Nội dung được dịch bởi AI, chỉ mang tính chất tham khảo
Những thay đổi trong sự hài lòng với cuộc sống trong quá trình chuyển tiếp nghỉ hưu: kết quả từ nghiên cứu nhóm FIREA
Tóm tắt
Sự hài lòng với cuộc sống là một khái niệm thiết yếu của hạnh phúc, liên quan đến các kết quả về hành vi, cảm xúc, xã hội và tâm lý. Nghiên cứu này nhằm mục đích xem xét những thay đổi trong mức độ hài lòng với cuộc sống tổng thể và các lĩnh vực cụ thể trong quá trình chuyển tiếp nghỉ hưu, đồng thời xem liệu những thay đổi đó có khác nhau theo giới tính, nghề nghiệp, sức khỏe và tình trạng làm việc của vợ/chồng hay không. Những nhân viên công lập lớn tuổi (n = 3543) từ nghiên cứu nhóm Nghỉ hưu và Lão hóa Phần Lan đã được theo dõi hàng năm trước và sau khi nghỉ hưu. Điểm số hài lòng với cuộc sống tổng thể (khoảng 4–20) được tính bằng cách cộng tổng các phản hồi trong bốn lĩnh vực (sự thú vị, hạnh phúc, dễ dàng và sự gần gũi). Các ước lượng trung bình và thay đổi trung bình cùng với khoảng tin cậy 95% được tính toán bằng cách sử dụng các mô hình hồi quy tuyến tính với phương trình ước lượng tổng quát, đã điều chỉnh cho tuổi, giới tính, nghề nghiệp, sức khỏe và tình trạng hôn nhân. Điểm số hài lòng với cuộc sống tổng thể đã được cải thiện trong toàn bộ đối tượng nghiên cứu trong quá trình chuyển tiếp nghỉ hưu và vẫn ổn định sau đó. Sự cải thiện lớn hơn ở phụ nữ so với nam giới (tương tác giới tính * thời gian p = 0.004), ở những người có sức khỏe không tối ưu trước khi nghỉ hưu so với những người có sức khỏe tốt (sức khỏe * thời gian p < 0.0001) và những người không có vợ/chồng so với những người có vợ/chồng đã nghỉ hưu hoặc vẫn làm việc (tình trạng vợ/chồng * thời gian p < 0.0001). Đối với điểm số hài lòng với cuộc sống theo lĩnh vực, sự cải thiện lớn nhất được quan sát thấy ở lĩnh vực dễ dàng. Sự hài lòng với cuộc sống cải thiện trong thời gian chuyển tiếp nghỉ hưu, đặc biệt là ở phụ nữ, những người có sức khỏe không tối ưu và những người sống một mình. Sự cải thiện ở lĩnh vực dễ dàng nhiều hơn đáng kể so với các lĩnh vực khác. Sự hài lòng với cuộc sống vẫn được cải thiện và ổn định trong giai đoạn sau nghỉ hưu.
Từ khóa
#sự hài lòng với cuộc sống #nghỉ hưu #nghiên cứu FIREA #giới tính #sức khỏe #tình trạng hôn nhânTài liệu tham khảo
Allardt E (1973) About dimension of welfare: an explanatory analysis of the comparative Scandinavian survey. Helsinki, Finland
Andrade C (2020) Mean difference, standardized mean difference (SMD), and Their use in meta-analysis: as simple as it gets. J Clin Psychiatry 81(5):20f13681. https://doi.org/10.4088/JCP.20f13681
Andrews FM, Stephen BW (1976) Social indicators of well-being: Americans’ perception of life quality. Plenum, New York
Atchley RC (1976) The sociology of retirement, 1976th edn. Halsted Press, New York
Butterworth P, Sarah CG, Bryan R, Kaarin JA, Elena V, David M (2006) Retirement and mental health: analysis of the australian national survey of mental health and well-being. Soc Sci Med 62(5):1179–1191. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2005.07.013
Calasanti T, Carr DC, Homan P, Coan V (2021) Gender disparities in life satisfaction after retirement: the roles of leisure, family, and finances. Gerontologist 61(8):1277–1286. https://doi.org/10.1093/geront/gnab015
Camacho D, Lee Y, Bhattacharya A, Vargas LX, Kimberly L, Lukens E (2019) High life satisfaction: exploring the role of health, social integration and perceived safety among mexican midlife and older adults. J Gerontol Soc Work 62(5):521–542. https://doi.org/10.1080/01634372.2019.1621975
Carr DC, Moen P, Jenkins MP, Smyer M (2020) Postretirement life satisfaction and financial vulnerability: the moderating role of control. J Gerontol Ser B Psychol Sci Soc Sci 75(4):849–860. https://doi.org/10.1093/geronb/gby105
Coursolle KM, Sweeney MM, Raymo JM, Ho JH (2010) The association between retirement and emotional well-being: does prior work-family conflict matter? J Gerontol Ser B Psychol Sci Soc Sci 65B(5):609–620. https://doi.org/10.1093/geronb/gbp116
Diener E, Diener M (1995) Cross-cultural correlates of life satisfaction and self-esteem. J Pers Soc Psychol 68:653–663
Diggle P, Liang K, Zeger SL (1994) Analysis of longitudinal data. Oxford University Press, Oxford
Dumitrache CG, Rubio L, Rubio-Herrera R (2017) Perceived health status and life satisfaction in old age, and the moderating role of social support. Aging Ment Health 21(7):751–757. https://doi.org/10.1080/13607863.2016.1156048
Eläketurvakeskus (2017) “Pension Reform of 2017 in Finland | ETK.” Goals to Extend Working Life Concretised in 2017 Pension Reform in Finland (Accessed 24 March 2020). Retrieved April 23, 2020 (https://www.etk.fi/en/the-pension-system/dynamic-pension-scheme/pension-reform-in-2017/).
