Detectie en preventie van kwetsbaarheid: Op zoek naar risicoprofielen voor fysieke, psychische, sociale en omgevingskwetsbaarheid
Tóm tắt
In het verlenen van “goede zorg en ondersteuning voor ouderen” is aandacht nodig voor de preventie van kwetsbaarheid bij ouderen. Een gerichte casefinding van (mogelijk) kwetsbare ouderen is hierbij essentieel om correcte preventieve maatregelen te nemen. Dit onderzoek heeft als doel om risicoprofielen en risicofactoren van kwetsbaarheid bij ouderen in kaart te brengen om zo vroegtijdige detectie mogelijk te maken. Kwetsbaarheid wordt hierbij niet enkel gezien als een fysiek probleem, maar omvat ook psychische, sociale en omgevingscomponenten. Multinomiale logistische regressie analyses op data van de Belgian Ageing Studies (N = 21.664 thuiswonende ouderen) onderzoeken de relatie van socio-demografische en socio-economische factoren op de vier domeinen van kwetsbaarheid (i. e. fysieke, psychische, sociale en omgevingskwetsbaarheid) en totale kwetsbaarheid. De resultaten tonen dat zowel mannen als vrouwen die verhuisd zijn in de afgelopen 10 jaar of een lager inkomen hebben, een groter risico hebben om kwetsbaar te zijn. Voor elk domein afzonderlijk zijn er specifieke risicofactoren gevonden (zoals burgerlijke staat bij psychische kwetsbaarheid). Daarnaast zijn er verschillen tussen risicoprofielen bij mannen en vrouwen. Zo vormt bij mannen het land van herkomst een risicofactor voor kwetsbaarheid, terwijl dit bij vrouwen niet het geval is. Op basis van de resultaten worden praktische aanbevelingen alsook toekomstige onderzoekspistes uitgewerkt voor de detectie en preventie van kwetsbaarheid bij ouderen.
Tài liệu tham khảo
Walker A. Active ageing: a strategic policy solution to demographic ageing in the European Union. Int J Soc Welf. 2012;21(1):117. https://doi.org/10.1111/j.1468-2397.2012.00871.x.
Smetcoren A‑S, Dury S, Donder L de, Regenmortel S van, Kardol T, Verté D. Denken over later? Attitudes van ouderen ten opzichte van verschillende woonvormen in Vlaanderen. Ruimte Maatsch. 2014;6(2):14–38.
Wiles JL, Leibing A, Guberman N, Reeve J, Allen RES. The meaning of ‘ageing in place’ to older people. Gerontologist. 2012;52(3):357–66.
Witte N de, Smetcoren A‑S, Donder L de, et al. Een huis? Een thuis! Over ouderen en wonen. Brugge: Vanden Broele; 2012.
Vlaamse Regering. Vlaamse Ouderenbeleidsplan 2010–2014. Jo Vandeurzen: Kabinet van Vlaams minister van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin; 2010.
Buckinx F, Rolland Y, Reginster J‑Y, Ricour C, Petermans J, Bruyère O. Burden of frailty in the elderly population: perspectives for a public health challenge. Arch Public Health. 2015;73(1):19.
Vieira RA, Guerra RO, Giacomin KC, et al. Prevalência de fragilidade e fatores associados em idosos comunitários de Belo Horizonte, Minas Gerais, Brasil: dados do estudo FIBRA. Cad Saude Publica. 2013;29(8):1631–43.
McAdams-DeMarco MA, Law A, Salter ML, et al. Frailty as a novel predictor of mortality and hospitalization in individuals of all ages undergoing hemodialysis. J Am Geriatr Soc. 2013;61(6):896–901.
ZonMw. Beter oud worden. 10 jaar investeren in beter zorg en ondersteuning voor ouderen. Nationaal Programma Ouderenzorg. 2016. http://www.beteroud.nl/docs/beteroud/over-ons/krachtboekje-npo.pdf. Geraadpleegd op: 21 apr 2017.
