 19506072.
Hodges JR, Patterson K, Oxbury S, Funnell E. Semantic dementia: progressive fluent aphasia with temporal lobe atrophy. Brain. 1992;115:1783–806 PMID: 1486461.
Adlam AL, Patterson K, Rogers TT, Nestor PJ, Salmond CH, Acosta-Cabronero J, Hodges JR. Semantic dementia and fluent primary progressive aphasia: two sides of the same coin? Brain. 2006;129:3066–80 PMID: 17071925.
Mesulam MM. Primary progressive aphasia. Ann Neurol. 2001;49:425–32 PMID: 11310619.
Mesulam MM. Primary progressive aphasia - a language-based dementia. N Engl J Med. 2003;349:1535–42 PMID: 14561797.
Rosen HJ, Gorno-Tempini ML, Goldman WP, Perry RJ, Schuff N, Weiner M, et al. Patterns of brain atrophy in frontotemporal dementia and semantic dementia. Neurology. 2002;58:198–208 PMID: 11805245.
McMillan C, Gee J, Moore P, Dennis K, DeVita C, Grossman M. Confrontation naming and morphometric analyses of structural MRI in frontotemporal dementia. Dement Geriatr Cogn Disord. 2004;17:320–3 PMID: 15178945.
Mummery CJ, Patterson K, Price CJ, Ashburner J, Frackowiac R, Hodges JR. A voxel-based morphometry study of semantic dementia: relationship between temporal lobe atrophy and semantic memory. Ann Neurol. 2000;47:36–45 PMID: 10632099.
Guo C, Gorno-Tempini ML, Gesierich B, Henry M, Trujillo A, Shany-Ur T, et al. Anterior temporal lobe degeneration produces widespread network-driven dysfunction. Brain. 2013;136:2979–91 PMID: 24072486.
Good C, Scahill R, Fox NC, Ashburner J, Friston K, Chan D, et al. Automatic differentiation of anatomical patterns in the human brain: validation with studies of degenerative dementias. Neuroimage. 2002;17:29–46 PMID: 12482066.
Rohrer J, Ridgway G, Crutch S, Hailstone J, Goll J, Clarkson M, et al. Progressive logopenic/phonological aphasia: erosion of the language network. Neuroimage. 2010;49:984–93 PMID: 19679189.
La Joie R, Landeau B, Perrotin A, Bejanin A, Egret S, et al. Intrinsic connectivity identifies the hippocampus as a main crossroad between Alzheimer’s and semantic dementia targeted networks. Neuron. 2014;81:1417–28 PMID: 24656258.
Deakin JB, Rahman S, Nestor PJ, Hodges JR, Sahakian BJ. Paroxetine does not improve symptoms and impairs cognition in frontotemporal dementia: a double-blind randomized controlled trial. Psychopharmacology. 2004;172(4):400–8.
Vercelletto M, Boutoleau-Bretonnière C, Volteau C, Puel M, Auriacombe S, Sarazin M, et al. French research network on frontotemporal dementia. Memantine in behavioral variant frontotemporal dementia: negative results. J Alzheimers Dis. 2011;23(4):749–59 PMID: 21157021.
Boxer AL, Knopman DS, Kaufer DI, Grossman M, Onyike C, Graf-Radford N, et al. Memantine in patients with frontotemporal lobar degeneration: a multicentre, randomised, double-blind, placebo controlled trial. Lancet Neurol. 2013;12(2):149–56 PMID: 23290598.
Monti A, Ferrucci R, Fumagalli M, Mameli F, Cogiamanian F, Ardolino G, Priori A. Transcranial direct current stimulation (tDCS) and language. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2013;84:832–42 PMID: 23138766.
Elder GJ, Taylor JP. Transcranial magnetic stimulation and transcranial direct current stimulation: treatments for cognitive and neuropsychiatric symptoms in the neurodegenerative dementias? Alzheimers Res Ther. 2014;6(9):74. eCollection 2014 PMID: 25478032.
Ulm L, McMahon K, Copland D, de Zubicaray GI, Meinzer M. Neural mechanisms underlying perilesional transcranial direct current stimulation in aphasia: a feasibility study. Front Hum Neurosci. 2015;9:550. https://doi.org/10.3389/fnhum.2015.00550. PMID: 26500522.
Kaplan E, Naeser MA, Martin PI, Ho M, Wang Y, Baker E, et al. Horizontal portion of arcuate fasciculus fibers track to pars opercularis, not pars triangularis, in right and left hemispheres: A DTI study. Neuroimage. 2010;52:436–44 PMID: 20438853.
Park HJ, Kim JJ, Lee SK, et al. Corpus callosal connection mapping using cortical gray matter parcellation and DT-MRI. Hum Brain Mapp. 2008;29(5):503–16 PMID: 17133394.
Ferbert A, Priori A, Rothwell JC, Day BL, Colebatch JG, Marsden CD. Interhemispheric inhibition of the human motor cortex. J Physiol. 1992;453:525–46 PMID: 1464843.