Galobardes B, Shaw M, Lawlor DA, Lynch JW, Smith GD (2006) Indicators of socioeconomic position (part 1). J Epidemiol Commun Health 60(1):7–12. https://doi.org/10.1136/JECH.2004.023531
Gana K, Bailly N, Saada Y, Joulain M, Trouillet R, Hervé C, Alaphilippe D (2013) Relationship between life satisfaction and physical health in older adults: a longitudinal test of cross-lagged and simultaneous effects. Health Psychol 32(8):896–904. https://doi.org/10.1037/A0031656
Gilman R, Huebner S (2003) A review of life satisfaction research with children and adolescents. Sch Psychol Q 18(2):192–205. https://doi.org/10.1521/SCPQ.18.2.192.21858
Gorry A, Gorry D, Slavov SN (2018) Does retirement improve health and life satisfaction? Health Econ (united Kingdom) 27(12):2067–2086. https://doi.org/10.1002/hec.3821
Hansson I, Buratti S, Thorvaldsson V, Johansson B, Berg AI (2018) Changes in life satisfaction in the retirement transition: interaction effects of transition type and individual resources. Work Aging Retirem 4(4):352–366. https://doi.org/10.1093/workar/wax025)
Heaney JLJ, Carroll D, Phillips AC (2014) Physical activity, life events stress, cortisol, and DHEA: preliminary findings that physical activity may buffer against the negative effects of stress. J Aging Phys Act 22(4):465–473. https://doi.org/10.1123/JAPA.2012-0082
Henning G, Stenling A, Bielak AAM, Bjälkebring P, Gow AJ, Kivi M, Muniz-Terrera G, Johansson B, Lindwall M (2021) Towards an active and happy retirement? Changes in leisure activity and depressive symptoms during the retirement transition. Aging Ment Health 25(4):621–631. https://doi.org/10.1080/13607863.2019.1709156
Hershey DA, Henkens K (2014) Impact of different types of retirement transitions on perceived satisfaction with life. Gerontologist 54(2):232–244. https://doi.org/10.1093/geront/gnt006
International Labour Organization (2008) “ILOSTAT: international standard classification of occupations (ISCO), ISCO-08, skill levels.” Geneva, Switzerland, ILO. Retrieved Aug 2, 2022. https://ilostat.ilo.org/resources/concepts-and-definitions/classification-occupation/
Kim JE, Moen P (2001) Moving into retirement: preparation and transitions in late midlife. In: Lachman ME (ed) Wiley series on adulthood and aging. Handbook of midlife development. Wiley, New York, pp 487–527
Kim JE, Moen P (2002) Retirement transitions, gender, and psychological well-being: a life-course, ecological model. J Gerontol Ser B Psychol Sci Soc Sci 57(3):212–222. https://doi.org/10.1093/geronb/57.3.P212
Koivumaa-Honkanen H, Honkanen R, Viinamäki H, Heikkilä K, Kaprio J, Koskenvuo M (2000) Self-reported life satisfaction and 20-year mortality in healthy finnish adults. Am J Epidemiol 152(10):983–991. https://doi.org/10.1093/aje/152.10.983
Korpimäki S, Sumanen M, Suominen S, Mattila K (2012) Self-reported rather than registered cancer is associated with psychosocial strain. BMC Fam Pract 13:107. https://doi.org/10.1186/1471-2296-13-107
Lahdenperä M, Virtanen M, Myllyntausta S, Pentti J, Vahtera J, Stenholm S (2022) Psychological distress during the retirement transition and the role of psychosocial working conditions and social living environment. J Gerontol Ser B 77(1):135–148
Leskinen T, Pulakka A, Heinonen OJ, Pentti J, Kivimäki M, Vahtera J, Stenholm S (2018) Changes in non-occupational sedentary behaviours across the retirement transition: the finnish retirement and aging (FIREA) study. J Epidemiol Commun Health 72(8):695–701. https://doi.org/10.1136/jech-2017-209958
Majer IM, Nusselder WJ, Mackenbach JP, Kunst AE (2011) Socioeconomic inequalities in life and health expectancies around official retirement age in 10 Western-European countries. J Epidemiol Commun Health 65(11):972–979. https://doi.org/10.1136/jech.2010.111492
Mein G, Martikainen P, Hemingway H, Stansfeld S, Marmot M (2003) Is retirement good or bad for mental and physical health functioning? Whitehall II longitudinal study of civil servants. J Epidemiol Commun Health 57(1):46–49. https://doi.org/10.1136/jech.57.1.46