Metzelthin, S. An interdisciplinary primary care approach for frail older people. Feasibility, effects and costs. 2014. Proefschrift online beschikbaar http://digitalarchive.maastrichtuniversity.nl/fedora/get/guid:bae7aba1-2b03-43dc-b3aa-87aa60642586/ASSET1. Geraadpleegd op: 21 apr 2017.
Fried LP, Tangen CM, Walston J, et al. Frailty in older adults: evidence for a phenotype. J Gerontol A Biol Sci Med Sci. 2001;56(3):M146–56.
Rockwood K, Fox RA, Stolee P, Robertson D, Beattie BL. Frailty in elderly people: an evolving concept. Can Med Assoc J. 1994;150(4):489–95.
Campen C van (red.). Kwetsbare ouderen. Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau; 2011.
Witte N de, Gobbens R, Donder L de, et al. The comprehensive frailty assessment instrument: Development, validity and reliability. Geriatr Nurs. 2013;34(4):274–81.
Gobbens RJJ, Luijkx KG, Wijnen-Sponselee MT, Schols JMGA. Towards an integral conceptual model of frailty. J Nutr Health Aging. 2010;14(3):175–81.
Metzelthin SF, Daniels R, Rossum E van, et al. Psychometrische eigenschappen van drie screeningsinstrumenten voor kwetsbaarheid bij thuiswonende ouderen. Tijdschr Gerontol Geriatr. 2011;42(3):120–30.
Coelho T, Paúl C, Gobbens RJJ, Fernandes L. Determinants of frailty: the added value of assessing medication. Front Aging Neurosci. 2015; https://doi.org/10.3389/fnagi.2015.00056.
Arber S, Davidson K, Ginn J. Gender and ageing: changing roles and relationships. New York: McGraw-Hill; 2003. pag. 227.
Donder L de, Verté D, Witte N de. Belgian Ageing Studies: participatief actie-onderzoek naar en met ouderen. Sociologos. 2016;1:20–33.
Stimson RJ, McCrea R. A push – pull framework for modelling the relocation of retirees to a retirement village: the Australian experience. Environment and Planning A. 2004;36(8):1451–70. http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1068/a36206
Field AP. Discovering statistics using SPSS. Los Angeles, Thousand Oaks: SAGE; 2009.
Gale CR, Cooper C, Sayer AA. Prevalence of frailty and disability: findings from the English longitudinal study of ageing. Age Ageing. 2015;44(1):162–5.
Kamiya Y, Doyle M, Henretta JC, Timonen V. Depressive symptoms among older adults: the impact of early and later life circumstances and marital status. Aging Ment Health. 2013;17(3):349–57.
Patten SB, Wang JL, Williams JVA, et al. Descriptive epidemiology of major depression in Canada. Can J Psychiatry. 2006;51(2):84–90.
Lodewijckx E. Ouderen van vreemde herkomst in het Vlaamse Gewest. Origine, sociaaldemografische kenmerken en samenstelling van hun huishouden. Brussel: Studiedienst van de Vlaamse Regering; 2007.
Brothers TD, Theou O, Rockwood K. Frailty and migration in middle-aged and older Europeans. Arch Gerontol Geriatr. 2014;58(1):63–8.
Ruan Q, Yu Z, Chen M, Bao Z, Li J, He W. Cognitive frailty, a novel target for the prevention of elderly dependency. Ageing Res Rev. 2015;20:1–10.
Kneale D. Is social exclusion still important for older people? London: The International Longevity Centre; 2012.
Deckers A, Willekens B, Helsmoortel A, Gouhie S, Depraetere J, Degryse J. Zorgnoden van thuiswonende ouderen. Huisarts Nu. 2012;41(4):191–6.
Grundy E. Ageing and vulnerable elderly people: European perspectives. Ageing Soc. 2006;26(01):105–34.