Fregni F, Pascual-Leone A. Technology insight: noninvasive brain stimulation in neurology-perspectives on the therapeutic potential of rTMS and tDCS. Nat Clin Pract Neurol. 2007;3(7):383–93 PMID: 17611487.
Hamilton RH, Chrysikou EG, Coslett B. Mechanisms of aphasia recovery after stroke and the role of noninvasive brain stimulation. Brain Lang. 2011;118(1–2):40–50 PMID: 21459427.
Martin PI, Naeser MA, Theoret H, Maria Tormos J, Nicholas M, Kurland J, et al. Transcranial magnetic stimulation as a complementary treatment for aphasia. Semin Speech Lang. 2004;25:181–91 PMID: 15118944.
Naeser MA, Martin PI, Nicholas M, Baker EH, Seekins H, Kobayashi M, et al. Improved picture naming in chronic aphasia after TMS to part of right Broca’s area: an open-protocol study. Brain Lang. 2005;93:95–105 PMID: 15766771.
Hamilton RH, Sanders L, Benson J, Faseyitan O, Norise C, Naeser M, et al. Stimulating conversation: enhancement of elicited propositional speech in a patient with chronic nonfluent aphasia following transcranial magnetic stimulation. Brain Lang. 2010;113(1):45–50 PMID: 20159655.
Barwood CH, Murdoch BE, Whelan BM, Lloyd D, Riek S, O'Sullivan JD, Coulthard A, Wong A. Improved receptive and expressive language abilities in nonfluent aphasic stroke patients after application of rTMS: an open protocol case series. Brain Stimul. 2012;5(3):274–86 PMID: 22037124.
Monti A, Cogiamanian F, Marceglia S, Ferrucci R, Mameli F, Mrakic-Sposta S, et al. Improved naming after transcranial direct current stimulation in aphasia. J Neurol Neurosurg Psychiatry. 2008;79:451–3 PMID: 18096677.
Baker JM, Rorden C, Fridriksson J. Using transcranial direct-current stimulation to treat stroke patients with aphasia. Stroke. 2010;41:1229–36 PMID: 20395612.
Fiori V, Coccia M, Marinelli CV, Vecchi V, Bonifazi S, Ceravolo MG, et al. Transcranial direct current stimulation improves word retrieval in healthy and nonfluent aphasic subjects. J Cogn Neurosci. 2010;20(8):1415–22 PMID: 20946060.
Naeser MA, Martin PI, Theoret H, Kobayashi M, Fregni F, Nicholas M, Tormos JM, Steven MS, Baker EH, Pascual-Leone A. TMS suppression of right pars triangularis, but not pars opercularis, improves naming in aphasia. Brain Lang. 2011;119(3):206–13 PMID: 21864891.
Cotelli M, Manenti R, Cappa SF, Geroldi C, Zanetti O, Rossini PM, Miniussi C. Effect of transcranial magnetic stimulation on action naming in patients with Alzheimer disease. Arch Neurol. 2006;63(11):1602–4 PMID: 17101829.
Cotelli M, Manenti R, Cappa SF, Zanetti O, Miniussi C. Transcranial magnetic stimulation improves naming in Alzheimer disease patients at different stages of cognitive decline. Eur J Neurol. 2008;15(12):1286–92 PMID: 19049544.
Cotelli M, Manenti R, Alberici A, Brambilla M, Cosseddu M, Zanetti O, Miozzo A, Padovani A, Miniussi C, Borroni B. Prefrontal cortex rTMS enhances action naming in progressive non-fluent aphasia. Eur J Neurol. 2012;19(11):1404–12 PMID: 22435956.
Cotelli M, Manenti R, Petesi M, Brambilla M, Cosseddu M, Zanetti O, Miniussi C, Padovani A, Borroni B. Treatment of primary progressive aphasias by transcranial direct current stimulation combined with language training. J Alzheimers Dis. 2014;39(4):799–808 PMID: 24296814.
Teichmann M, Lesoil C, M Godard J, Vernet M, Bertrand A, Levy R, Dubois B, Lemoine L, Truong DQ, Bikson M, Kas A, Valero-Cabré A. Direct current stimulation over anterior temporal areas boosts primary aphasia. Ann Neurol. 2016;80(5):693–707 PMID: 27553723.
Ranasinghe KG, Hinkley LB, Beagle AJ, Mizuiri D, Honma SM, Welch AE, et al. Distinct spatiotemporal patterns of neuronal functional connectivity in primary progressive aphasia variants. Brain. 2017;140:2737–51 PMID: 28969381.
Mazaux JM, Orgogozo JM. Boston diagnostic aphasia examination. Adaptation française. Editions ECPA: Harold Goodglass and Edith Kaplan - Publisher: The Psychological Corporation, Paris, 1982.
Folstein M, Folstein S, McHugh PR. Mini-Mental state: a practical method for grading the cognitive state of patients for the clinician. J Psychiatr Res. 1975;12:189–98 PMID: 1202204.