Moen P (1996) A life course perspective on retirement, gender, and well-being. J Occup Health Psychol 1(2):131–144. https://doi.org/10.1037//1076-8998.1.2.131
Myllyntausta S, Salo P, Kronholm E, Aalto V, Kivimäki M, Vahtera J, Stenholm S (2017) Changes in sleep duration during transition to statutory retirement: a longitudinal cohort study. Sleep 40(7):zsx087
Palomäki L-M, Ilmakunnas I, Polvinen A, Ahonen K, Kuivalainen S (2022) Longitudinal study of perceived economic welfare among Finnish old-age pensioners in 2017–2020. Finnish Centre for Pensions, studies (Eläketurvakeskus) 04/2022. (Accessed 4 October 2022). Retrieved October 22, 2022. https://www.julkari.fi/handle/10024/145069
Pavot W, Diener (2008) The satisfaction with life scale and the emerging construct of life satisfaction. J Posit Psychol 3(2):137–152. https://doi.org/10.1080/17439760701756946
Pinquart M, Schindler I (2007) Changes of life satisfaction in the transition to retirement: a latent-class approach. Psychol Aging 22(3):442–455. https://doi.org/10.1037/0882-7974.22.3.442
Potočnik K, Tordera N, Peiró JM (2013) Truly satisfied with your retirement or just resigned? Pathways toward different patterns of retirement satisfaction. J Appl Gerontol 32(2):164–187. https://doi.org/10.1177/0733464811405988
Price CA, Joo E (2005) Exploring the relationship between marital status and women’s retirement satisfaction. Int J Aging Hum Dev 61(1):37–55. https://doi.org/10.2190/TXVY-HAEB-X0PW-00QF
Proctor CL, Linley PA, Maltby J (2008) Youth life satisfaction: a review of the literature. J Happin Stud 10(5):583–630. https://doi.org/10.1007/S10902-008-9110-9
Seligman MEP (2002) Authentic happiness: using the new possible psychology to realize your potential for lasting fulfillment. Free Press, New York
Statistics Finland (2016) Women and Men in Finland 2016 | Statistics Finland: Edita Publishing Oy.” Retrieved June 15, 2021. https://www.stat.fi/uutinen/women-and-men-in-finland-2016
Stenhom S, Pulakka A, Kawachi I, Oksanen T, Halonen JI, Aalto V, Kivimäki M, Vahtera J (2016) Chanages in physical activity during transition to retirement: a cohort study. Int J Behav Nutr Phys Act 16(13):51
Stenholm S, Virtanen M, Pentti J, Oksanen T, Kivimäki M, Vahtera J (2020) Trajectories of self-rated health before and after retirement: evidence from two cohort studies. Occup Environ Med 77(2):70–76. https://doi.org/10.1136/oemed-2019-106026
Steptoe A, Deaton A, Stone AA (2015) Subjective wellbeing, health, and ageing. Lancet 385(9968):640–648. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(13)61489-0
van der Heide I, van Rijn RM, Robroek SJW, Burdorf A, Proper KI (2013) Is retirement good for your health? A systematic review of longitudinal studies. BMC Public Health 13(1):1–11. https://doi.org/10.1186/1471-2458-13-1180
Vigezzi GP, Gaetti G, Gianfredi V, Frascella B, Gentile L, d’Errico A, Stuckler D, Ricceri F, Costa G, Odone A (2021) Transition to retirement impact on health and lifestyle habits: analysis from a nationwide Italian cohort. BMC Public Health 21:1670. https://doi.org/10.1186/s12889-021-11670-3
Weber E, Hülür G (2020) Co-development of couples’ life satisfaction in transition to retirement: a longitudinal dyadic perspective. J Gerontol Ser B 76(8):1542–1554. https://doi.org/10.1093/geronb/gbaa067
Westerlund H, Kivimäki M, Singh-Manoux A, Melchior M, Ferrie JE, Pentti J, Jokela M, Leineweber C, Goldberg M, Zins M, Vahtera J (2009) Self-rated health before and after retirement in France (GAZEL): a cohort study. Lancet 374:1889–1896. https://doi.org/10.1016/S0140-6736(09)61570-1
Zang E (2020) Spillover effects of a husband’s retirement on a woman’s health: evidence from urban China. Soc Sci Med 245:112684. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2019.112684
Zeger SL, Liang K-Y, Albert PS (1988) Models for longitudinal data: a generalized estimating equation approach. Biometrics 44(4):1049–1060. https://doi.org/10.2307/2531734