Dubois B, Slachevsky A, Litvan I, Pillon B. The FAB: a Frontal Assessment Battery at bedside. Neurology. 2000;55(11):1621–6 PMID: 11113214.
Montgomery SA, Asberg M. A new depression scale designed to be sensitive to change. Br J Psychiatry. 1979;134:382–9 PMID: 444788.
Lambon Ralph MA, Pobric G, Jefferies E. Conceptual knowledge is underpinned by the temporal pole bilaterally: convergent evidence from rTMS. Cereb Cortex. 2009;19(4):832–8 PMID: 18678765.
Tsapkini K, Frangakis C, Gomez Y, et al. Augmentation of spelling therapy with transcranial direct current stimulation in primary progressive aphasia: Preliminary results and challenges. Aphasiology. 2014;28(8–9):1112–30 PMID: 26097278.
Brunoni AR, Amadera J, Berbel B, Volz MS, Rizzerio BG, Fregni F. A systematic review on reporting and assessment of adverse effects associated with transcranial direct current stimulation. Int J Neuropsychopharmacol. 2011;14:1133–45 PMID: 21320389.
Howard D, Patterson K. Pyramids and palm trees: a test of semantic access from pictures and words. Bury St Edmunds: Thames Valley Test Company; 1992. ISBN: 9780749130664
Snodgrass JG, Vanderwart M. A standardized set of 260 pictures: norms for name agreement, image agreement, familiarity, and visual complexity. J Exp Psychol Hum Learn Mem. 1980;6:174–215 PMID: 7373248.
Bonin P, Peereman R, Malardier N, Méot A, Chalard M. A new set of 299 pictures for psycholinguistic studies: French norms for name agreement, image agreement, conceptual familiarity, visual complexity, image variability, age of acquisition, and naming latencies. Behav Res Methods Instrum Comput. 2003;35(1):158–67 PMID: 12723790.
Coltheart M, Rastle K, Perry C, Langdon R, Ziegler J. DRC: a dual route cascaded model of visual word recognition and reading aloud. Psychol Rev. 2001;108:204–56 PMID: 11212628.
Brambati SM, Ogar J, Neuhaus J, Miller BL, Gorno-Tempini ML. Reading disorders in primary progressive aphasia: a behavioral and neuroimaging study. Neuropsychologia. 2009;7(8 9):1893–900 PMID: 19428421.
Bourlon C, Chokron S, Bachoud-Lévi A-C, Coubard O, Bergeras I, Moulignier A, et al. Normalisation d’une batterie d’évaluation de l’imagerie mentale visuelle et de la perception visuelle. Rev Neurol. 2009;165:1045–54 PMID: 19487005.
Darrigand B, Mazaux J-M. L’Echelle de Communication Verbale de Bordeaux. Isbergues: Ortho Edition; 2000.
Datta A, Truong D, Minhas P, Parra LC, Bikson M. Inter-individual variation during transcranial direct current stimulation and normalization of dose using MRI-derived computational models. Front Psychiatry. 2012;3:91. eCollection 2012. PMID: 23097644.
Opitz A, Paulus W, Will S, Antunes A, Thielscher A. Determinants of the electric field during transcranial direct current stimulation. Neuroimage. 2015;109:140–50 PMID: 25613437.
Russell MJ, Goodman T, Pierson R, Shepherd S, Wang Q, Groshong B, et al. Individual differences in transcranial electrical stimulation current density. J Biomed Res. 2013;27(6):495–508 PMID: 24285948.
Kim J-H, Kim D-W, Chang WH, Kim Y-H, Kim K, Kim C-H. Inconsistent outcomes of transcranial direct current stimulation may originate from anatomical differences among individuals: electric field simulation using individual MRI data. Neurosci Lett. 2014;564:6–10 PMID: 24508704.
Huang Y, Datta A, Bikson M, Parra LC. Realistic volumetric-approach to simulate transcranial electric stimulation – ROAST – a fully automated open-source pipeline. BioRxiv. 2018:217331.
Penny W, Friston K, Ashburner J, Kiebel S, Nichols T. Statistical parametric mapping: the analysis of functional brain images. 1st ed: Academic Press; 2006. ISBN: 9780080466507
Finocchiaro C, Maimone M, Brighina F, Piccoli T, Giglia G, Fierro B. A case study of primary progressive aphasia: improvement on verbs after rTMS treatment. Neurocase. 2006;12:317–21 PMID: 17182394.
McConathey EM, White NC, Gervits F, Ash S, Branch Coslett H, Grossman M, et al. Baseline performance predicts tDCS-mediated improvements in language symptoms in primary progressive aphasia. Front Hum Neurosci. 2017;11:347.eCollection 2017 PMID: 28713256.
Wang J, Wu D, Chen Y, Yuan Y, Zhang M. Effects of transcranial direct current stimulation on language improvement and cortical activation in nonfluent variant primary progressive aphasia. Neurosci Lett. 2013;549:29–33 PMID: 23800543.